در کشورهای پیشرفته دنیا آموزش میهنپرستی در سنین کودکی و با آشنا کردن آنها با نمادهای ملی، مانند پرچم و سرود ملی شروع میشود. این کار به صورت توام، در خانه و مدرسه انجام میشود تا کودک از سنین پایین با این نمادها و اهمیت آن آشنا شود.
این مطلب، نتیجه پژوهشی درباره تلاش کشورهای مختلف دنیا برای آموزش احترام به کشورشان از طریق احترام به نمادهای ملی بوده که یکی از مهمترین آنها پرچم و سرود ملی است. نکته جالب آنکه این اقدامات بسیار ساده و کم هزینه بوده اما نتیجه آن، ایجاد حس وطندوستی و همبستگی میان مردم از سنین پایین است.
علاوه بر آموزش در خانه و مدارس، مناسبتهای دیگری مانند روز ملی و روز پرچم در کشورهای مختلف وجود دارد که برای کودکان برنامههای ویژهای دارند و محیطی شاد و مفرح را برای آنها ایجاد میکنند.
با وجود اینکه حدود یکسوم کشورهای دنیا از نمادهای مذهبی در پرچم خود استفاده میکنند اما پرچم و سرود ملی کشور جدا از مسائل مذهبی و سیاسی، گرامی داشته میشود تا بتواند جذب حداکثر داشته باشد.
آمریکا
در کشوری مانند آمریکا پرچم در میان مردم جدا از اینکه چه فرد و حزبی صاحب قدرت است، نماد همبستگی و اتحاد مردم است و بیاعتمادی آنها به دولت و حتی حاکمیت، سبب بیاحترامی آنها به پرچم کشور نمیشود.
هنگامی که یک بحران ملی در آمریکا رخ میدهد، مردم این کشور با افزایش نصب تعداد پرچمهای این کشور در حیاط خانهها و شهرهایشان، در حمایت از کشورشان واکنش نشان میدهند. برای مثال، پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکاییها ماهها پرچم ای این کشور را در همهجا به اهتزاز درآوردند تا همبستگی و حمایت خود را از کشورشان نشان دهند.
مساله پرچم و سرود ملی بهاندازهای در آمریکا و میان مردم اهمیت دارد که زمانی که دانشآموزان کلاس ششم در مدرسهای در ایالت فلوریدا سرود ملی را میخواندند، بعد از جلوگیری یکی از دانشآموزان برای همراهی کردن در خواندن این سرود، توسط پلیس دستگیر شد. البته پلیس بعدها اعلام کرد دستگیری او به دلیل ایجاد آشوب در مدرسه بوده و نه به دلیل نخواندن سرود ملی.
انگلیس
در انگلیس بحثهای زیادی درباره آشنایی دانشآموزان با پرچم و شیوه انجام آن وجود دارد. «ریچل لوئیس» نویسنده انگلیسی در واکنش به لزوم برافراشتن پرچم این کشور در مدارس و کلاسهای درس میگوید: همه از مشکلات زیادی که در کشور وجود دارد شکایت میکنند اما ما باید دوباره همبستگی خود را بازگردانیم. بسیاری از کشورها تلاش میکنند هویت ملی خود را حفظ و تقویت کنند. باید پرچم کشور را در مدارس به احتزاز درآوریم.
در بسیاری از کشورهای غربی یکی از بهترین راههای تقویت مهینپرستی در کودکان، شناخت پرچم کشورشان استهنگکنگ
پس از تعلیق ۱۴ دانشآموز دبیرستانی به دلیل حضور نیافتن در یکی از مدارس در منطقه «تسوئن وان» معلمان هنگکنگ خواستار شفافسازی قوانین مربوط به مراسم برافراشتن پرچم شدند.
از طرفی، مدرسه دیگری در هنگکنگ اعلام کرد ۱۴ دانشآموز را به دلیل «ارتکاب اعمال توهینآمیز» به دلیل حضور نیافتن در مراسم ملی پرچم در مدرسه، به مدت سه روز تعلیق کرده است.
طبق قوانین چین، همه مدارس ابتدایی و متوسطه باید پرچم ملی را هر روز در مدرسه به احتزاز دربیاورند.
گاهی به نظر میرسد نسل جدید اهمیت چندانی به پرچم و سرود ملی قائل نیستند و آشنایی زیادی با آن نداشته باشند. آموزش درباره پرچم و سرود ملی در کشورهای پیشرفته از سنین کودکی و در مدارس و خانواده شروع میشود.
در کشورهای غربی اهمیت زیادی برای پرچم و سرود ملی قائل هستند و راههای زیاد اما سادهای را برای آموزش میهنپرستی به کودکان تعریف کردهاند. یکی از بهترین راههای تقویت مهینپرستی در کودکان، شناخت پرچم کشورشان است.
فرهنگسازی احترام به پرچم
یک کار بسیار ساده که ممکن است هر روز با آن مواجه شوید دیدن پرچم کشور به همراه فرزندان در خیابان یا هر جای دیگر است. بعد از دیدن پرچم، آن را به فرزندتان نشان دهید و به او بگویید چرا پرچم کشور اینقدر مهم است و درباره نمادها و رنگهای پرچم به آنها توضیح دهید.
