مطالبات به تاخیر افتاده گمرک چقدر است و چرا بازبینی بعد از ترخیص درست انجام نمی شود؟

بهتر بود آقای وزیر دستور می داد تا بررسی کنند که از این ۵۴ هزار مطالبه نامه چند درصد آن وصول شده و چند درصد آنها وصول نشده و پرونده مختومه شده و دلیل آنچه وصول نشده چه بوده است؟ در بازبینی و در کمیسیون تا چه حد رای به نفع ذینفع صادر شده است؟ چه کسانی اجازه ترخیص کالا داده اند و حقوق دولت را پیگیری نکرده اند، چه مقدار مطالبات در سال های اخیر وجود دارد و چرا حقوق دولت و بیت المال پیگیری نشده است؟ از سال 92 که سامانه امور گمرکی اجرایی شده تا کنون میزان مطالبات گمرکی از 2 هزار به بالای 30 هزار میلیارد تومان افزایش داشته و باید پرسید که دلیل آن چه بوده است؟

به گزارش بولتن نیوز، براساس اظهارات وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک، امسال حدود 54 هزار مطالبه نامه در گمرکات برای وصول 19 همت حقوق گمرکی و سود بازرگانی صادر شده که 4 همت آن وصول شده است‌. براین اساس، مقادیر قابل توجهی از حقوق دولت و بیت المال همچنان به عنوان مطالبات گمرک مطرح است که هنوز پرداخت نشده و عده ای از طریق کارت های بازرگانی یکبار مصرف، و متعلق به دیگران، کالا را ترخیص کرده و حقوق دولت و گمرک را پرداخت نکرده اند. این رقم چه 15 همت باشد و یا کمتر و بیشتر، باید بررسی شود که رقم دقیق آن چقدر است و در سال های اخیر چه میزان به این مطالبات اضافه شده و به چه دلیل وصول نشده است؟

به گزارش بولتن نیوز، با وجود هشدارهای قبلی و مطالبی که در بولتن نیوز در مورد ضرورت نظارت بیشتر بر روند کار سامانه امور گمرکی، ترخیص کالا، بازبینی و… منتشر شده، مسوولان نه تنها به این هشدارها توجهی نکردند، بلکه در دوره های قبل، عده ای با شکایت از بولتن نیوز، بارها تلاش کرده اند که مانع این اطلاع رسانی ها شوند. در حالی که با گذشت سال ها ثابت شده که آن هشدارها درست بوده و نتیجه آن این همه رشد مطالبات و معوقات گمرکی و حقوق دولت و بیت المال است که عملا پرداخت نشده و پیگیری نیز نشده است. به عنوان مثال، در گزارش  بولتن نیوز با عنوان «دستور نظارت بر ترخیص و بازبینی 516 اظهارنامه»، « کرباسیان و وزارت اطلاعات در جلسه ای تناقضات قاچاق را رفع کنند»، «قاچاق گسترده ظروف شیشه ای، نهادهای ناظر به تخلفات گمرک رسیدگی کنند» و سایر گزارش ها که در پیوست آمده است به این موضوعات تاکید شده است.

کارشناسان در این زمینه معتقدند که در کنار رشد سامانه های گمرکی، و ترخیص کالا و جلوگیری از رسوب کالا در گمرکات، باید بخش بازبینی و کمیسیون های مربوطه، و معاونت ها و کارشناسان گمرکی پیگیر مطالبات گمرک باشند و از صاحبان کالا، پرداخت حقوق گمرکی را مطالبه نمایند.  طبق قانون امور گمرکی در مواد 133 تا 143 و همچنین آیین نامه اجرایی از مواد 196 تا 200 بر ضرورت بازبینی بعد از ترخیص تاکید شده است.

