روزنامه نیویورکتایمز نوشت: کاهش عرضه گاز از سوی روسیه به اروپا مدتهاست سبب نگرانی شده؛ زیرا زمستان نزدیک است و بعید نیست که روسیه به طور کامل، صادرات گاز به اتحادیه اروپا را متوقف کند. در هفتههای اخیر، صادرات گاز روسیه به این اتحادیه بهشدت کاهش یافته و قیمتها بهسرعت بالا رفته است. معاملهگران در بازار انرژی اروپا شاهد رشد سریع قیمتها هستند. قیمت گاز طبیعی که از آن برای تولید برق و در منازل برای گرما استفاده میشود، حالا نسبت به یکسال پیش ۱۰ برابر شده است. همچنین قیمت برق که به قیمت گاز وابسته است، حالا چند برابر ارقام معمول است.
عامل اصلی رشد قیمتها این نگرانی است که اروپا در زمستان سالجاری دچار کمبود گاز خواهد شد. روسیه عرضه گاز به آلمان و دیگر کشورها را کم کرده، بهطوری که میزان انتقال گاز از خط لوله «نورد استریمیک» به ۲۰درصد ظرفیت این خط لوله کاهش یافته است.
مدیر یکی از شرکتهای فعال در حوزه برق در انگلستان میگوید: «کاملا روشن است که وضعیت وخیم کنونی که خانوارها با آن مواجه هستند، قبل از آنکه بهبود یابد، بسیار بدتر خواهد شد.» او توصیه کرد، دولت برای کاستن از هزینه گاز اقدام کند؛ اما عمل به این توصیه طی دو سال، دهها میلیارد پوند برای دولت هزینه خواهد داشت.
در همین زمینه، خبرگزاری انگلیسی رویترز نسبت به سیل آشوبهای سیاسی هشدار داد و نوشت: در ماههای اخیر قیمت انرژی بهویژه گاز طبیعی در بازارهای جهانی بهشدت افزایش یافته و به باور کارشناسان، در ماههای آینده، همزمان با سرد شدن هوا، شرایط برای اقتصادهای اروپایی بدتر خواهد شد. بهویژه آلمان و ایتالیا بهدلیل وابستگی شدیدتری که به گاز روسیه دارند، با مشکلات بزرگتری مواجه خواهند بود. تردیدی وجود ندارد که بحران انرژی برای اروپا معانی مختلفی دارد: از یک سو رشد قیمتها به تعطیلی برخی فعالیتهای اقتصادی و افت تولید منجر شده و از سوی دیگر، نرخ تورم بالا رفته و بر نارضایتی مردم افزوده شده است. جنگ اوکراین ادامه دارد و به نظر میرسد شرایط قبل از آنکه بهتر شود، بدتر خواهد شد. افزایش نارضایتی عمومی به ناآرامیها منجر میشود و این ریسک بزرگی برای اروپاست.
یک گروه بریتانیایی از مردم خواسته است، از اول ماه اکتبر، صورتحسابهای برق را پرداخت نکنند. همچنین یکی از اتحادیههای کارگری خواستار افزایش سطح دستمزدها، تعیین سقف برای اجارهبها، کاهش قیمت انرژی و مواد غذایی و اعمال مالیات بر ثروتمندان شده است. وخیم شدن وضعیت مالی شهروندان اروپایی از پیش به اعتصاب نیروی کار در فرانسه، اسپانیا و بلژیک در بخشهای حملونقل، خدمات بهداشتی و درمانی و سفرهای هوایی منجر شده است.
یک استاد دانشگاه واشنگتندیسی میگوید: «وقتی مردم به صورت جمعی شروع به اعتراض میکنند- زیرا نمیتوانند هزینههای اولیه زندگیشان را تامین کنند- یعنی باید بین گرم کردن خانه و پرکردن شکم خود یکی را انتخاب کنند؛ آنگاه این ناآرامیها میتواند به سرنگونی دولتها منجر شود. اغلب تظاهرات بهدلیل هزینه بالای انرژی به اعتراض سیاسی تبدیل میشود.
روزنامه گاردین هم گزارش داد: ثبت ارقام جدید برای قیمت گاز و برق در اروپا به امری عادی تبدیل شده است. هفته قبل، قیمت برق در آلمان به ۷۰۰ یورو به ازای هر مگاوات ساعت رسید که رقمی بیسابقه است. اقتصاد اروپا تحتتاثیر عوامل گوناگون در معرض رکود قرار گرفته است. جنگ اوکراین، خشکسالی و همهگیری کرونا سه عامل مهمی هستند که ریسک رکود را بالا بردهاند.
شش ماه از آغاز جنگ اوکراین گذشته و اکنون زنگهای خطر برای اقتصاد اروپا به صدا درآمده است. چهار اقتصاد بزرگ منطقه یورو یعنی آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا همگی در وضعیت ناهنجاری قرار دارند.
آلمان که بزرگترین اقتصاد اروپاست، بیشترین فشار را تحمل میکند؛ خشکسالی نیز عامل دیگر نگرانی است. یکی از اقتصاددانها میگوید تنها معجزه میتواند از رکود اقتصاد آلمان در نیمه دوم سالجاری جلوگیری کند. وضعیت برای فرانسه و دیگر اقتصادهای اروپایی نیز نامطلوب است.