بابک نگاهداری، در تحلیل وقایع اخیر در کشور با بیان اینکه 2 نگاه حاکم یا بهتر بگویم 2 برداشت در فضای فعلی کشور وجود دارد، گفت: این 2 برداشت شامل روایت اعتراضات همه‌گیر و روایت اغتشاشات خارجی است که هر دو رویکرد تلاش می‌کنند تا واقعیت را مطابق با برداشت خود، روایت کنند.
وی افزود: روایت اعتراضات همه‌گیر، طوری القا می‌کند که گویی میلیون‌ها نفر در سراسر کشور در حال راهپیمایی و تظاهرات هستند و همه چیز بحرانی است. شایعات عجیب و غریبی هم که در این فضا ساخته می‌شود را این روزها کم ندیده‌ایم. برای مثال فلان مسئول مملکت پول را از حساب‌های خارجی‌اش جابه‌جا کرده یا هر روز 50 الی 100 نفر از مسئولین و خانواده‌هایشان در حال خروج از کشور هستند. تصویری در این رویکرد ساخته می‌شود که شباهتی به واقعیت خیابان‌ها در ایران ندارد و بیشتر مخلوق اذهان طراحان آن است.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، ادامه داد: روایت اغتشاشات خارجی هم بنا بر انتساب تمام اتفاقات 40 روز اخیر به عناصر اطلاعاتی و امنیتی خارجی ساخته شده است. در این روایت هم شاکلة اصلی این است که ما با یک پروژه خارجی مواجه هستیم و اگر تعداد اندکی از جوانان هم در این فضا وجود دارند به خاطر فریب خوردن است.
هم با اعتراض مواجهیم هم اغتشاش
وی براساس پژوهش‌های علمی مرکز پژوهش‌های مجلس، یادآور شد: نتایج این یافته‌ها به ما نشان می‌دهند که این دو برداشت‌ها را باید در کنار هم و در ارتباط با یکدیگر درک و فهم کرد، از طرفی کاملاً آشکار و واضح است که وجود، نفوذ و تأثیر نیروهای خارجی و عوامل آموزش‌دیده آنها در وقایع اخیر کشور وجود عینی و واقعی دارد. از طرف دیگر هم ما شاهد این هستیم کسانی که به خیابان‌ها می‌آیند و از آن مهم‌تر کسانی که در خانه‌ها و پشت گوشی‌هایشان با این اتفاقات همدلی می‌کنند؛ اعتراضاتی دارند. بنابراین هم اعتراضات و نارضایتی بخش‌هایی از مردم را داریم و هم اغتشاشاتی وجود دارد که کاملاً با برنامه‌ریزی و طراحی دشمنان در حال اجرا است. به همین دلیل ما با وضعیت پیچیده مواجهیم نه ساده. پس ما هم با اعتراض مواجهیم هم اغتشاش.
بروز اغتشاشات امکان اصلاح و روزآمدسازی را می‌گیرد
نگاهداری با بیان اینکه دشمنان تمام تلاش خود را می‌کنند که فضای اغتشاشات بر کشور ادامه پیدا کند، خاطرنشان کرد: بروز اغتشاشات امکان اصلاح و روزآمدسازی را می‌گیرد. آنها می‌خواهند ما را در یک دور باطل گرفتار کنند که به خاطر وجود اغتشاشات از اصلاح لازم صرف‌نظر کنیم و از سوی دیگر معترضین را به دلیل عدم وجود تغییرات، بیشتر در میدان درگیر کنند. اصلاح و روزآمدسازی نیازمند آرامش است. دشمن در حال حاضر هدف اصلی‌اش مختل کردن آرامش است. برای همین نیاز است که همگان به سمت آرامش‌بخشی حرکت کنیم.
وی در تبیین دامنه روزآمدسازی در کشور، گفت: اینکه دامنة تغییرات چه گستره‌ای را شامل شود؛ نیاز به بحث‌های کارشناسی و تبادل اطلاعات مفصلی دارد اما به صورت خلاصه می‌توان گفت که عواملی که منجر به نارضایتی عمومی است؛ می‌توانند اصلاح و روزآمدسازی یابند.
