فارغ از تمام تلاش های رسانه های غربی و فعالان سیاسی خارج از کشور برای یار کشی، چیزی که این روزها بیش از پیش خودنمایی می کند، عدم تمایل برخی به گفت وگو است، واکنشی که در اتفاقات اخیر در دانشگاه های کشور به ویژه اتفاق 2 آبان در دانشگاه خواجه نصیر، به خوبی خود را نشان داد.
سخنگوی دولت با هدف انجام یک گفت و گوی بی واسطه با دانشجویان در دانشگاه خواجه نصیر حاضر شد اما در مسیر این گفت وگو برخی اقدام به فحاشی های رکیک و پرت کردن بطری آب معدنی کردند.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این خشم و بغض تلنبار شده در گلوی جوانان می تواند منجر به تصمیماتی نادرست و غیر منطقی شود، اما سوال اصلی اینجاست که آیا واقعا جوانان میل به گفت وگو را از دست داده اند؟ آیا صرفاً تأثیرپذیری از فضای مجازی مسبب این امر بوده یا دلایل جامعه شناختی و روان شناختی دیگری در میان است؟
زندگی موبایلی آسیب های روانی زیادی را به دنبال دارد
در همین راستا با مهدی اسماعیل تبار، روانشناس و استاد دانشگاه به گفت و گو نشستیم، وی در این باره اظهار کرد: طی نیم قرن اخیر رویکرد جمهوری اسلامی با عنوان «ایران نوین» تلفیقی از تمدن، تاریخ و قدرت ایران طی 7 هزار سال و استقلال جامعه ایرانی بوده، البته باید دهه 60، جنگ و برخی تندی ها را یک اتفاق دانست، رویکردی با کنار زدن روش های قدیمی و نگاهی جدید به سبک زندگی مشمول چند مولفه می شد که مهم ترین آن خانواده بود.
وی افزود: وقتی می گوییم خانواده چند کلمه دیگر همچون حیا، حرمت، کوچکتری بزرگتری و … هم به ذهن می آید، اما در مقابل این فرهنگ «فردیت افرادی» وجود دارد. آسیب زندگی موبایلی تنها به هک شدن گوشی تلفن همراه و یا ایجاد مشکل در کارت بانکی ختم نمی شود، بلکه آسیب های روانی زیادی را به همراه دارد.
اسماعیل تبار ادامه داد: برای مثال ما می بینیم که به واسطه همین فضای مجازی موسیقی سنتی و پاپ به موسیقی هرزه نگاری تبدیل شد و حالا به جایی رسیده ایم که خواننده بچه های دانش آموز را تشویق به خوردن مشروب می کند یا با راه انداختن چالش های نا به هنجار او را وادار به رفتارهای خارج از عرف می کند.
رفتارهای امروز جوانان نتیجه بی توجهی به «سواد سلامت روان» است
این روانشناس تأکید کرد: بنابراین اینها فقط محدود به شعار و فحاشی در دانشگاه خواجه نصیر و دانشگاه شریف نمی شود، بلکه از قبل بوده و نتیجه 3 دهه نداشتن استراتژی است، ما اصلاً صورت مساله رو نمی فهمیم، بالاترین مرجع روانشناسی دنیا یعنی انجمن روانشناسی آمریکا (APA) 115 میلیون دلار بودجه دارد و با وزارت دفاع و FBA در راستای کنترل خشم و مدیریت احساس و هیجان در جامعه آمریکایی همکاری دارد و در دبیرستان کتاب درسی با عنوان «آموزش و مهارت در برابر تیراندازی در مدارس» دارند.
این استاد دانشگاه «سواد سلامت روان» را مهم ترین بخش خانواده عنوان کرد و افزود: هزار ساعت برنامه در تلویزیون در شبکه های مختلف ساخته شده اما حتی در یک مورد، یک روانشناس درباره «سواد سلامت روان» صحبت نکرده، چرا؟ چون خود جامعه روانشناسی توان گرفتن حق اش را ندارد.
وی با تأکید بر اینکه آسیب سوء مدیریت در حوزه سواد سلامت روان برای همه جامعه است، تصریح کرد: قبلاً انقلاب برای خودش ملاحظاتی داشت اما الان متأسفانه شعارها به سمت و سوی دیگری رفته، در تمام کودتای 28 مرداد، پهلوی اول و دوم شما یک صحنه تاریخی نشون بدهید که این ادبیات دانشجو باشد، چرا؟ چون بزرگان و برنامه سازان تلویزیون سواد سلامت روان را درک نمی کنند. نه اینکه سوءنیت مطرح باشد اصلاً درک نمی شود و ما در مملکتی که انقلاب داشتیم، 17 هزار شهید ترور داشتیم و این همه آسیب رو پشت سر گذاشتیم، امنیت روانی نداریم.
