جنگ روایت‌ها در جریان است/ مذاکره‌کنندگان نباید از فضای داخل کشور تأثیر بپذیرند/ پیشنهادهای طرفین در تضاد آشکار با متن پایانی دور ششم نباشد

امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا در تحلیل روند پیشرفت مذاکرات وین برای احیای برجام و در پاسخ به این سوال که مساله‌ای که در دوره از سرگیری مذاکرات دور هفتم همچنان مانند روزهای نخست باعث سردرگمی افکار عمومی در خصوص اخبار وین شده است، اخبار ضد و نقیض است، به عنوان مثال در ساعات اولیه مذاکرات در روز جمعه اعلام شد که توافق شده کار بر روی متن ژوئن ادامه پیدا کند در حالیکه مذاکره‌کننده ارشد ایران همچنان بر متون جدید ایران تاکید دارد، دلیل این اخبار متفاوت چیست، گفت: طبیعی‌ست که جنگ روایت‌ها در جریان است؛ هیات ایرانی یک روایت دارد و ائتلاف آمریکا با اروپایی‌ها نیز روایت دیگری دارند و هدف‌گذاری این است که هم بر تصمیم تیم مذاکره‌کننده مقابل و هم بر افکار عمومی اثر بگذارند. این تکنیکی است که هم ایران و هم طرفین دیگر در دستور کار دارند. من به شخصه نمی‌توانم بگویم کدام روایت صحیح است چراکه اطلاعات طبقه‌بندی شده مذاکراتی را ندارم اما تنها می‌دانم که روایت ایران با روایت طرف مقابل متفاوت است.

به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: البته اینکه کدام روایت صحیح است از اهمیت زیادی برخوردار نیست؛ فی‌نفسه در جریان بودن مذاکرات خودش یک نکته مثبت و امیدوارکننده است. به هر حال مذاکرات بسیار سخت و پیچیده است و انتظار اینکه این اختلافات به سرعت حل و فصل شود، دور از ذهن است.

ابوالفتح افزود: در مجموع فضای روانی این ساعاتی که ما با هم صحبت می‌کنیم، به نسبت هفته گذشته و پیش از وقفه در دور هفتم مذاکرات فضا متفاوت شده است. فضای پیش از روز جمعه و از سرگیری مذاکرات بسیار تیره و تار بود و اخبار رزمایش نظامی احتمالی آمریکا و اسرائیل، ادعای غنی‌سازی نود درصدی از سوی ایران یا انتشار خبری مبنی بر توقیف محموله سوخت ایران بر آینده مذاکرات سایه انداخته بود. باید منتظر بمانیم و ببینیم مذاکرات به کدام سمت و سو حرکت خواهد کرد.

این کارشناس سیاست خارجی همچنین در پاسخ به این سوال که تاثیر اخبار مذاکرات وین بر فضای داخلی کشور دور از ذهن نیست اما در این دوره این نگرانی به وجود آمده که شاید اخبار داخل کشور و واکنش‌های طیفی خاص به اخبار وین بر تیم مذاکره‌کننده تاثیر بگذارد و هدف تنها راضی نگه داشتن بدنه رای دولت سیزدهم باشد،‌ در صورت وقوع چنین شرایطی تا چه میزان آینده مذاکرات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، گفت: اخباری که از مذاکرات منتشر می‌شود بر فضای داخل اثرگذاری بیشتری تا شرایط عکس آن دارد. تیم‌ها براساس دستورالعمل‌هایی که از پایتخت‌ها دریافت کرده‌اند، پیش می‌روند و این دستورالمعمل‌ها نیز براساس مصالح و منافع ملی در نهادها و شوراهای بالادستی تنظیم شده‌اند. افرادی که در مذاکرات هستند، باید بر این نکته واقف باشند که فضای جنگ رسانه‌ای و جنگ روانی وجود دارد و باید از قبل خودشان را برای این فضا آماده کرده باشند.

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که موضوعی که از آغاز دور هفتم مذاکرات وین باعث به وجود آمدن حاشیه‌های فراوان شده و فضای گفت‌وگوها را با تنش مواجه کرده، مساله ارائه دو سند از سوی ایران بوده که به روایت طرف غربی پیش‌نویس به دست آمده در پایان دور ششم مذاکرات را نادیده گرفته است، که سیدعباس عراقچی، معاون وقت وزارت امور خارجه در زمان تنظیم آن پیش‌نویس اعلام کرد که طرفین بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک شده‌اند، تا چه میزان ارائه این سندها به فضای مذاکرات ضربه زده است، گفت: باید توجه داشته باشیم که جمله معروفی در زمان مذاکرات مطرح است که «روی هیچ موضوعی توافق نمی‌شود مگر اینکه روی همه موارد توافق شود»؛ مواردی که آقای عراقچی به آن اشاره کردند متن پیش‌نویس بوده و این نشان می‌دهد طرفین کلیات را قبول کرده و می‌توانند روی جزئیات بحث کنند. البته نباید این تغییرات در جزئیات به شکلی باشد که ۱۰۰ درصد یا ۸۰ درصد متن پیش‌نویس را تغییر دهد. دو متن ارائه شده از سوی ایران هم پیشنهاد است و هر طرفی می‌تواند پیشنهاد ارائه دهد و باید روی این پیشنهادات بحث شود.

وی افزود: ایران هم قطعا نگفته که باید بر روی پیشنهادات ما توافق صورت بگیرد در غیر این صورت از مذاکرات خارج می‌شویم. بنابراین منطقی است که طرفین پیشنهاد ارائه دهند البته با این تحفظ که پیشنهادات نباید با روح توافقات پیشین و اصل مورد بحث، تناقضی داشته باشد. من به این علت که متون ایران را ندیده‌ام نمی‌توانم نظر بدهم که این پیشنهادات تا چه میزان با متن پایان دور ششم تطابق یا تضاد دارد اما فرض را بر این می‌گذارم که متون دارای تضاد آشکار با متون دورهای شش‌گانه نیست.

ابوالفتح ادامه داد: اینکه همچنان پس از ارائه متون جدید از سوی ایران، مذاکرات ادامه پیدا کرده، جای این امیدواری وجود دارد که طرفین این ظرفیت را در فضای حاکم می‌بینند که بتوانند روی پیشنهادات ایران بحث کنند. در زمان امضای برجام هم این‌گونه بود که تیم‌ها ساعت‌ها روی کلمات بحث می‌کردند تا به یک درک مشترک برسند.