ناآرامی و اغتشاش، قتلگاه گفت‌وگو است
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با تاکید براینکه سیستم سیاسی پویا بوده و امکان و ظرفیت اصلاح دارد، عنوان کرد؛ لازمة روزآمدسازی آرامش است. ناآرامی و اغتشاش، قتلگاه گفت‌وگو، اصلاح و حرکت رو به جلو است.
افکار عمومی از التهاب خسته شده
وی با بیان اینکه فضای افکار عمومی از التهاب خسته شده و خواهان بازگرداندن شرایط به وضعیت عادی است، گفت: در این بین، مسئولان در هر جایگاه و با هر وظیفه‌ای که باشند باید به کمپین آرامش‌بخشی کمک کنند.
نگاهداری ادامه داد: متأسفانه در حال حاضر دشمنان نهایت سوءاستفاده خود را انجام می‌دهند و از لابه‌لای صحبت‌های برخی مسئولین صحبت‌هایی را بیرون می‌کشند و به صورت معیوب منتشر می‌کنند تا حساسیت‌ها و ناراحتی‌ها را در سطح جامعه بالا ببرند.
تمام مسئولین در آرامش‌بخشی به جامعه سهیم هستند
وی تاکید کرد: تمام ائمه جمعه، مسئولین دولتی، صداوسیما، نمایندگان مجلس، مسئولان قوة قضاییه و سایر مسئولان در آرامش‌بخشی به جامعه سهیم هستند. خوشبختانه در این مدت هم نشانه‌های خوبی اتفاق افتاده که حاکی از توجه مسئولین به رفع مشکلات است. برای مثال، شاهد آن هستیم که در صداوسیما فضای گفت‌وگوی آزادانه‌ای شکل گرفته که جریانات مختلف سیاسی در آن شرکت می‌کنند و حرف‌هایشان را که گاهاً خیلی هم حرف‌های تندی است؛ بدون هیچ نگرانی بیان می‌کنند.
گفتگوها نشانة بلوغ و قوت نظام است
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس این گفتگوها و حرف‌ها را نشانة بلوغ و قوت نظام دانست و گفت: این موضوع در بخش‌های مختلف نظام دیده می‌شود. برای مثال، مسئولان قوة‌قضاییه چه در عمل و چه در گفتار نشان داده‌اند که به دور از شتابزدگی و هیجانات ناشی از وضع موجود، کار خود را پیش می‌برند. از سوی دیگر رئیس قوة قضاییه نیز صریحاً از ایجاد گفت‌وگو با منتقدین استقبال کرده که این‌ها همگی نشانه‌های خوبی است. رئیس مجلس و بسیاری از نمایندگان هم صریحاً بیان کرده‌اند که با آنکه اغتشاشات رو به پایان است و آرامش در حال بازگشت به فضای افکار عمومی شده؛ این‌ها به معنی این نیست که ما لزوم اصلاح مشکلات را فراموش کنیم و از آنها صرف‌نظر کنیم. با توجه به این موارد به نظرم یک فضای بسیار خوبی در اذهان مسئولین و مردم شکل گرفته که امکان ایجاد گفت‌وگو و اصلاح را فراهم ساخته است. البته که استفاده از این فضا نیازمند یک آرامش کامل در سطح کشور است که در روزهای آتی حاصل خواهد شد.
باید بین اعتراضات و اغتشاشات تفکیک قائل شویم
وی در تشریح اغتشاشات، تصریح کرد: بالاخره زمانی که افراد به خیابان می‌آیند و به اموال عمومی آسیب وارد می‌کنند و رفت‌وآمد در خیابان‌ها را مختل می‌کنند؛ اسم این کار اغتشاشات است. وظیفه اصلی برای مدیریت این فضا، تفکیک اعتراضات و اغتشاشات از یکدیگر است. ما باید بتوانیم این دو عملکرد را دقیق تعریف کنیم و از یکدیگر جدا کنیم.