نخبه و دانشگاهی بودن اخلاق را تضمین نمی کند
وی با بیان اینکه نخبه و دانشگاهی بودن دلیلی بر این نیست که فرد فحش ندهد، گفت: آیا یک پزشک نمی تواند قاتل باشد؟ آیا دادگاه ویژه روحانیت داریم نداریم؟ مسأله اینجاست که ما یک جایگاه اجتماعی داریم و یک هویت فردی، دبیر شورای عالی امنیت ملی یعنی مسعود کشمیری کسی بود که شهید رجایی پشت او نماز می خواند اما همین فرد قاتل شهید رجایی شد، آیا دانشجوی دانشگاه شریف یا یک روانشناس نمی تواند آدم کش باشد؟ کجا تخصص اخلاق را تضمین می کند؟
اسماعیل تبار در ادامه به درخواست خود برای برگزاری لایو آموزشی در دانشگاه شریف و عدم همکاری مسئولان این دانشگاه اشاره کرد و افزود: دانشگاه شریف یک مدیر مرکز مشاوره ای دارد به نام آقای یعقوبی، من سه ماه دو مرتبه با آقای یعقوبی صحبت کردم و ایده ام این بود که برای دانشجویان جدید در مورد هویت دانشجویی و فضای زندگی دانشجویی چندتا لایو رایگان برگزار کنم تا خانواده و دانشجو متوجه موضوعات باشند، اما به هر دلیلی این کار انجام نشد و نتیجه بروز بداخلاقی در زندگی دانشجویی این افراد بود، یک بار هم در یک وزارتخانه کارگاهی برای کنترل خشم و زندگی موبایلی برگزار کردیم اما از ما درخواست کتاب رایگان داشتند.
وی گفت: شما دارید پول موبایل را می دهید، پول لباس و دانشجو شدن و معلم کنکور رو می دهید، آن وقت حاضر نیستید برای آگاهی هزینه کنید، وقتی این کار را نمی کنید باید فحش های 28+ هم بشنوید. کجای این داستان عجیب است؟ مگر آموزش و پرورش سرمایه گذاری می کند؟
شعارهای 28+ حاصل عملکرد مسئولانی است که به دنبال قدرت و ثروت بودند
این روانشناس ادامه داد: جوانی که در دانشگاه پشت تریبون نامش را می گوید و شروع به فحاشی می کند به دنبال مبارزه طلبی است، این نمونه ای از جنگ ترکیبی است و ندید می گویم که این دانشجو در دوره دانش آموزی و دانشجویی و در 7 سال اول و دوم و سوم زندگی، روی مبانی اعتقادی و تربیت نفس اش کار نشد، نه اینکه به او گفته باشند نماز نخوان اتفاقا مدام گفتند نماز بخون!
وی تصریح کرد: چیزی که در فرهنگ دینی باعث گناه می شود قدرت، ثروت و شهوت است، شعارهایی که در خیابان می شنویم شهوت است و این اتفاق به خاطر قدرت و ثروت مسئولانی است که درست عمل نکردند، مگر تأمین امینت روانی جامعه بخشی از وظیفه حکومت نیست؟ طی 40 سال اخیر در شبکه های تلویزیونی یک کتاب، فقط یک کتاب را به خاطر دارید تبلیغ شده باشد در مورد اینکه ما چطور با هم حرف بزنیم؟
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مزاج روانی جامعه تغییر کرده و ما این نیازها را تأمین نمی کنیم، تأکید کرد: رفتن به سمت مشاوره آخرین راه حل شده در حالی که جهاد تبیین که رهبر انقلاب بر آن تأکید دارند یعنی پیشنهادی که ما به دانشگاه شریف دادیم و آنها قبول نکردند.
رفتار مسئولان روان مردم را به هم ریخته است
وی گفت: بیش از 40 روز از فوت مهسا امینی عزیز گذشته، کسی می تواند بگوید این اتفاق به نفع ایران بوده؟ اینکه رهبری می فرمایند حجاب یا بی حجابی مساله نیست و موضوع بالاتری مطرح است کاملا درست می گویند چون مساله بالاتر اقتدار ایران است.
اسماعیل تبار اظهار کرد: ما در این مملکت سخنران کم نداریم، نقشه راه کم داریم. دانشکده توانبخشی بهزیستی سال 90 – 91 یک کار پژوهشی انجام داد و نتیجه این بود که از تعداد 100 دانش آموز دبیرستانی تهران، یک سوم تجربه جنسی خودخواسته داشته اند، اگر دانش آموزی در دبیرستان تجربه جنسی خودخواسته داشته بعد که دانشجو می شود فحس ناموسی نمی دهد؟
وی ادامه داد: نکته دیگر رفتارهایی است که مردم از مسئولان می بینند، من مثال رئیس جمهوری که صبح جمعه فهمید بنزین گران شده را نمی زنم مثال خودم را می زنم، 16 ماه ساختمانم را به شهرداری دادم و زمانی که تخلیه کرده بودند تمام اسپیلت ها رو کنده و با خود برده بودند، من جوان دانشجو دارم، وقتی می بیند شهرداری در حق پدرش ظلم می کند دیگر پایبند ادب می ماند؟ متأسفانه مردم این تجربه ها را دارند، آیا این رفتارها از نظر روانی مردم را خراب نمی کند؟
