لیز تراس دیروز پس از شکست دادن ریشی سوناک در رقابت برای جانشینی بوریس جانسون، نخستوزیر بعدی بریتانیا شد. این پیروزی همچنین به منزله پایان دوران نخستوزیری بوریس جانسون است که پس از ماهها رسوایی که باعث کاهش حمایت از دولتش شد، مجبور شد در ماه جولای استعفای خود را اعلام کند.
در پی استعفای جانسون و پس از هفتهها رقابت برای رهبری حزب محافظهکار و انتخاب به عنوان نخستوزیر انگلیس که اغلب با جدل و دعوا و بحثهای خشن همراه بود و منجر به رویارویی وزیر خارجه با وزیر سابق دارایی، ریشی سوناک شد، تراس در رای اعضای حزب محافظهکار در صدر قرار گرفت. وزیر سابق خارجه انگلیس و نخستوزیر فعلی این کشور دیروز با کسب 57.4 درصد آرا در برابر 42.6 درصد رای ریشی سوناک به پیروزی رسید. او سومین نخستوزیر زن در انگلیس خواهد بود.
او روز سهشنبه به اسکاتلند سفر خواهد کرد تا با اجازه ملکه 97 ساله انگلیسیها برای نخستوزیری و تشکیل کابینه اقدام کند. اما این پیروزی چندان برای تراس خوشیمن نیست، چرا که او در زمانی که انگلیس با بحران افزایش هزینههای زندگی، ناآرامیهای صنعتی و رکود مواجه است، به این سمت دست یافته و در واقع میراثدار انبوهی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی خواهد بود که احتمالا آینده سیاسی او را به خطر خواهد انداخت. تراس که مدتها پیشتاز رقابت برای جانشینی جانسون بود، چهارمین نخستوزیر محافظهکاران از زمان انتخابات 2015 خواهد بود.
در این مدت انگلیس از بحرانی به بحران دیگر وارد شده و اکنون با رکودی طولانی مواجه است؛ وضعیتی که به گواه بانک مرکزی انگلیس به دلیل تورم سرسامآور در ماه جولای به 10.1 درصد رسید و پیشبینی میشود تا پایان سال 2022 به 13 درصد برسد.
* تراس و بحران حزب از هم پاشیده
تراس در مرحله پارلمانی این رقابت از حمایت اکثریت نمایندگان برخوردار نبود و سوناک در میان اعضای حزب محافظهکار در صدر قرار گرفت.
حال تراس علاوه بر مقابله با مجموعهای از چالشهای اجتماعی و اقتصادی دلهرهآور و جنگ جاری در اوکراین، باید حزب محافظهکار را که هفتهها را صرف جنگهای درونی آبی به آبی کرده است، دوباره متحد کند.
* قبضهای سنگین انگلیسیها سر راه نخستوزیر جدید
لیز تراس 47 ساله قول داده است برای مقابله با بحران هزینه زندگی بریتانیا به سرعت عمل کند و اعلام کرده ظرف یک هفته طرحی برای مقابله با افزایش قبوض انرژی و تامین منابع سوخت در آینده ارائه خواهد کرد. تراس با فهرستی طولانی، پرهزینه و دشوار برای انجام امور مواجه است. قانونگذاران مخالف دولت میگویند این امر نتیجه 12 سال دولت ضعیف محافظهکار است.
ماه جولای، تورم برای نخستینبار در 40 سال گذشته به بالای 10 درصد رسید که ناشی از افزایش سرسامآور هزینههای انرژی، غذا و سوخت بود. بانک مرکزی انگلیس پیشبینی میکند تورم تا پایان سال به 13 درصد افزایش یابد.
در همین حال چند نفر از نمایندگان پارلمان خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شدهاند. «دیوید دیویس» قانونگذار کهنهکار محافظهکار معتقد است تراس به عنوان نخستوزیر چالشهایی جدی همانند آنچه «مارگارت تاچر» با آن مواجه بود پیش رو خواهد داشت. اندیشکده موسسه دولتی اعلام کرده تراس نقطه شروع ضعیفتری نسبت به پیشینیان خود خواهد داشت، زیرا او محبوبترین گزینه در میان قانونگذاران حزبش نیست.
در ابتدا او با موضوع فوری افزایش قیمت انرژی روبهرو خواهد شد. متوسط قبوض سالانه آب و برق خانوارها در انگلیس قرار است ماه اکتبر 80 درصد افزایش یابد و به 3549 پوند برسد. انتظار میرود این عدد در سال 2023 به 6 هزار پوند افزایش یابد که باعث از بین رفتن داراییهای شخصی میشود.