مسئولین نظام نسبت به شنیدن اعتراضات پذیرش واقعی و قلبی دارند
نگاهداری با تاکید بر اینکه تمام مسئولین نظام نسبت به شنیدن اعتراضات پذیرش واقعی و قلبی دارند، خاطرنشان کرد: یک ضعف بزرگ در وضعیت فعلی، عدم وجود سازوکار مناسب برای رساندن اعتراضات به گوش مسئولین است. دشمنان از این ضعف سوءاستفاده می‌کنند و تمام تلاش خود را می‌کنند که اعتراضات به اغتشاشات تبدیل شود. ما باید این ضعف را برطرف کنیم. بالاخره در تمامی کشورها اعتراضاتی به روند‌ها، وقایع، قوانین و غیره وجود دارد.
وجود اعتراض نشانة قوت و سلامت است نه ضعف
وی با بیان اینکه وجود اعتراض نشانة قوت و سلامت است نه ضعف، گفت: لازمة حرکت درست هر دستگاه حکمرانی، شنیدن اعتراضات و اصلاح مشکلات است. دشمن تمام تلاش خود را می‌کند که بیان اعتراضات را تبدیل به اغتشاشات کند. دشمن می‌خواهد راه ارتباطی میان حکومت و مردم را مختل کند. وقتی ارتباط و گفت‌وگو نباشد؛ مردم و حکومت به تدریج حرف یکدیگر را نمی‌فهمند و این اصلی‌ترین خواستة دشمنان در شرایط فعلی است.
وی افزود: قانون اساسی ما صریحاً حق اعتراضات مسالمت‌آمیز را به رسمیت شناخته است اما متأسفانه در این سال‌ها نتوانسته‌ایم سازوکار مناسبی جهت این موضوع تدارک ببینیم. در این خصوص مجلس اقداماتی در حال تدارک هست در خصوص تعیین مراکز تجمعات اعتراضی. منتهای مراتب تنها این عمل کافی نیست و باید از سایر ظرفیت‌ها و دستگاه‌ها نیز استفاده کرد.
نگاهداری در ادامه علاوه بر امکان شنیدن اعتراضات، در تشریح سایر ابزارها به منظور فهم نارضایتی‌ها، گفت: برای مثال نظرسنجی‌ها، نظرات نخبگان و اساتید دانشگاه، یافته‌های پژوهشی، تریبون‌های دانشجویی و موارد این چنینی از ابزارهای کمی و کیفی فهم نارضایتی‌هاست. اگر این مکانیسم‌ها به خوبی فعال شوند آن‌وقت شنیدن اعتراضات بسیار آسان‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر خواهند بود.
تبیین 3 سطح بروز ناآرامی‌ها در کشور
وی دخالت خارجی در بروز ناآرامی‌ها در کشور را در 3 سطح دانست و توضیح داد:نخستین ن سطح، سطح نرم و رسانه‌ای است. بالاخره همه شاهد این هستیم که رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی و ماهواره‌ای اعم از من‌وتو، بی‌بی‌سی، ایران اینترنشنال و تمام گروه‌های تلگرامی و اکانت‌های توییتری و اینستاگرامی، تمام توان خود را به میان آورده‌اند و در اعتراضات نقش ایفا می‌کنند. این تنها ادعای مسئولین نیست و تمام کارشناسان و پژوهشگران داخلی و خارجی در خصوص تأثیرات این رسانه‌ها متفق‌القول هستند.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس ادامه داد: دومین سطح دخالت خارجی، سطح سخت و فیزیکی آن است که شامل ایجاد اغتشاشات خیابانی با استفاده از نیروهای آموزش‌دیده است. از طریق این سطح است که عوامل خارجی نهایت تلاش خود را می‌کنند که هرطورشده، حتی با آتش زدن یک سطل آشغال در یک خیابان فرعی، آتش اعتراضات را روشن نگه‌دارند. نیروهای امنیتی و اطلاعاتی کشور، اسناد بسیار زیادی از این سطح از دخالت دشمنان به دست آورده‌اند که به هیچ عنوان قابل انکار نیست. گروهک‌های مختلف تجزیه‌طلب نیز در این سطح تمام توان خود را بسیج کرده و تلاش خود را جهت ایجاد ناامنی انجام می‌دهند.
وی افزود: سطح سوم هم مربوط به فعالیت ایرانیان خارج از کشور است که در این دوره عامل جدیدی است که به موضوع اضافه شده است.