بهتر بود آقای وزیر دستور می داد تا بررسی کنند که از این ۵۴ هزار مطالبه نامه چند درصد آن وصول شده و چند درصد آنها وصول نشده و پرونده مختومه شده و دلیل آنچه وصول نشده چه بوده است؟ در بازبینی و در کمیسیون تا چه حد رای به نفع ذینفع صادر شده است؟ چه کسانی اجازه ترخیص کالا داده اند و حقوق دولت را پیگیری نکرده اند، چه مقدار مطالبات در سال های اخیر وجود دارد و چرا حقوق دولت و بیت المال پیگیری نشده است؟ از سال 92 که سامانه امور گمرکی اجرایی شده تا کنون میزان مطالبات گمرکی چقدر افزایش داشته و دلیل آن چه بوده است؟

گفته می شود که تا سال 92 و قبل از اجرایی شدن سامانه امور گمرکی، میزان مطالبات گمرک حدود 2 هزار میلیارد تومان بوده، اما با اجرای سامانه امور گمرکی، به جای آنکه مطالبات کمتر شود، عملا روبه افزایش گذاشته و برخی رقم آن را بین 30 تا بالای 50 هزار میلیارد تومان در شرایط فعلی برآورد کرده اند و تنها رقم مطالبات در سال 1401 حدود 19 هزار میلیارد تومان اعلام شده است.

وزیر وقت اقتصاد در سال 1395 بخشنامه کرده که دیگر رقم مطالبات امور گمرکی اعلام نشود. این موضوع باعث شده که عملا اثر اجرایی شدن سامانه امور گمرکی بر افزایش مطالبات گمرکی و عدم پرداخت حقوق دولت توسط برخی افراد و شرکت ها، مشخص نشود. در حالی که پیگیری نکردن بازبینی و موضوعات بعد از ترخیص کالا، موجب شده که مطالبات گمرک هر سال افزایش یابد. برخی رقم طلب دولت و گمرک بابت مالیات و حقوق گمرکی و سود بازرگانی را بیش از 50 هزار میلیارد تومان برآورد کرده اند و برخی نیز معتقدند که با توجه به اجرای سامانه امور گمرکی از سال 92 تاکنون، حداقل رقم مطالبات به بیش از 30 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

عدم پیگیری تعداد 408 فقره اظهارنامه مربوط به سال 93

رئیس کل گمرک، برای این که بداند در بازبینی گمرکات چه می گذرد و مسوولین بازبینی گمرک ایران در خواب بسر می برند و چه مطالبات گمرکی با مبالغ نجومی بدون اقدام موثر مشمول مرور زمان شده و غیر قابل وصول شده است و ارگان های نظارتی گمرک در خواب غفلت بسر می برند، یکبار نامه سرپرست اداره بازبینی ستاد نظارت گمرکات استان بوشهر را به دقت مطالعه کند، تا دریابد که چرا مطالبات واقعی سال ها پنهان مانده و دیگر آمار رسمی آن اعلام نمی شود.

در این نامه به تاریخ 20 اسفند 1394 خطاب به ناظر گمرکات استان بوشهر و منطقه ویژه اقتصادی بوشهر، آمده است: فهرست تعداد 408 فقره اظهارنامه مربوط به سال 93 موجود در اداره بازبینی که مشمول مرور زمان شده، و یا مطالبه نامه صادر شده که پس از صدور هیچگونه اقدام و پیگیری صورت نگرفته است.

سازمان های نظارتی باید بررسی کنند که چرا مراحل بازبینی بعد از ترخیص کالا درست انجام نشده و نمی شود و چرا مبلغ مطالبات گمرکی اعلام نمی شود و تاکنون چقدر مطالبات وجود دارد؟ در وزارت اقتصاد و سازمان بازرسی، باید به این مسائل رسیدگی شود که چرا مطالبات افزایش یافته و بازبینی بعد از ترخیص درست انجام نمی شود و به چه دلیل مطالبات اعلام نمی شود؟