در کشورهای غربی به ویژه آمریکا، آداب و رسوم زیادی درباره احترام به پرچم وجود دارد. در مدارس و خانواده به کودکان آموزش داده میشود که باید به پرچم احترام ویژه گذاشته شود. برای مثال در آمریکا پرچم نباید با زمین تماس داشته باشد، همچنین نباید به عنوان لباس پوشیده شود، به عنوان تبلیغات استفاده شود، یا با بیاحتیاطی دور انداخته شود.
نکته دیگری که در این کشورها برای آموزش به کودکان توسط والدین سفارش میشود توضیح درباره سرود ملی هنگام حضور در امکان ورزشی و تماشای آن از تلویزیون است. از این فرصت و جذابیت رقابتهای ورزشی میشود درباره سرود ملی و تاریخچه آن و اینکه چرا نمایندگان کشور آن را در میادین بینالمللی خوانده میشود و پرچم کشور به اهتزاز در میآید آموزش داد.
به معانی بخشهایی از سرود اشاره کنید و داستانهای مرتبط با آن را برای آنها تعریف کنید. نشان دادن اینکه ما ایستادهایم و سکوت میکنیم یا با دست روی قلبمان به نشانه احترام آواز میخوانیم، راهی عالی برای نشان دادن شیوه احترام به کشور است.
در آمریکا، پرچم نباید با زمین تماس داشته باشد، نباید به عنوان لباس پوشیده شود، نباید به عنوان تبلیغات استفاده شود یا با بیاحتیاطی دور انداخته شود
مدارس را دریابید
علاوه بر خانواده، مدارس نیز نقش مهمی در آموزش احترام به کشور و میهنپرستی ایفا میکنند. برنامه درسی عملی جذاب طراحی میشود تا کودکان در مهدکودکها و سالهای اول مدرسه از آشنایی با پرچم و سرود ملی لذت ببرند.
برای این کار از برخی فعالیتهای آموزشی مانند بازدید از موزههای تاریخی و تماشای فیلمهای سینمایی و سریالهای تاریخی توصیه میشود.
کودکان بعد از سپری کردن دوران مهدکودک و سالهای اول مدرسه، درس تاریخ را فراخواهند گرفت و چه بهتر اینکه از قبل با فراگیری تاریخ پرچم و سرود ملی، آمادگی ذهنی برای این درس در سالهای آینده داشته باشند. جدا از آن، آموزش تاریخ از طریق پرچم به کودکان، راه خوبی برای نشان دادن اهمیت یک نماد ملی به آنهاست.
فعالیت دیگری که در مدارس انجام میشود درست کردن پرچم کشور با استفاده از دانشآموزان است. تصور کنید چقدر سرگرمکننده خواهد بود اگر همه دانشآموزان با پوشیدن لباسهایی با رنگ پرچم اقدام به ایجاد پرچم کشور به صورت جمعی در حیاط مدرسه کنند.
چنین اقداماتی، راهی عالی و کمهزینه برای گسترش آگاهی و جشن گرفتن مناسبات ملی است. البته اگر این کار هم فراهم نبود، هر دانشآموز میتواند مقوایی را با رنگ مشخص شده تهیه کند و در حیاط مدرسه پرچم کشور به صورت گروهی ایجاد شود و عکسی هوایی برای یادگاری گرفته شود. این کار بهانه خوبی برای بحث و گفتوگو درباره پرچم در کلاس درس و میان دانشآموزان است.
بسیاری از دانشآموزان و حتی بزرگترهای آنها ممکن است بدانند پرچم و سرود ملی کشور چیز مهمی است و باید به آن احترام گذاشت اما دلیل آن را نمیدانند. به طور مثال در آمریکا در کلاسهای مدرسه سرود ملی خوانده میشود و به پرچم احترام میگذارند اما این مهم است که به آنها آموزش داده شود دلیل این احترام چیست. این آموزشها به درک درست آنها از نمادهای ملی و احساس هویت در جامعه مهم است.
تاکید به استفاده مدارس فرانسه از پرچم
در سال ۱۳۹۸ قانونی در پارلمان فرانسه تصویب شد که براساس آن مدارس موظف شدند پرچم فرانسه را در کنار کلماتی از سرود ملی را در کلاس های درس به نمایش بگذارند.
«ژان میشل بلانکه» وزیر آموزشوپرورش فرانسه در گفتوگو با یک رسانه اعلام کرد: همه جای دنیا شناخت نمادهای کشور بسیار مهم بوده و این تصمیم برای شناخت بیشتر دانشآموزان با این نمادها گرفته شده است. این کار به دانشآموزان این امکان را میدهد تا آنها فرانسه را از سنین پایین دوست داشته باشند. الزام به نمایش پرچم فرانسه در مدارس به منظور تقویت حس هویت ملی در بین کودکان طراحی شده است.
در بسیاری از کشورهای دنیا بهویژه کشورهای پیشرفته که مهاجران زیادی در آن زندگی میکنند توجه زیادی به احترام به کشور میشود که در نتیجه آن، احترام به قانون و وطنپرستی نیز تعریف میشود. به آموزش چنین مسائلی به عنوان یک امر پیچیده نگاه نمیشود بلکه به عنوان فوقبرنامهای در کنار درس کلاس از آن استفاده میشود.