دکتر محمد صادق کوشکی استاد دانشگاه،نویسنده ،پژوهشگر و تحلیل گر مسایل سیاسی – فرهنگی در کانال ایتای خود نوشت:
شروع آشوبهای مهرماه، برآیند چند مولفه بود: ظرفیت شورشیان بیهنجار داخلی (نسل اینستاگرام) + تحریکات و دخالتهای مستقیم رسانهها و سرویسهای بیگانه + ضعف و ناهماهنگی مدیران نظام (روسای آموزش عالی، دستگاه قضا، رسانههای داخلی و …) در مواجهه با آشوبها
اما ادامه آشوبها بستگی به عوامل زیر دارد:
۱) هزینهای که آشوبگران متحمل شده و میشوند.
۲) دستاوردهای آشوبگران
به علل گوناگون، هستهی مرکزی آشوبگران (نسل اینستاگرام) تاکنون متحمل هزینهی چندانی نشده و به همین دلیل کماکان انگیزه ادامه مسیر را دارد. از سوی دیگر دستاوردهای آنها هم راضیکننده بوده است! (گسترش بیحجابی و رفتارهای خلاف عفت عمومی و عادی شدن این حرکات و عدم موضعگیری و مواجهه جدی و قانونمند نظام با این روند)
در چنین شرایطی (و با وجود تداوم پرقدرت تحریکات و دخالتهای رسانهای و تروریستی سرویسهای بیگانه و عوامل داخلی آنها) آشوبگران برای رسیدن به دستاوردهای بیشتر (آزادیهای جنسی افزونتر و حذف تدریجی شریعت از جامعه) مانع قابل توجهی در برابر خود نمیبینند (چرا که تاکنون هزینه قابل توجهی برای برهم زدن نظم و امنیت کشور نپرداختهاند) و برای ادامه آشوب انگیزه و جسارت کافی دارند.
در این حالت نظام برای توقف آشوبها چند راهکار دارد:
الف) بالا بردن هزینه آشوبگران (بکارگیری مجازاتهای بازدارنده و متنوع علاوه بر مجازاتهای رایج مانند ممنوعیت خروج از کشور به مدت طولانی یا ابطال گواهینامه رانندگی یا ممنوعیت انجام معامله ملکی به مدت معین و نظائر آن)
ب) کاهش دستاوردهای آشوبگران (ممانعت از گسترش ولنگاری جنسی و بیحجابی و جدیت در اجرای شریعت بوسیله مجازاتهای اجتماعی و محرومیت از حقوق اجتماعی برای افراد بیحجاب و مرتکبین رفتارهای خلاف عفت عمومی در ملاء عام بدون نیاز به بازداشت و درگیری انتظامی)
از آنجا که اغلب زنان و دختران جامعه عفیف و پاکدامنند، جدیت در اجرای مجازاتهای جایگزین شامل افراد محدودی خواهد شد و سایر افراد متخلف با مشاهده جدیت نظام دست از رفتارهای غلط خود برخواهند داشت.
ج) ترکیبی از افزایش هزینه آشوب و کاهش دستاوردهای آن.
لازم به ذکر است در صورت غفلت و کوتاهی مسئولان، تداوم آشوبها در صورتهای مختلفی رخ خواهد داد: اعتصابهای صنفی و جغرافیایی، خرابکاریهای مداوم و پراکنده در نقاط آسیبپذیر و حساس، رفتارهای تروریستی و شبهتروریستی و بازگشت آشوبهای دانشگاهی و خیابانی در مناسبتهای خاص (۱۶ آذر، سالروز سرنگونی هواپیمای اوکراینی و …)
ان شاء الله با توجه کافی و جدی مسئولان قضایی، اجرایی، تقنینی و رسانههای داخلی به این مقوله و هماهنگی در عمل، شاهد مهار و خاتمه یافتن آشوبهای اخیر و ناامیدی دشمن از بکارگیری این ابزار باشیم.