سه‌شنبه چهارم مردادماه بود که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یادداشتی که در روزنامه فایننشال‌تایمز منتشر کرد مدعی شد برای نجات مذاکرات هسته‌ای ایران از بن‌بست موجود، پیش‌نویس جدیدی را ارائه کرده که بهترین نوع پیشنهاد است.
جوزپ بورل در این یادداشت اینگونه آورده بود: «بعد از ۱۵ماه مذاکره در وین و تعامل با حاضران به این نتیجه رسیدم که دیگر فضا برای اهمال‌کاری گذشته و باید برای احیای برجام تمام تحریم‌ها برداشته شود.» او همچنین در ادامه آورده بود: «اکنون باید تصمیماتی اتخاذ شود تا بتوان از این فرصت منحصر‌به‌فرد برای موفقیت استفاده کرد. من هیچ جایگزین جامع یا مؤثر دیگری به غیر از برجام نمی‌بینم.» وی در نهایت از طراحی جدید برای رسیدن توافق بین ایران و امریکا خبر داد و گفت: «من بهترین گزینه را براى احیاى برجام روى میز گذاشته‌ام و اکنون زمان تصمیم‌گیرى است.»
پس از این بود که انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در همین زمینه در توئیتی با اشاره به اظهارات اخیر بورل نوشت: «بهترین توافق ممکن برای طرف‌ها روی میز است. این توافق مزایای اقتصادی روشن و قابل اندازه‌گیری را برای مردم ایران و همچنین مزایای قابل راستی‌آزمایی عدم اشاعه را برای جامعه بین‌المللی تضمین می‌‌کند. من تمامی طرف‌ها را دعوت می‌کنم تا گام آخر را بردارند.» این سخنان که ناظر به ایران بود، نشان می‌داد منظور اروپایی‌ها از برداشتن گام آخر برای رفع تحریم‌ها اقدام ایران برای پذیرش خواسته‌های اروپا بوده است.
واکنش معنادار باقری به بورل
علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان پس از اینکه طرف اروپایی از یک توافق روی میز سخن گفت در توئیتی معنادار نوشت: «در طول هفته گذشته، تبادل‌نظرهای جدی و سازنده‌ای با طرف‌های مقابل پیرامون مذاکرات وین انجام شده است. هماهنگ‌کننده اروپا ایده‌های خود را برای جمع‌بندی مذاکرات ارائه کرده است و ما نیز ایده‌هایی برای جمع‌بندی مذاکرات، هم از لحاظ شکلی و هم محتوایی داریم که به اشتراک گذاشته خواهد شد.»
این گفته مسئول تیم مذاکره‌کننده کشورمان نشان داد آنچه در طراحی اروپایی‌ها آمده است با خواسته‌های منطقی تهران همچنان فاصله دارد، به همین دلیل ایران اعلام کرد ایده‌های خود را برای جمع‌بندی مذاکرات به اشتراک خواهد گذاشت تا زمینه برای دستیابی به یک توافق خوب فراهم شود. در ابتدا قابل پیش‌بینی بود که طرح جدید اروپا در هماهنگی با ایالاتمتحده و با در نظر گرفتن و تأمین خواسته‌های این کشور صورت گرفته است اما گذر زمان به سرعت نشان داد این گزاره
واقعیت دارد.
امریکا: این همان پیش‌نویس قبل است!
سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در نشست خبری روز سه‌شنبه دریافت این پیش‌نویس را تأیید کرد و گفت: در حال بررسی آن هستیم و نتایج را بزودی اعلام می‌کنیم. ند پرایس در نشست خبری روز پنجشنبه ششم مرداد نیز خبر از آمادگی کشورش برای امضای پیش‌نویس پیشنهادی داد.