گمرکات باید قبل از ترخیص کالا، حقوق گمرکی و حقوق دولت و بیت المال را دریافت کنند تا در شرایطی که کشور و دولت با کسری بودجه و مخارج بسیار و منابع محدود مواجه است، بتواند به رفع مشکلات کشور کمک کند. در نتیجه اگر به هر دلیلی کالا ترخیص شده و حقوق گمرکی و دولت پرداخت نشده، باید توسط معاونت حقوقی، بخش بازبینی و کمیسیون های مرتبط و بخش های دیگر پیگیری شود. سازمان های نظارتی نیز باید بر عملکرد گمرکات نظارت بیشتری داشته باشند و اجازه ندهند که عده ای کالا ترخیص کنند و از طریق کارت بازرگانی دیگران و کارت های یکبار مصرف، قانون را دور زده و حقوق دولت و بیت المال را پرداخت نکنند.

اکنون وزارت اقتصاد و رئیس کل جدید گمرک، باید بررسی نمایند که در سال های اخیر، چند هزار میلیارد تومان از مطالبات گمرکی، و حقوق دولت پرداخت نشده و به چه دلیل کالاها ترخیص شده و پیگیر پرداخت حقوق گمرکی نبوده اند و چه کسانی عامل این گونه عملکردها بوده و پیگیر مطالبات نبوده اند؟

احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در نشست رونمایی از اجرای فرایند سیستمی ابلاغ الکترونیکی در سامانه‌ جامع گمرکی در گمرک غرب تهران، از صدور ۵۴ هزار مطالبه‌نامه برای وصول ۱۹ هزار میلیارد تومان حقوق گمرکی در سال جاری خبر دادو گفت: به جای این که مراجعه کنندگان سه ماه برای رفتن به دستگاه های مختلف وقت تلف کنند تا تایید بگیرند، با این سامانه در عرض چند ساعت کار را انجام دهند، به ویژه در زمینه کالاهی ضروری و دارویی و… که باید زودتر به دست مصرف کنندگان برسد.

وزیر اقتصاد گفت:  در مساله تغییر و تحول گمرک، تلاش های بسیار قوی هم در دولت سیزدهم و هم در دوره ریاست رضوانی فر شکل گرفته است، پیوند این اتفاق با مجموعه تدابیر تحول اقتصادی دولت، دانه جدا افتاده ای نیست و نخ متصل کننده همه این اتفاقات کلید واژه تسهیل تولید و تجارت و فعالیت مولد اقتصادی است.

از آغاز شروع به کار دولت سیزدهم در راستای طرح‌تحول گمرک ایران، تلاش‌های خوبی صورت گرفته است. نخ تسبیح تحولات، کلیدواژه تسهیل تولید است. تسهیل فعالیت مولد اقتصادی کلیدواژه مشترک و دغدغه کار آفرینان اقتصادی و تولیدکنندگان است. باید به جایی برسیم که بدون نیاز به پیچ و خم‌های منزجر کننده اداری به سمت محیطی از کسب و کار برویم که اجرا کننده عملی فرمایشات رهبر انقلاب باشد.

خاندوزی گفت: در حوزه مجوزهای کسب و کار، مالیات، ترخیص کالا از گمرک تحولاتی شکل گرفته است. به عنوان مثال صدور سالیانه 50 هزار مطالبه نامه گمرکی برای وصول 20 هزار میلیارد تومان حقوق گمرکی از طریق فرایندهای الکترونیکی یک اقدام قابل توجه محسوب می‌شود.قاعده گذاری‌های مکرر فعالان اقتصادی را غافل گیر میکند، به عنوان مثال هر ماه شاهد اتفاقات جدید در حوزه بخشنامه‌‌ها و محدودیت‌های جدید هستیم، باید توجه داشت که ارز از محل صادرات غیر نفتی در اختیار بانک مرکزی قرار میگیرد، 90 درصد بخشنامه‌ها و ابلاغیه‌ها در حوزه تجارت خارجی در دستگاه‌های غیر از وزارت اقتصاد، از جمله وزارت صمت، کشاورزی، استاندارد و… صادر می‌شود. حتما در جلسه روز یکشنبه گزارشی از صدور بخشنامه‌های متعدد به دولت خواهم داد تا عارضه مزمن بخشنامه‌های متعدد در سال حمایت از تولید اصلاح شود.

