روزنامه “چاینا دیلی” در گزارشی با اشاره به سفر اخیر رئیس جمهور کشورمان به چین، به طور خاص به واکاوی ابعاد مختلف این سفر و البته پیام ها و پیامدهای آن پرداخته است. چاینا دیلی در گزارش خود بر این باور است که سفر رئیس جمهور ایران به چین جدای از اینکه در قالب روابط دو جانبه تهران و پکن از اهمیت برخوردار است، در عین حال در ابعاد منطقه ای و بین المللی نیز از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
نشریه چاینا دیلی در گزارش خود می نویسد:
«سفر اخیر رئیس جمهور ایران به چین نشان داد که تهران و پکن متعهد به تعمیق و گسترش همکاری های اقتصادی و سیاسی میان خود در عصر جدید جهانی هستند. با توجه به تقویت سیاست “نگاه به شرق” در سیاست خارجی ایران، کشورهای آسیایی از جمله چین از جایگاه مهمتری در قیاس با گذشته در منظومه سیاست خارجی و دیپلماسی ایران برخوردار شده اند.
سفر ابراهیم رئیسی به چین، نخستین سفر وی در مقام رئیس جمهور ایران به پکن از زمان حضور وی در قدرت در سال 2021 بوده است. البته که این سفر نخستین سفر خارجی وی در سال 2023 نیز به حساب می آید و نشان از آن دارد که تهران در پیگیری سیاست نگاه به شرق کاملا مصمم است. در عین حال، با توجه به اینکه چین نیز راه و مسیر خاص خود را در عرصه مدرنیزاسیون دنبال می کند و به دنبال تحقق توسعه با کیفیت بالا و تسهیل مراودات اقتصادی خود است، می تواند مزایای قالب توجهی را از قِبل روابط خود با ایران ببرد.
رئیس جمهور ایران تاکید کرده که ایران اهمیت فراوانی را برای توسعه روابط خود با چین قائل است. رئیسی چین را “دوست قدیمی” و “بهترین شریک در آینده همکاریهای خارجی ایران” توصیف کرد و تاکید کرده است که ایران به تقویت و توسعه روابطش با چین علی رغم موانع و خصومت های مختلف منطقه ای و بین المللی ادامه خواهد داد.
هیاتی بزرگ و قابل توجه، ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران را در سفر به چین همراهی می کردند که از جمله آن ها می توان به اعضای کابینه دولت وی نظیر وزرای امور خارجه، راه و شهرسازی، کشاورزی، مذاکره کننده ارشد اتمی این کشور، رئیس کل بانک مرکزی ایران، صاحبان کسب و کارهای مختلف و در عین حال اعضای اندیشکده های ایرانی اشاره کرد. اعضای هیات ایرانی، دیدارهای مختلفی را با رهبران و تجار چینی و همچنین ایرانیان ساکن در چین نیز برگزار کردند.
همکاری های اقتصادی بخش مهم و قابل توجهی از روابط ایران و چین را به خود اختصاص داده و می دهد. این مساله به ویژه با توجه به اینکه ماهیت اقتصادِ دو کشور به نوعی مکمل یکدیگر است، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار می شود. درست به همین دلیل هم است که چین در سال های اخیر بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است.
با این همه، باید توجه داشت که ظرفیت های اقتصادی در روابط ایران و چین هنوز به صورت کامل فعال نشده و حجم تجارت دو جانبه ایران و چین در سه سال اخیر تنها 30 میلیارد دلار بوده است. مطمئنا این دو کشور در ادامه راه گام هایی محکم را جهت تقویت پیوندهای اقصادی خود برخواهند داشت. برای مثال، در سال 2021، دو طرف توافق مشارکت راهبردی 25 ساله میان خود را امضا کردند که بسیاری از ناظران و تحلیلگران معتقدند می‌تواند نقطه عطف قابل توجهی در چهارچوب مناسبات و روابط آتی دو کشور در 25 سال آینده باشد.
با این حال، چهارچوب همکاریهای همه جانبه میان تهران و پکن با توجه به پاندمی ویروس کرونا، تحریم های شدید غرب به رهبری آمریکا علیه ایران و تغییر در فضای سرمایه گذاری ایران، پیشرفت هایی که باید و شاید می‌داشت را نداشته است. هدف اصلی دیدار رئیسی از چین این بوده که چگونگی اجرای موثر توافق مشارکت راهبردی 25 ساله میان ایران و چین در حوزه های مختلف کشاورزی، تجاری، صنعتی، زیرساختی، گردشگری، محیط زیستی و بهداشتی را به بحث و بررسی بگذارد.
در کنار این ها، ایران همچنین متعهد به افزایش همکاریهای خود در قالب سازمان همکاریهای شانگهای و ابتکار مشهور دولت چین یعنی یک کمربند یک جاده نیز است. در تاریخ 7 فوریه سال جاری میلادی، ابراهیم رئیسی فرمانی را امضا کرد که بر پایه آن اجرای قوانین و مقرارات مرتبط با عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای تسهیل می شود. در این راستا، اگر این روند به سرعت ادامه پیدا کند، ایران به عضو کامل و رسمی سازمان همکاریهای شانگهای تبدیل خواهد شد و به احتمال زیادی در نشست سال 2023 این سازمان از چشم انداز جایگاه جدید خود شرکت خواهد کرد.
در عین حال، سفر ابراهیم رئیسی به چین، ارتباطات دو طرف در حوزه مسائل منطقه ای و جهانی را نیز تقویت خواهد کرد و می تواند هماهنگی مواضع تهران و پکن را در قالب سازمان های بین المللی نظیر سازمان ملل متحد و سازمان همکاریهای شانگهای را هم به دنبال داشته باشد. با توجه به حمایت های صریح ایران از ابتکار یک کمربند یک جاده دولت چین، دو کشور تمام سعی خود را خواهند کرد تا مکانیسم های همکاری جویانه بیشتری را برای پایه دستورکار مذکور ایجاد کنند و روند ارتباطات میان دو کشور و به طور خاص تعاملات میان ملت های خود را تسهیل و تقویت کنند.
ارتباطات پیوسته رهبران عالی رتبه سیاسی ایران و چین در سال ها اخیر کمک های زیادی را به این مساله کرده تا هر دو کشور روند پرشتاب توسعه همکاریهای خود را حفظ کنند و البته اعتماد متقابل سیاسی و همچنین روند با ثبات همکاری هایشان را نیز تعمیق کنند. در جریان سفر سال 2016 شی جین پینگ رئیس جمهور چین به ایران، دو طرف بنیان های توافق مشارکت راهبردی 25 ساله میان خود را ایجاد کردند و در سال 2021، این توافق را به صورت رسمی امضا کردند.
در پایان سفر رئیس جمهور ایران به چین، دو کشور بیانیه ای مشترک را صادر کردند و تاکید نمودند که در بهبود ارتباطات و همکاریهای خود کاملا مصمم و جدی هستند. جهان در شرایط کنونی، در بحبوحه حرکت خود به سمت چندقطبی شدن( با توجه به خیزش آسیا) تغییر و تحولات گسترده ای را تجربه می کند. در این فضا، ایران و چین به عنوان دو قدرت برجسته منطقه ای و بین المللی می توانند محرک های تازه ای را برای صلح و توسعه جهانی به واسطه افزایش همکاریهای خود، فراهم سازند.»