در نهایت روز جمعه هفتم مردادماه در واکنش به ادعای مطرح شدن طرحی جدید از سوی اروپا برای بن‌بست‌شکنی در مذاکرات رفع تحریم، ند پرایس نتایج بررسی پیش‌نویس پیشنهادی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را اعلام کرد و گفت: این پیشنهاد عمدتاً همان توافقی است که از ماه مارس روی میز بوه و ما آماده پذیرش آن هستیم. وی صراحتاً اعلام کرد ما می‌دانیم این متن جدیدی که آقای بورل به آن اشاره کرده، مبنا و اساس آن پیش‌نویسی است که از ماه مارس روی میز بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایالاتمتحده همچنین مدعی شد جمهوری اسلامی ایران مانع دستیابی به توافق می‌شود. او در ادامه ادعاهای واهی علیه کشورمان گفت: ما غیرمستقیم پیام صریح خود را برای بازگشت به برجام به طرف ایرانی رسانده‌ایم، اما آنها آماده پذیرش نیستند.
طرحی برای مقصرنمایی
همه این صحبت‌ها بدون نیاز به تحلیل منحصر‌به‌فرد، گویای یک پرده جدید از نمایش ضدایرانی غرب است که تلاش دارد توپ را در زمین ایران بیندازد و عدم تصمیم‌گیری تهران را عامل وضعیت کنونی مذاکرات معرفی کند.
این در حالی است که آنچه غربی‌ها با عنوان پیش‌نویس ماه مارس معرفی می‌کنند، خواسته‌های ایران را در خصوص رفع مؤثر تحریم‌ها و دریافت تضمین برای جلوگیری از بدعهدی مجدد امریکا تأمین نکرده است. بنابراین همچنان‌که بورل در یادداشت خود اعلام کرده بود باید تحریم‌های ایران برداشته شود، این مسأله را می‌بایست به صورت مؤثر در پیش‌نویس خود نیز ارائه کند.
در سوی دیگر اروپایی‌ها نیز زمانی تقلا برای دستیابی به یک توافق را پیگیری کرده‌اند که با مشکلات کمبود انرژی، افزایش قیمت نفت و بحران در کشورهای خود روبه‌رو شده‌اند و این درحالی است که آنها در تمام طول مدت شروع فشارهای حداکثری علیه ایران هیچ هزینه‌ای برای زنده ماندن برجام و کاهش فشار بر تهران را قبول نکرده و ایران یک‌طرفه هزینه تنفس به برجام را پرداخت کرده است.
ایالاتمتحده هم در پرتو دولتی ضعیف توان تصمیم‌گیری ندارد تا جایی‌که بورل نیز در یادداشت اخیر خود یکی از موانع در مسیر رسیدن به توافق را نزدیک بودن انتخابات کنگره امریکا معرفی کرده است.
از چاله برجام تا چاه یک توافق بدتر
در طرف مقابل ایران اکنون در شرایطی قرار دارد که فناوری هسته‌ای کشورمان به مراتب قوی‌تر از گذشته شده است و همچنین تیغ تحریم‌ها نیز در کندترین وضعیت ممکن قرار دارد. پیگیری سیاست همسایگی در یک سال گذشته منجر به آن شده تا کشورهای مختلف در صف رابطه با ایران قرار بگیرند.
فعال شدن کریدورهای ترانزیتی، افزایش صادرات ایران، افزایش درآمد ارزی، افزایش فروش نفت، شروع روند اجرایی شدن توافق جامع ایران و چین، تفاهمنامه سرمایه‌گذاری 40میلیارد دلاری روسیه در ایران، عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای، موافقت کشورهای مختلف با عضویت ایران در گروه اقتصادی بریکس و ده‌ها موفقیت دیگر، باعث شده جمهوری اسلامی ایران تحت شرایط اضطرار قرار نداشته باشد و تنها توافقی که به حصول منافع جمعی ایرانیان منتج شود را بپذیرد.
از همین رو دولت سیزدهم با پشتوانه تجربه شکست توافق برجام و بدعهدی طرف امریکایی، هیچ گاه نخواهد پذیرفت در سایه توافقی سست و ضعیف از چاله برجام به چاه یک توافق کوتاه‌مدت و ضعیف بیفتد. به همین دلایل قابل پیش‌بینی است که بازی جدید غرب علیه ایران به مانند دیگر سناریوهای ضدایرانی همچون بازی ضرب‌الاجل‌ها، مقصرنمایی و اجماع‌سازی از پیش شکست خورده خواهد بود.
