آیت الله مصباح یزدی، در سخنرانی‌های متعددی که در طول این سال‌های عمر با برکتشان داشته‌اند، به تشریح و تحلیل پیرامون فتنه و فتنه‌انگیزی پرداخته‌اند که بازخوانی آنها در این فضای غبار آلود می‌تواند راهنمای راه مومنان باشد.
به گزارش رجانیوز؛ در ادامه هفت نکته از آیت الله محمدتقی مصباح یزدی پیرامون فتنهها آمده است:
لزوم شناخت سریع فتنه‌جویان و مقاصدشان
در فتنهها اگر فتنه‌جویان زود شناخته شوند و مقاصد آنها معلوم شود، مردم حساس می‌شوند و از خود مراقبت می‌کنند؛ اما اگر مثل آتش زیر خاکستر آرام آرام کار خود را انجام دهد و حساسیتی در جامعه ایجاد نکند، بالاخره ضرر خود را به جامعه وارد می‌کند و مردم هم حساس نمیشوند، به خصوص در فتنه‌های فرهنگی که ارزش‌ها آرام آرام کم‌رنگ میشود.
رواج بدعت‌ها از هر آتش‌سوزی بدتر است
از بین رفتن احکام اسلام و رواج بدعت‌ها که از هر نوع آتش سوزی بدتر است. خسارت آتش سوزی نهایتاً به زندگی دنیایی ما ضرر می‌زند، اما عذاب آخرت محدود نیست. چگونه وجدان انسان می‌تواند ببیند کسی نزدیک است دینش را از دست بدهد و آرام بنشیند؟
وظایف مردم در فتنهها
وظایف مردم در برابر فتنهها عبارتند از «حفظ دین و ارزش‌ها»، «حفظ هوشیاری و پرهیز از سواری دادن به فتنه‌گران»، «امر به معروف و نهی از منکر»، «شناخت و پیروی از رهبری در نظام اسلامی».
گاهی کسانی از روی جهل به نفع فتنه‌گران کار می‌کنند
کسانی هستند که بدون سوء نیت، از روی کم بصیرتی و جهل، کاری می‌کنند که به نفع فتنه‌گران تمام میشود. گاهی از این اشتباهات پیش میآید. امیرالمؤمنین می‌فرماید: «کسی که طالب حق بود و اشتباه کرد، مثل کسی نیست که عامداً علیه حق قیام می‌کند»؛ ولی چه بدانند و چه ندانند، ضررشان با دیگرانی که میدانند مساوی است. خیال می‌کنند مشغول به انجام وظیفه شرعی هستند؛ امّا متوجّه نیستند که تیشه به ریشه اسلام می‌زنند.
فتنه‌جو فریبکار است
فتنه‌جو علاوه بر داشتن هوش برتر، لازم است از قدرت پنهان‌کاری و فریب‌کاری خاصّی، یعنی نفاق هم برخوردار باشد؛ در یکجا باید در ظاهر محّب اهل‌بیت ظاهر شود، روضه بخواند و گریه کند، و در جای دیگر که مخاطبین با دین سروکاری ندارند و به رأی آنها نیاز دارد، باید روشنفکر شود و حرفهایی بزند که آنها بپسندند؛ در یکجا باید سیاستبافی، در جای دیگر عرفان‌بافی و در جای دیگر فلسفه‌بافی کند، و یکجا باید فقیهانه سخن بگوید.
آیا در فتنهها باید بی‌طرف بود؟
امیرالمؤمنین می‌فرمایند: «در زمان فتنه مثل شتر دوساله باش که نه در حدّی است که سوار آن شوند و نه پستانی برای شیر دوشیدن دارد». برخی از این سخن سوءاستفاده می‌کنند و میگویند: «در فتنه نباید در کاری دخالت کرد؛ بلکه باید به کناری رفت و بی‌طرف بود»! این برداشت، برداشت اشتباهی است. این روایت میگوید مراقب باش از تو سوءاستفاده نشود. موضعگیری صحیح داشته باش. این امر در فتنه زیاد اتفاق میافتد که کسانی بدون اینکه فکر و طرحی برای این کار داشته باشند، ناخواسته ابزار دیگران می‌شوند و دیگران از رفتار، گفتار، نشست و برخاست و حتّی از سکوت آنها سوءاستفاده می‌کنند.
فتنهها هر روز پیچیده‌تر می‌شوند
نباید گمان کنیم که فتنه‌ای بر پا شد و خنثی شد و دیگر تمام شد؛ «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَكُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُون». فتنهها هر روز پیچیده‌تر می‌شوند. هنوز نه ابلیس مرده و نه شیاطین إنس و جن از بین رفته‌اند. احتمال دارد ما در آینده فتنه‌هایی سخت‌تر و پیچیده‌تر داشته باشیم که امروز نمی‌توانیم آنها را تصور کنیم.
