روز سه شنبه ۲۵ مردادماه کلاب هاوس خبر آنلاین با موضوع “تحولات برجام یک قدم تا احیا؟” با حضور ۱۸هزار مخاطب برگزار شد که در آن کارشناسانی چون مهدی مطهرنیا، مسعود بهنود، فیاض زاهد، حسن بهشتی پور، بیژن احمدی، دیاکو حسینی، سهیل جمشیدپور، مسعود نحوی، مهدی نوربخش، مجید تفرشی و… حضور داشتند.
در این نشست مجازی محمدفرهاد کلینی کارشناس ارشد مسائل راهبردی با اشاره به تلاش ها برای احیای برجام گفت: پس از رفت و برگشت های مکرر و چانه زنی های متعدد، مذاکرات هم اکنون روند تکاملی خود را طی می کند و می توان گفت ابتکار عمل تنها در دست یک طرف نیست.
این کارشناس ارشد مسائل راهبردی که در کلاب هاوس خبرآنلاین سخن می گفت با اشاره به اینکه دسترسی به آنچه در میدان می گذرد ممکن نیست و همه ناگزیر از تحلیل شرایط بر اساس اخبار منتشر شده از رسانه هستند گفت: نمی توان با توجه به این مسائل با دقت بالایی مذاکرات را مورد بررسی قرار دارد چرا که در رسانه های داخلی نیز اخبار رسانه های خارجی بیشتر منعکس می شود اما چیزی را که می توان احساس کرد این است که غربی ها در فضای ضرب الاجل و اولتیماتوم نیستند.
کلینی با انتقاد ضمنی از بی اطلاع گذاشتن افکار عمومی و حتی نخبگان از روند مذاکرات گفت: در این خلأ ارتباطی ـ رسانه ای شاهد مواضع خاص رسانه ای طرف ثالث بودیم که سعی بر این شد تا این موضع گیری را به عنوان یک شاخص برای تحرک جدید تلقی کنند. هم اکنون نیز آنچه که می شنویم تحلیل و ارزیابی رسانه هایی است که با واسطه و یا بی واسطه در خصوص مذاکرات مطرح می شود.
کلینی در خصوص مواضع آمریکایی ها در مذاکرات گفت: موضع اخیر آمریکایی ها بر اساس دو مدل است. برخی می گویند که صحبت ها دیگر تمام شده و می توان روی شکل و فرمت توافق یک سری از تغییرات را اعمال کرد. آمریکایی ها همچنین از رایزنی و مشورت با اروپایی ها در خصوص این مسائل می گویند که با موضع ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا متفاوت است.
از طرفی روس ها نیز موضع گیری هایی داشته اند و اعلام کردند که تغییراتی در توافق صورت نمی گیرد. این در حالی است که میخائیل اولیانوف نماینده روسیه پیشنهاد ایران را سازنده می خواند و می گوید توپ در زمین آمریکا است.
وی افزود: برگزاری دور جدید مذاکرات منجر به معرفی شناسه های جدیدی شد. به طور کلی فضا مشخص است که کدام طرف ها به دنبال رسیدن به یک سیاست متوازن، درک موازی و تفاهم قابل قبول هستند و توافقی متوازن می خواهند و کدام طرف ها مخالف توافق هستند. همچنین به خوبی معین شده است که از توافق چه کسانی سود می کنند و چه کسانی ضرر و یا چه کسانی بازنده و یا برنده هستند. این مساله بسیار مهمی است چرا که سیستم مذاکراتی دارای آثاری است. یک سری از چارچوب ها در راستای پیامدها و بهره گیری ها تعریف می شود.
کلینی با بیان اینکه آنچه در حال حاضر می بینیم این است که طرف های مذاکراتی در حال حرکت بیشتر به سمت قطعیت هستند، گفت: در این بین برخی طرف های ثالث نیز در تلاش هستند که در این روند تاثیرگذار باشند و مخرب عمل کنند. بازی هایی که در گذشته نیز وجود داشته است اما از آنجایی که جز متحدان غرب هستند وظیفه کنترل نیز بر عهده آنان است.
به گفته این کارشناس ارشد مسائل راهبردی پس از ارائه پاسخ ایران به اروپا شاهد هستیم که رژیم صهیونیستی فعال شده و طبق گفته رسانه های آنها در تماس با واشنگتن هستند.
وی در خصوص بحث های مطرح شده در خصوص ساخت بمب هسته ای توسط ایران گفت: موضوع پایبندی و مسئولیت پذیری جدا از بحث تضمین، دارای یک ارزش دیگری است. بنابراین پایبندی در اینجا به مساله چندجانبه گرایی در نظام بین الملل برمی گردد. این مساله کمک می کند که بازی های بین المللی و ژئوپلیتیکی در چارچوبی قاعده مند انجام شود. اگر ایران وارد موضوع غیرقابل مهاری شود بحث اشاعه جدا از بحث آستانه گریز هسته ای است. بحث پرتاپ ماهواره ایران در حین مذاکرات نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد و اینطور نیست که با جوسازی با این مساله برخورد شود. اما متاسفانه می بینیم که با قضایا چگونه برخورد شده و در راستای تخریب آن تلاش می شود.
کلینی در خصوص سیاست خارجی متوازن و رویکرد دولت سیزدهم گفت: ایجاد توازن در سیاست خارجی یک اصل مهم و جدید محسوب می شود و همانگونه که می دانیم گفتگوهای زیادی در خصوص همکاری های منطقه ای و تبدیل ایران به هاب منطقه صورت گرفته است. چنین موضوعی فضای بیشتری از تعامل و همگرایی در منطقه را نشان می دهد. ضمن اینکه اهمیت ایران در سطح جهانی به منظور تامین انرژی چه نفت و چه گاز نیز مطرح و قابل توجه بوده است که احیای برجام نیز در این زمینه می تواند فاز جدیدی از همکاری ها را در حوزه انرژی از جمله سواپ و تزانزیت را بین ایران و دیگر کشورهای تاثیرگذار رقم بزند.