نگاهداری در تشریح سطح سوم، موضوع تظاهرات ایرانیان خارج از کشور را موضوع تازه‌ای ندانست و عنوان کرد: به هر حال از ابتدای انقلاب تجمعاتی در موقعیت‌های مختلف وجود داشته است اما تفاوت‌هایی با قبل دارد که دلیل ایجاد چنین تفاوت‌هایی موضوعات مختلفی را شامل می‌شود که اولی نقش رسانه‌ها و انتشار سریع‌تر، راحت‌تر و گسترده‌تر اعتراضات است که سابقاً بدین صورت وجود نداشت. رسانه‌های فارسی‌زبان و حتی غیرفارسی‌زبان تمام تلاش خود را در این مدت کرده‌اند که به نحو بی‌سابقه‌ای تظاهرات ایرانیان خارج از کشور را برجسته و حتی بزرگنمایی کنند. و دلیل دیگر هم ظهور شخصیت‌های اپوزیسیون جدید قبول است. قبل از این اعتراضات، رهبران اپوزیسیون ایرانی خارج از کشور به دو دسته تقسیم می‌شدند؛ منافقین و بازماندگان رژیم پهلوی. این افراد، هیچ‌گونه جایگاهی در افکار عمومی داخل ایران نداشتند و اصلاً هیچ ارتباط عاطفی در جامعة ایران نمی‌توانستند برقرار سازند. اولاً آنها سوابق بسیار تیره و تاری داشتند و در ثانی با توجه به روحیه، شخصیت و عملکردشان هیچ ارتباط و فهم درستی از جامعة ایران نداشتند. اما چهره‌های جدیدی در جبهة اپوزیسیون خارج از کشور ظهور کرده‌اند.
وی با بیان اینکه کاملا آشکار است که قدرت‌های خارجی در مدیریت فضای اعتراضی در خارج از کشور نقش دارند، گفت: قدرت‌های خارجی با این موضوع برنامه‌های چند بُعدی علیه کشورمان طراحی می‌کنند. انسجام در بین ایرانیان خارج از کشور، آماده‌سازی افکار عمومی غرب و پرورش چهره‌های جدید بخشی از این طراحی است.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در تشریح ریشه‌های نارضایتی اخیر برای روشن شدن این موضوع، گفت: برای روشن‌تر شدن بحث باید عنوان کرد که نارضایتی نوعی احساس مبتنی بر مقایسه است. پس اولاً بهتر است بگوییم احساس نارضایتی و در ثانی آن را در یک قالب مقایسه‌ای ببینیم. همین دو مؤلفه است که باعث می‌شود مثلاً یک شخصی که در جنگل‌های آمازون بدون داشتن هیچ امکاناتی زندگی می‌کند؛ احساس رضایت بکند و شخصی در گران‌ترین برج منهتن با بهترین امکانات احساس نارضایتی.
وی ریشة اصلی وقایع اخیر را در ایجاد احساس نارضایتی دانست و گفت: درست است که نقش نیروهای خارجی غیرقابل‌انکار است اما آنها بر موجی از نارضایتی داخلی حرکت می‌کنند. این‌طور نیست که بتوانند مستقلاً و منفک از جامعة ایران در کشور اقدامی صورت بدهند و این موضوع به نظرم نشان‌دهندة استقلال ملی ایران است. ما نیز نقش نیروهای خارجی و طراحی چند بُعدی و پیچیده آنها را باید در بسترهایی که نارضایتی در داخل ایجاد می‌کند را درک کنیم و البته این موضوع مهمی است که دشمنان این نارضایتی‌ها و منشا بروز آنها را با مدیریت رسانه‌های متعددشان بزرگنمایی می‌کنند .تحلیل من این است که نیروهای خارجی از یک نارضایتی داخلی و با سوءاستفاده از یک مسئلة داخلی، تلاش کرده‌اند که اعتراضات را به سمت اغتشاشات هدایت کنند.