در ادامه این نشست محمد رضوانی فر با بیان اینکه در گمرک غرب تهران حدود 900 میلیون دلار صادرات کالا انجام شده که 31 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد کرده است. از طرف دیگر 480 میلیون دلار واردات کالا در قالب 8000 اظهارنامه انجام شده است.

وی افزود، اگر بخواهیم در تشریفات گمرکی خطا به حداقل رسیده و رضایت صاحبان کالا بیشتر شود هیچ راهی جز الکترونیکی کردن تمام فرایندها نداریم. بر این اساس قول می‌دهیم در سال آینده تمام زیر سامانه های مورد نیاز تامین شود. به این ترتیب این وعده را میدهم هر دو هفته یک سامانه رونمایی خواهد شد.

معاون وزیر اقتصاد گفت: امسال حدود 54 هزار مطالبه نامه در گمرکات صادر شده، اگر این عملیات به صورت دستی و سنتی انجام شود قطعا با خطای انسانی مواجه شده و فرایند مذکور بسیار زمان بر است.

رئیس کل گمرک گفت: از این پس ابلاغ های مربوط به مطالبه نامه به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد. امسال 19 همت مطالبه نامه صادر شده که 4 همت آن وصول شده است‌. در سال جاری همچنین حدود 1400 میلیارد تومان شناسه پرداخت دریافت شده است.

چه درصدی از مطالبه نامه های صادره وصول نشده است؟

کارشناسان اقتصادی می گویند که بیشتر مطالبه نامه های صادره وصول نمی شود. بهتر بود آقای وزیر دستور می داد تا بررسی کنند که از این ۵۴ هزار مطالبه نامه چند درصد آن وصول شده و چند درصد آنها وصول نشده و پرونده مختومه شده و دلیل آنچه وصول نشده چه بوده است؟ در بازبینی و در کمیسیون تا چه حد رای به نفع ذینفع صادر شده است؟ چه کسانی اجازه ترخیص کالا داده اند و حقوق دولت را پیگیری نکرده اند، چه مقدار مطالبات در سال های اخیر وجود دارد و چرا حقوق دولت و بیت المال پیگیری نشده است؟

رئیس کل جدید گمرک نیز باید بررسی کند که به چه دلیل بخش بازبینی، پیگیر مطالبات گمرک و حقوق دولت نبوده است؟ چه کسانی کوتاهی کرده اند و در این مدت، پیگیر حقوق دولت و پرداخت بدهی صاحبان کالا به دولت و بیت المال نبوده اند؟

سازمان بازرسی و سایر نهادهای نظارتی نیز باید بررسی کنند که به چه دلیل در گمرک، ترخیص کالا بدون پرداخت حقوق گمرکی انجام شده و چرا بخش بازبینی پیگیر مطالبات نبوده است؟ چه کسانی از کارت های بازرگانی یکبار مصرف استفاده کرده اند و از کارت دیگران استفاده کرده اند و یا بدهکار بوده اند و پرداخت نکرده اند؟ سرنوشت این مطالبات به کجا رسیده و تا چه حد قابل پرداخت خواهد بود و در شرایطی که کشور و دولت با کسری بودجه مواجه است چرا برای وصول این مطالبات، اقدامات اساسی صورت نگرفته است؟

جالب این است که دروزارت دارائی و گمرک، درروز زن ازخانمی تقدیر می شود که بموجب گزارش سازمان بازرسی و رای قطعی دادگاه به ۱۵ماه انفصال محکوم شده است.

تاکید قانون امور گمرکی بر بازبینی بعد از ترخیص

قانون به صراحت در مواد 133 تا 143 به موضوع بازبینی بعد از ترخیص اشاره کرده است. در آیین نامه اجرایی گمرک نیز در مواد 196 تا 200 به موضوع کسر دریافتی پرداخته است.