علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در باب شان نزول این آیه میگوید: و در اینکه فرمود : « و أنتم الاعلون إن كنتم مؤمنين ، إن يمسسكم قرع فقد مسّ القوم مجروح … » دلالتی هست بر اینکه علت وهن و اندوه مسلمانان آن روز این بوده که دیده اند عده ای مجروح شده اند ، و کفار قوی تر از ایشان بوده و بر آنان مسلط بوده اند . به خاطر دیدن این وضع بوده که مسلمانان آن روز دچار سستی و اندوه شدند ، و از نظر واقعیت خارج هم همین طور بوده ، چون مشرکین در آن روز هر چند که به تمام معنا بر لشکر اسلام غالب نشدند ، و ج.ن.گ به نفع آنان و شکست مسلمین پایان نیافت ، و لیکن شدید ترین صدمه را به مؤمنین زدند ، چون هفتاد نفر از سران و شجاعان مسلمین کش.ته شد ، و تازه همه این مصیبت ها در داخل سر زمینشان به ایشان وارد شد ، و این خود باعث وهن و حزن آنان گردید .
و بعد میفرماید : در جمله ويمحق الكافرين همه در یک نسق ، و در مقام تعلیل می باشند که به بیان گذشته – « ولا تهنوا ولا تحزنوا … را تعلیل می کنند ، همچنان که جمله : « وانتم الاعلون » تعلیلی دیگر است . و فـرق بـيـن ایـن دونـوع تـعـلیل این است که تعلیل اول یعنی جمله « وانتم الاعلون … » مطلب را از این راه تعلیل می کند که خیال شما مسلمانان که پنداشتید کفار راقی و متمدن و دست بالای جامعه ها هستند ، و به همین خیال وهن و اندوه به خود راه دادید خیالی باطل است ، چون اگر مـؤمـن بـاشيد ملاک در تفوق وتقدم به دست شما است نه در دست مشرکین و خدای تعالی فرموده : « و كان حق علينا نصر المؤمنين » .
در اطیب البیان گفته شده: آيه شريفه در مقام ترغيب و تهييج مؤمنين است بر ثبات قدم در مقابل كفار و مشركين و مقاتله با آنها و وعده نصرت و غلبه بر آنها لذا ميفرمايد وَ لا تَهِنُوا سستي و مسامحه در امر جهاد نكنيد که اينکه از آثار شجاعت و شهامت و ثبات قدم است بخصوص با وعده نصرت الهي بر كساني که ايمان و يقين داشته باشند که مظفر ميشوند و غالب و چيره بر دشمن ميگردند و سستي و ضعف و مسامحه از آثار جبن است و موجب اين ميشود که دشمن بر آنها غالب و چيره شود.
نکته ی مهمی که باید به آن توجه داشت این است که ، بنا بر علم تفسیر ، علت بیان این آیه یا هر آیه دیگری صرفا توجه به شان نزول آن نیست، بلکه در اکثر مواقع، بیان یک آیه از قرآن تنها توجه به محتوا و موضوع آن در شرایط خاص است، بدون در نظر گرفتن شان نزول آن .مانند صدها آیه که ما بدون توجه به شان نزول و صرفا باتوجه به محتوا ، در زندگی از ان بهره میبریم. اینکه گفته شود حضرت آقا این آیه را بیان کرد پس نشان دهنده پذیرش شکست در حوادث اخیر است، حرفی مهمل و مغالطه ای بیش نیست و تنها مصادره به مطلوب است . بنا به محتوا و معنا و تفسیر آیه میتوان این را در نظر گرفت که بر اساس شرایط موجود در کشور و بحران هایی که مردم پشت سر گذاشته اند، بیان این آیه صرفا به هدف ترغیب و تهییج و بشارت پیروزی در مقابل دشمنان است.