نگاهداری این احساس نارضایتی را چند بُعدی دانست و خاطرنشان کرد: اگر هر کسی بگوید دلیل اصلی نارضایتی فلان موضوع یا حوزه است از شناخت دقیق دور شده است. تمام مطالعات ما نشان می‌دهند که ما باید تمام عوامل و حوزه‌ها را ببینیم. برای سهولت در شناخت می‌توان ریشه‌ها را در 5 حوزة موضوعی دسته‌بندی کرد؛ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، زیست‌محیطی و بین‌المللی که هیچ کدام از این حوزه‌ها نقش تعیین‌کنندگی بر دیگری ندارد. یعنی این‌طور نیست که مثلاً اگر مسائل حوزة اقتصادی را رفع کنیم؛ نارضایتی به طور کل از بین می‌رود.
وی افزود: در حوزة اقتصادی ما از سال 1390 تا به امروز وضعیت خوبی نداشته‌ایم و این واقعیتی است که تمام شاخص‌های اقتصادی، اعم از کمی و کیفی، آن را نشان می‌دهد. طی 11 سال، به جمعیت فقرا اضافه شد. ضمن آنکه شکاف فقر نیز مستمراً افزایش یافته به نحوی که در سال 1400 به بالاترین مقدار خود از سال 1390 به بعد رسیده است. یعنی نه تنها افراد بیشتری به زیر خط فقر رفته‌اند بلکه فاصله‌ی فقرا با خط فقر نیز بیشتر شده است. گمان نکنید که این موضوع صرفاً باعث نارضایتی در بین فقرا و طبقة متوسط می‌شود. به هر حال طبقات بالا، حتی اگر در این وضعیت به صورت شخصی ارتقا پیدا کنند؛ در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که بدتر شدن وضعیت مردم را می‌بینند. بی‌شک چنین اتفاقی در طبقات بالا نیز احساس نارضایتی ایجاد می‌کند.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، ادامه داد: گاهی به وضعیت فقرا و غیر فقرا نشان می‌دهد که در حالی که در سال 85 اختلاف معناداری به لحاظ دارا بودن شغل بین فقرا و غیر فقرا وجود دارد این اختلاف در سال 1399 تقریباً به صفر رسیده است. یعنی شاغل بودن عاملی نیست که به تنهایی بتواند خانوار را از تلة فقر برهاند. این شاخص بسیار معنادار است. در ایجاد احساس نارضایتی، مهم‌تر از اینکه امروز چه داری، این احساس که فردا چه خواهی داشت؛ تعیین‌کننده است.
وی افزود: پاسخ به سؤال «فردا چه خواهی داشت؟» به ایجاد یا عدم ایجاد احساس نارضایتی منتج می‌شود. برخی می‌گویند کسانی که در خیابان حضور دارند با توجه به اینکه غالباً از طبقة متوسط هستند؛ مشکل اقتصادی ندارند و اصلاً وضعیت اقتصادی برایشان مهم نیست. ابداً چنین نیست. این افراد حتی اگر امروز هم غم نان نداشته باشند؛ نسبت به آینده و اینکه وضعیت اقتصادی‌اش بهتر شود امیدوار نیستند.
نگاهداری در ادامه یادآور شد: بر اساس افکارسنجی انجام شده در اردیبهشت 1401 در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، متاسفانه امید مردم به بهبود اوضاع اقتصادی، افزایشی نبوده است. همچنین در حوزة مسکن، درصد افرادی که باور دارند قیمت خرید مسکن در سه ماه آینده افزایش خواهد یافت، با گذشت زمان به صورت قابل توجهی بیشتر شده است. این نسبت از 37/6 درصد در آبان 1400 و 41 درصد در بهمن 1400 با افزایشی چشمگیر به 55/5 درصد در اردیبهشت 1401 رسیده است. تنها 10 درصد از کسانی که خود یا خانواده‌شان مالک منزل نیستند، به نحوی احتمال می‌دهند که در یک سال آینده مسکن جدید خریداری کنند. اعداد بسیار گویا هستند. وضعیت اقتصادی به سمتی پیش رفته است که وضعیت و چشم‌انداز از آینده مبهم است. بنابراین این‌ها موضوعاتی است که در حوزة اقتصادی مشخص و روشن است.
وی با بیان اینکه در حوزة سیاسی نیز اعداد و شاخص‌ها چندان تعریفی ندارند، گفت: مشارکت در انتخابات‌ها نیز باید ارتقای مشارکت صورت گیرد.
