پایگاه تحلیلی «نشنال ریویو» در گزارشی با عنوان «ایران در حال افزایش تأثیرگذاری بر ونزوئلا است؛ آمریکا باید مراقب باشد» ایران را بازیگری مؤثر در معادلات آمریکای لاتین دانست که تحریمهای آمریکا تأثیری بر محدودسازی این کشور نداشتهاست. در ذیل به خلاصهای از این گزارش اشاره میشود؛
از پاییز ۲۰۲۰ شاهد روند رو به رشد «نیکلاس مادورو» در ونزوئلا و دولت «حسن روحانی» در ایران بودیم و اکنون در دولت رئیسی نیز این مناسبات رو به گسترش است. از آن زمان ایرانیها به ونزوئلا در دور زدن تحریمهای آمریکا در زمینه انرژی یاری رساندهاند و در مقابل، در صدد کنترل بیشتر صنعت نفت این کشور و همچنین بخشهای کلیدی اقتصاد ونزوئلا برآمدهاند.
در این ماه دو اتفاق مهم رخ داد که روند رو به تکامل روابط ضدآمریکایی تهران- کاراکاس را به تصویر کشید؛ مسائلی که نشان میدهد همزمان با افزایش نفوذ ایران در ونزوئلا، امنیت ملی ایالات متحده کاهش خواهد یافت.
اتفاق نخست در بوئنوسآیرس رخ داد که در جریان آن، دولت آرژانتین یک هواپیمای باری بوئینگ ۷۴۷ ونزوئلا را توقیف کرد. به ادعای «آنیبال فرناندز» وزیر امنیت آرژانتین، هواپیما به این دلیل توقیف شد که برخی از خدمه آن با سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران مرتبط بودند و این نیروی برون مرزی سپاه از سال ۲۰۰۷ از سوی آمریکا در فهرست گروههای تروریستی قرار گرفتهاست. بنابراین دولت آرژانتین گذرنامه ۱۹ خدمه آنکه پنج نفرشان ایرانی بودند را ضبط کرد.
اتفاق دوم در پیوند با مناسبات تهران- کاراکاس در ونزوئلا رخ داد، زمانی که یک نفتکش ایرانی در حال انتقال حدود یک میلیون بشکه نفت خام سبک برای فرآوری در پالایشگاههای ونزوئلا بود؛ معاملهای که تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد و تمامی شرکتهای خارجی از انجام آن با شرکتهای نفتی ونزوئلا منع شدهاند.
با این حال، برخلاف اولین گزارش ما در مورد این معاملات غیرقانونی در سال ۲۰۲۰، این بار محمولههای ایران به ونزوئلا از سوی مقامات این دو کشور پنهان نشد. در واقع، رسانههای ایران هفته پیش گزارش کردند که این سومین محموله آنها به ونزوئلا در ماه گذشته است. این گواه روشنی است که تحریمهای انرژی آمریکا علیه ونزوئلا و ایران نه تنها کارساز نیست بلکه حتی دیگر مقامات تهران و کاراکاس از این تحریمها هراسی ندارند و آن را جدی نمیگیرند.
این عدم جدیت و بیاعتنایی به تحریمها تنها متوجه ایران و ونزوئلا نیست و حتی چین نیز با خرید نفت این دو کشور به طور سیستماتیک تحریمهای آمریکا را نقض میکند.
همه این شواهد، نشانگر آن است که سیاست تحریمی ایالات متحده به درستی کار نمیکند و در صورت عدم بازبینی در آن، حتماً به شکست خواهد انجامید و بدتر اینکه این ناکامی، پیامدهای سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی ناخواستهای برای آمریکا به همراه خواهد داشت.
ایران در حال حاضر شرکای راهبردی ارزشمندی در آمریکای جنوبی دارد که امضای نقشه راه همکاری ۲۰ ساله با ونزوئلا در همین ماه نمود آن است، در حالی که آمریکا یک کنار ایستاده و نظارهگر است.