چگونه روسیه با وجود تحریم توانست نرخ ارز را کنترل کند؟

دکتر مهراب کیارسی می‌گوید اولگ ( Oleg Itskhoki ) اقتصاددان کلان بین‌الملل روس است که در سال ۲۰۲۲ جایزه Clark medal (جایزه‌ ویژه‌ی اقتصاددانان تاثیرگذار زیر ۴۰ سال) را بخاطر کمک به درک بهتر معماهایی در زمینه نرخ ارز دریافت کرده است‌.

مقاله ایشان با موضوع
Exchange Rate Disconnect in General Eqilibrium
که در ( August 2021, 129(8): 2183–2232)JPE چاپ شده دلیل اصلی گرفتن این جایزه بوده است.

اولگ در مقاله ای دیگر تحت عنوان
Sanctions and the Exchange Rate (May 4, 2022)
مدلی برای رفتار نرخ ارز در دوره تحریم کنونی روسیه ارائه داده است و تحلیل نموده چرا در ابتدای تحریم ارزش روبل سقوط می کند اما بعد از یک ماه به حالت قبل بر می‌گردد.

به گزارش بولتن نیوز،با مرور این مقاله در می‌یابیم که اولگ به طور خلاصه عوامل افزایش اولیه نرخ ارز در روسیه و کاهش مجدد ان به سطح قبل از جنگ را اینگونه شرح می‌دهد:

انجماد یک شبه بخش قابل توجهی از ذخایر خارجی دولت، تحریم بانک ها و شرکت های بزرگ از بازارهای استقراضی بین المللی و تهدید مسدود کردن صادرات کالاها منجر به کاهش شدید ارزش روبل شد.
این عوامل بودند که باعث شکل گرفتن انتظارات و در نتیجه موجب افزایش شدید تقاضای داخلی برای ارز خارجی به‌عنوان ذخیره‌ای از ارزش شد.

تغییر نرخ ارز در اواسط ماه مارس به دلایل زیر معکوس شد و به تدریج طی ماه بعد تقریباً به سطح قبل از جنگ برگشت.

نخست، تحریم‌های سخت‌تر بر واردات روسیه نسبت به صادرات آن در این دوره منجر به مازاد حساب جاری قابل‌توجه و ورود ارز خارجی به اقتصاد شد.
دوم، کنترل سرمایه و تحریم‌های مالی مانع از خروج سرمایه شد، همچنین سرکوب مالی داخلی تقاضای داخلی برای ارز خارجی را کاهش داد.

احتمالاً این عوامل در تثبیت نرخ ارز حتی از ابزارهای پولی مرسوم مانند افزایش نرخ بهره به 20 درصد، که با هدف جلوگیری از رکود بانکی بود، مهم‌تر بودند.(جلوگیری از خروج سپرده های روبلی)

به دلیل درآمد بالای صادراتی
با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی کالاها، دولت روسیه از مازاد قابل‌توجهی برخوردار است وهم اکنون می‌تواند از کاهش ارزش پول اجتناب کند.

با این وجود، در آینده، چشم انداز تحریم‌های صادراتی و مشکلات ناشی از رکود داخلی می‌تواند منجر به کاهش ارزش روبل شود.

با توجه به انچه اولگ بیان کرده اگر غرب به صادرات روسیه وابسته نبود و صادرات را به صورت کامل تحریم می‌کرد و افزایش قیمت‌های جهانی کالاهای صادراتی همراهی نمی‌کرد، شاید روسیه قادر به کنترل نرخ ارز نبود. این مهم به نقش صادرات استراتژیک روسیه با وجود پیچیدگی پایین آن و متکی بودن به منابع طبیعی برمی‌گردد که از ابتدا شرکای استراتژیک انتخاب کرده است.