عملکرد دستگاه‌های فرهنگی کشور در موضوع حجاب، متناسب با نیازها نبوده است
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، با بیان اینکه حوزة فرهنگی هم دارای پیچیدگی‌ها و مسائل بسیار متنوعی بوده که مسئلة حجاب یکی از مسائل آن است، توضیح داد: موضوع حجاب برای امروز و دیروز نیست. حتی موضوع از زمان تأسیس پلیس امنیت اخلاقی یا گشت ارشاد هم نیست. حرکت در حوزة حجاب 3 دهه است که در جامعة ایران به صورت لاینقطعی در حال حرکت و پیشروی بوده است. کارهای فرهنگی صورت گرفته نیز اصلاً جوابگو و منطبق با وضعیت نبوده و نتایج خوبی نداشته‌اند. موضوع پیدایش سبک زندگی جدید در جامعة ایران که به مدد شبکه‌های مجازی، خصوصاً اینستاگرام به وقوع پیوسته، یک موضوع مهمی فرهنگی دیگر است. متأسفانه عملکرد دستگاه‌های فرهنگی کشور، متناسب با نیازها نبوده است. در مقاطع مختلف حوزة فرهنگ رها شده است؛ در دوره‌هایی به دلیل غفلت سهوی از فرهنگ و توجه به مسائل دیگر و در دوره‌هایی با تعمد تا مبادا پایگاه اجتماعی برخی جریان‌های سیاسی آسیب ببیند. نتیجه این عمل‌ها و بی‌عملی‌ها وضعیت را به شرایط فعلی رسانده است.
وی با بیان اینکه مسائل زیست‌محیطی هم بسیار موضوعات مهمی هستند، گفت: کم‌آبی، آلودگی هوا، ریزگردها، انقراض گونه‌ها و ده‌ها مسئلة دیگر در این حوزه وجود دارند که منجر به ایجاد احساس نارضایتی شده است. این حساسیت به خاطر این است که نسبت به محیط‌زیست احساس خطر می‌کند. در بسیاری از این مسائل و مشکلات، جمهوری اسلامی نقشی ندارد. مانند بسیاری از کشورهای جهان تحت تأثیر تغییرات اقلیمی خاصی هستیم و این موضوع قطعاً برای تمام جهان سختی‌هایی به همراه خواهد داشت.
نگاهداری با بیان اینکه حوزه بین‌المللی نیز تأثیرات مهمی در ایجاد نارضایتی داشته است، تصریح کرد: در اینجا منظور از حوزة بین‌المللی تمام موضوعاتی است که به خارج از جغرافیای ایران مربوط است. ایجاد تحریکات رسانه‌ای و برنامه‌ریزی و ایجاد اغتشاشات یکی از این تأثیرهاست. موضوع برجام یکی از متغیرهای مهم در این زمینه است. فارغ از اینکه تأثیر واقعی برجام چه‌قدر هست؛ افکار عمومی نسبت به سرنوشت برجام حساس و دچار ابهام در به نتیجه رسیدن آن است، در نحوه اطلاع‌رسانی فرایند مذاکرات و نتیجه ان برای اقتصاد و زندگی مردم اشکالات اساسی وجود دارد.
اغلب مسائل مهم کشور قابل حل هستند
وی با اشاره به اینکه اغلب مسائل مهم کشور قابل حل هستند، تاکید کرد: این را نه بر اساس یک احساس شخصی که بر اساس پژوهش‌ها و مطالعات نخبگان کشور خدمت شما عرض می‌کنم. قرار هم نیست که همگی‌شان یک شبه یا شش‌ماهه حل شوند. برخی می‌گویند که جامعه دیگر نمی‌تواند صبر کند که مشکلات حل شوند و به اصطلاح آستانة تحملش لبریز شده است؛ اما این‌طور نیست. جامعه بسیار تیزهوش است. به محضی که متوجه می‌شود که مسیر به سمت اصلاح حرکت می‌کند؛ همدلی خود را به سیاستمداران نشان می‌دهد. جامعة ایران به خوبی از مخاطرات هم آگاه است.
