اعتبار مالی ۸۵۴ طرح مصوب در سفرهای استانیِ رئیس‌جمهور چگونه تهیه می‌شود؟

در دولت‌های گذشته روسای جمهور، چند وقت یک بار سفر‌های استانی را در برنامه خود می گنجاندند تا در میان مردم حضور پیدا کنند و پای درد و دل آنان بنشینند؛ سنتی به نام سفر‌های استانی که سال‌هاست کم و بیش به شیوه مطلوب رئیس جمهور وقت اجرا می‌شود.

این سنت در دولت سیزدهم پررنگ‌تر از دولت‌های قبل بوده است، به طوری که حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی از آغاز دولت خود تصمیم گرفت جمعه‌های هر هفته را برای شنیدن حرف‌های مردم، ارزیابی مشکلات و بازگشت اعتماد عمومی به هر استان سفر کند.

او تاکنون حدود ۱۰ سفر استانی به همراه هیئت همراه خود داشته است، اما نکته حائز اهمیت این سفر‌ها ارزیابی مشکلات به همراه تعیین مصوباتی برای پیشرفت هر استان است؛ البته سفر‌های رئیس جمهور با مخالفان و موافقان بسیاری روبرو بوده است؛ به طور مثال محمد اسماعیل کوثری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی درباره سفر‌های استانی رئیس جمهور بیان کرد که رئیسی شاید به ظاهر با سفر‌های استانی برای خود سختی بخرد، اما می‌تواند به راحتی تصمیم بگیرد. این روش موفق در ژاپن باعث شد مسائل در ذهن مدیران و مسئولان رده بالا باقی بماند تا بهتر و صحیح تصمیم بگیرند.

از سوی دیگر محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی سفر‌های استانی را یکی از نمود‌های مردمی بودن دولت سیزدهم دانست و اظهار کرد که هر چند برخی، نقد‌هایی به این نوع سفر‌های استانی دارند، اما نفس سفر و در بین مردم بودن و درد و دل مردم را شنیدن، نعمت بزرگی است، زیرا موجب می‌شود میز‌های کاری ما را از مردم و دغدغه آن‌ها غافل نکند و دغدغه مردم هر روز در وجود ما باقی بماند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب نیز خطاب به دولتمردان با تاکید بر پرهیز از نگاه از بالا به مردم گفتند: باید مشکلات و راه‌حل‌ها را با مردم در میان گذاشت و ضمن پرهیز از بیان حرف‌های غیر واقعی و ناامید کردن مردم، از آن‌ها کمک فکری و عملی خواست.

وقتی مصوبه‌های سفر‌های استانی رئیس دولت سیزدهم رکورددار می‌ شود

برخی کارشناسان بر این باورند که تفاوت شاخص سفر‌های استانی سید ابراهیم رئیسی با روسای جمهور قبل، به پرهیز دولت جدید از تصویب مصوبات گسترده در استان‌ها بر می گردد؛ این در حالی است که تاکنون بیش از ۸۵۴ مصوبه در سفر‌های استانی رئیس جمهور قطعی شده است. استان خراسان جنوبی با ۴۵ مصوبه و استان سمنان با ۱۴۷ مصوبه کم ترین و بیشترین تعداد مصوبه را در لیست سفر‌های استانی رئیسی دارند؛ این در حالی است که تصویب و اجرای این مصوبات نیازمند اعتباراتی از سوی دولت است.

مجتبی یوسفی عضو هیات رئیسه مجلس در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد که نگرانی در سفر‌های استانی رئیس جمهور این است که تامین منابع مالی مصوبات از کجا تامین خواهد شد؛ موضوعی که باید مدنظر دولتمردان قرار گیرد تا تعهدی که به مردم مناطق محروم داده می شود حتما عملی شود، در غیر این صورت موجب نگرانی و بی اعتمادی مردم خواهد شد.

حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی درباره تحقق مصوبات انجام شده در سفر‌های رئیس جمهور اظهار کرد که مردم وقتی قول‌ها و وعده‌های رئیس‌جمهور را می‌بینند منتظرند تا دو سه ماه آینده کاری آغاز شود و کار باید تا دو سه ماه آینده در مواردی که تصمیماتی اتخاذ شده و یا قول‌هایی داده شده آغاز شود تا مردم تغییر را حس کنند.