* ابهام انگلیسیها درباره موفقیت خانم نخستوزیر
تراس متعهد شده است طرحی را برای مقابله با بحران انرژی در نخستین هفته خود به عنوان نخستوزیر ارائه کند، اگرچه او به جزئیات این طرح نپرداخته است.
سر کر استارمر، رهبر حزب کارگر در واکنش به پیروزی تراس گفت: «باید نشان دهد واقعا درک میکند و میتواند با چالشهایی که پس از 12 سال شکست این دولت محافظهکار وجود دارد، مقابله کند». نیکولا استورجن، وزیر اول اسکاتلند هم از او خواست قبضهای انرژی را برای مردم و مشاغل مسدود کند، حمایت نقدی بیشتری ارائه کند و بودجه خدمات عمومی را افزایش دهد. وی همچنین نسبت به هر گونه تلاش تراس در آینده برای «سختتر کردن قوانین» برای پیروزی استقلالطلبان اسکاتلندی هشدار داد. سر اد دیوی، رهبر لیبرال- دموکراتها هم خواستار برگزاری انتخابات عمومی شد و گفت: «در دوره لیز تراس، ما شاهد بحران و هرج و مرج بیشتری هستیم که در زمان بوریس جانسون هم وجود داشت».
* پلیس انگلیس خود را برای افزایش جرائم و ناآرامیها در زمستان آماده میکند
مقامات ارشد پلیس انگلیس بر اساس گزارشها نسبت به افزایش سرقت و زورگیری در این کشور به دلیل افزایش هزینههای معیشتی هشدار دادهاند. نشریه ساندیتایمز با استناد به یک سند افشا شده مربوط به استراتژی ملی پلیس انگلیس گزارش داد این نیرو نگران افزایش چشمگیر برخی جرائم و تشدید ریسک بروز ناآرامیهای داخلی در زمستان امسال در انگلیس به سبب بالا رفتن هزینههای زندگی و بحران انرژی است. این سند که از سوی روسای پلیس انگلیس تدوین شده، هشدار میدهد «اغتشاش اقتصادی و بیثباتی مالی» احتمالا منجر به افزایش جرائمی نظیر سرقت از فروشگاهها، سرقت از منازل، سرقت خودرو، کلاهبرداری اینترنتی و زورگیری شود.
همچنین احتمال دارد کودکان بیشتری به باندهای مواد مخدر بپیوندند و زنان بیشتری در معرض بهرهکشی جنسی قرار بگیرند. گزارش شده است مقامات انگلیس برنامههایی اضطراری را برای مقابله با پیامدهای احتمالی بحران در هزینههای زندگی در دست تهیه دارند. این روزنامه انگلیسی نوشته است: «فشار طولانی و دردناک اقتصادی» میتواند خطر «ناآرامیهای مدنی بزرگتر» را مشابه شورشهای سال ۲۰۱۱ لندن ایجاد کند.
همچنین این گزارش هشدار داد خود نیروهای پلیس نیز ممکن است از این وضعیت تأثیر بپذیرند. این روزنامه نوشت: آسیبپذیری مالی بیشتر ممکن است سبب شود ریسک به فساد کشیده شدن برخی کارکنان بویژه کسانی که مشکلات مالی یا بدهیهای قابل توجه دارند، افزایش یابد.
پاسخ همسر زلنسکی به مردم انگلیس
انگلیسیها پولهایشان را میشمارند ما تلفاتمان را!
اولنا زلنسکا، همسر ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین در مصاحبه با بیبیسی گفت: تاثیر اقتصادی جنگ اوکراین بر متحدان این کشور شدید است اما انگلیسیها پولهایشان را میشمارند و ما اوکراینیها تلفاتمان را!
اولنا زلنسکا در گفتوگو با شبکه خبری بیبیسی در پاسخ به اینکه چه پیامی برای مردم انگلیس دارد که با افزایش هزینههای انرژی به دلیل حمله روسیه به اوکراین روبهرو شدهاند و همچنین تاثیر این جنگ بر قیمت جهانی نفت و گاز، افزود: میدانم که اوضاع چقدر بد است. اما شما حسابهای بانکی خود را چک میکنید و پولهایتان را میشمارید و ما دقیقا همین کار را درباره تلفات شهروندان اوکراینی انجام میدهیم. اظهارات همسر زلنسکی در پی اظهارات بوریس جانسون، نخستوزیر پیشین انگلیس مطرح شد که همین ماه گذشته میلادی به کییف سفر داشت. در انگلیس پیشبینی میشود نرخ تورم در سال جاری میلادی به بالاترین میزان در ۴۲ سال گذشته یعنی 13 درصد برسد، در حالی که انتظار میرود اقتصاد برای بیش از یک سال منقبض شود.