وی افزود: عوامل مستعد ایجاد ناامنی و نقشه و پروژة کلیتی به نام ایران با مختصات فعلی، چیزی است که هر پژوهشگر بی‌طرفی بر آن اذعان دارد و مردم هم در مقاطع مختلف نشان داده‌اند که از آن آگاه هستند. مقام معظم رهبری نیز فرمودند که هدف اصلی ایران است و از بین بردن آن. دشمنان مشکلشان تنها جمهوری اسلامی ایران نیست. همین عدم همراهی قاطبة ملت با اغتشاشگران موید این موضوع است. قطعاً تعداد کسانی که در وضعیت فعلی احساس عدم رضایت می‌کنند بیش از کسانی است که در خیابان‌ها حضور پیدا کردند. اما مردم با عدم همراهی‌شان نشان دادند که کاملاً از حساس بودن وضعیت آگاه هستند.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، با تاکید بر اینکه که خیابان‌ها و دانشگاه‌های کشور آرام خواهند شد، گفت: همین حالا هم خیابان‌ها آرام است و صرفاً در برخی دانشگاه‌ها، دانشجویان اعتراض می‌کنند. دو موضوع بعد از فروکش کردن این التهابات بسیار واجد اهمیت است. اول، عدم فراموشی علل و ریشه‌های اعتراضات و تلاش برای فهم بهتر آنها و از بین بردن عوامل ایجاد احساس نارضایتی. دوم، ترمیم آرامش آسیب دیدة افکار عمومی در فضای فعلی.
عزم جدی برای حرکت به سمت اصلاح رویه‌ها وجود دارد
وی افزود: با توجه به چیزی که من متوجه می‌شوم، علی‌الخصوص از فضای مجلس و سایر قوا، عزم جدی برای حرکت به سمت اصلاح رویه‌ها وجود دارد. این عزم از سال 1400 به وجود آمد و بعد از فروکش کردن این التهابات می‌تواند شتاب بیشتری یابد.
شنیدن اعتراضات و توان اصلاح رویه برای هر حکومتی نیاز است
نگاهداری با تاکید بر اینکه شنیدن اعتراضات و توان اصلاح رویه برای هر حکومتی نیاز است، تصریح کرد: هنر حکمرانی این است که با تمام بخش‌های جامعه، در ارتباط باشد و اعتراضات و حتی اعتراض‌های خاموش تمام مردم را بشنود.
وی با بیان اینکه به نظر من هدف دشمنان از هدایت اعتراضات به سمت اغتشاشات براندازی نیست، عنوان کرد: به هر حال آنها هم می‌دانند که امکان براندازی در شرایط فعلی وجود ندارد. پس چرا این همه تلاش و هزینه انجام می‌دهند؟ من صریحاً می‌گویم که هدف دشمنان این است که می‌خواهند توان اصلاح را بگیرند. آنها می‌خواهند ارتباط مردم و حکومت را با یکدیگر قطع کنند. دشمنان تلاش می‌کنند که حرکت جمهوری اسلامی را از حرکت به سمت نظامی پویا، مردمی و متصل به جامعه بازدارند و نظام سیاسی ما را تبدیل به نظامی غیرپویا، غیرمردمی و منفک از جامعه تبدیل کنند. در چنین وضعیتی، نخبگان وظیفة بسیار جدی دارند. آنها هم باید مردم را به بیان اعتراضاتشان از بستر‌های قانونی تشویق کنند و هم اینکه به مسئولین در اجرای سازوکارهای مناسب شنیدن اعتراضات کمک کنند.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس موضوع مهم دیگر را بازگشت آرامش به فضای افکار عمومی دانست و گفت: وضعیت ملتهب فعلی، منجر به آسیب و ایجاد اضطراب در فضای افکار عمومی شده است که نیاز به ترمیم آن دیده می‌شود. در این راستا نیاز به اجرای یک کمپین آرامش‌بخشی یکپارچه داریم که بتوانیم با کمک تمام مردم و مسئولین از دوران فعلی گذر کرده؛ درس‌ها و تجارب آن را به یاد سپرده و تلخی‌هایش را با شیرینی‌های آتی جابه‌جا کنیم./