این در حالی است که مسعود پزشکیان نماینده مجلس بر این باور است که «گاهی مصوبات این سفر‌ها غیرعلمی است. اصولا هر مصوبه‌ای براساس درآمد و پولی که دولت دارد در قانون بودجه می‌آید؛ اگر قرار است وعده‌ای داده شود و مصوبه‌ای شکل بگیرد باید بیاید در بودجه؛ وقتی در بودجه نمی‌آید؛ یعنی پولی وجود ندارد و در نتیجه توقع ایجاد می‌کند که عدم اجرای آن هم نتیجه‌اش افزایش نارضایتی مردم خواهد بود.»

اما شاید یکی دیگر از مشکلات سفر‌های استانی را بتوان برای بانک‌ها در نظر گرفت. بانک‌ها در سفر‌های استانی باید اعتبارات کلانی برای اجرایی شدن مصوبه‌ها ارائه دهند. در سفر اخیر دولت به استان فارس، ۶ هزار میلیارد تومان اعتبار برای اجرایی شدن مصوبات اختصاص داده شد. اما اعتباراتی که حکم اجرایی شدن مصوبات هستند از چه منبعی تامین می‌شود؟

محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی می‌گوید: در قانون برای پرداخت اعتبارات سه مسیر تعریف شده است. در بودجه کل کشور برای انجام سرمایه‌گذاری شرکت‌های دولتی اجازه داده شده که خود شرکت از بانک‌های داخلی و خارجی برای گرفتن تسهیلات اقدام کنند.

وی راه حل دوم را اینچنین توضیح می‌دهد که در بخش دیگر قوانین بودجه، بانک‌ها مکلف می‌شوند که برای بخش‌هایی مانند اشتغال و ازدواج که تسهیلاتی قرار می‌دهند؛ با توجه به نرخ سود تسهیلات بانکی چنانچه کم تر از ۱۸ درصد سود باشد، منابع آن از سود پرداختی وام گیرنده و منابع بودجه‌ای تامین شود.

او درباره سومین پیش‌بینی قانونی که بخش بزرگی از اعتبارات سفر‌های استانی از این مسیر تامین می‌شود، گفت: با توجه به این که تعدادی از بانک‌های ما دولتی هستند، اگر یک شرکت خصوصی یا بخش سرمایه‌گذاری خصوصی نیاز به تسهیلات داشته باشد، بانک‌ها مکلف شده‌اند در چارچوب قوانین خود نسبت به پرداخت آن تسهیلات اقدام کنند. پرداختیِ تسهیلات براساس مصوبات کارگروه‌های استانی مانند کارگروه رونق تسهیل کسب و کار یا کارگروه اشتغال در استان‎ها است.

البته حسینی با اشاره به شرایط پرداخت تسهیلات بانکی گفت: امروز اگر می‌بینیم شرایط پرداختی تسهیلات برای بانک‌های ما مقداری سخت شده و مشکلات عدیده‌ای در حوزه بانک‌ها وجود دارد به خاطر همین تکلیف‌هایی است که به نوعی در قوانین و مقررات ما در حال انجام است.

آنچه اهمیت دارد سفر‌های استانی با مدت زمان کمی است که تعیین شده، اما خروجی آن مصوبه‌هایی به تعداد بالا است. سفر‌هایی که زمانی ثمربخش خواهد شد که نتایج مصوبات بر زندگی مردم نقش ببندد؛ بنابراین پیگیری مصوبات قطعی شده برای هر استان که در مجموع ۸۴۵ مصوبه است، می تواند گام بعدی دولت در تحقق اهدافی باشد که در فهرست دولت سیزدهم قرار داده است.

طبق گفته سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان پس از هر سفر استانی، مسائل و مشکلات شناسایی شده در جلسات هیأت دولت مطرح و مجدد مورد بررسی قرار می‌گیرد تا درباره همه مسائل تصمیم‌گیری شود. دولت به شدت نسبت به وعده‌های خود حساس است و بنا دارد صادق‌الوعد باشد.

سیدمحمد حسینی معاون پارلمانی رئیس جمهور می‌گوید گزارش ۱۰۰ روزه دولت به زودی منتشر می‌شود و این روزها وزارتخانه‌ها در حال جمع بندی هستند.

شاید این جمله حسینی بدین معنا باشد که برای هر مصوبه‌ای برنامه‌ای جامع در نظر گرفته شده است. آنچه ضرورت سفر‌های استانی رئیس جمهور را نشان می‌دهد نتایج مصوباتی است که تاثیر مستقیم بر زندگی مردم کشور در هر استان خواهد داشت. گام‌های دولت تا اینجای کار شنیدن مطالبات مردم و طرح مصوباتی برای برطرف کردن آن بوده و حالا قدم بعدی می تواند ثمربخشی به مصوبات قطعی شده باشد.