آب مایه حیات و توسعه و آبادانی یک کشور است؛ کمبود و کاهش بارندگی از نرمال به شکل غیر متعارف طی دوره های متوالی میتواند باعث خشکسالی و قحطی شود و مشکلات متعددی را ایجاد میکند. کمبود آب شیرین در جهان بی شک یکی از مسائل مهمّ جهان در قرن حاضر مسأله آب خواهد بود که گرمایش مداوم جهانی و تغییرات اقلیمی به آن دامن خواهد زد؛ به همین خاطر ضروری است نسبت به این تغییرات آگاهی ایجاد شود تا برای مدیریت تبعاتی که در پی خواهد داشت، برنامهریزیهای کلانی اتفاق بیفتد. در این گزارش به تغییرات اقلیمی که طی سالهای گذشته تشدید شده و تبعاتی که برای تأمین آب به بار آورده اشاره میکنیم:
* نشانههای پدیده تغییر اقلیم و تأثیر آن بر زندگی بشر
پدیده تغییر اقلیم و گرم شدن بر بسیاری از جنبههای زندگی بشر تاثیر خواهد گذاشت. امروزه مشاهده میشود در هر گوشهای از جهان پدیدههای آب و هوایی نظیر سیل، خشکسالی و طوفانها افزایش یافته و به صورت تهدیدی روزمره در تولید و ذخیره مواد غذایی، منابع آب و سلامتی درآمده و همچنین سبب تحولات اقتصادی منفی و مشکلات اجتماعی شده است.تغییر اقلیم یکی از چالشهایی است که بشر در قرن جاری با آن مواجه است و به عنوان یک تهدید بالقوه، محیطهای طبیعی و انسان ساخت را تحت تأثیر قرار میدهد.
تغییر اقلیم به عنوان یک تهدید بالقوه، محیطهای طبیعی و انسان ساخت را تحت تأثیر قرار میدهد.
افزایش طول دوره رشد، افزایش دما و ذوب شدن یخهای قطب شمال و بالا آمدن تراز آبها، کاهش بارش و خشکسالیهای پیاپی و شدید، افزایش رخداد سیلاب، امواج گرمایی و کاهش امواج سرما به عنوان نشانههایی از تغییر اقلیم، موجب مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی در سراسر جهان شدهاند.
* تغییر اقلیم مهمترین تهدید توسعه پایدار، کشاورزی و امنیت غذایی
در چند سال اخیر شدت تغییرات بیشتر شده است. سرعت تغییر اقلیم به دلیل مداخله بشر در اکوسیستم طبیعی به گونهای بوده است که بررسی اثرات تغییر اقلیم بر کلیه فعالیتهای بشری در محافل علمی از حساسیت خاصی برخوردار شد. در عصر حاضر تغییر اقلیم به عنوان مهمترین تهدید برای توسعه پایدار، کشاورزی و امنیت غذایی مطرح است.
* دانشمند آمریکایی:انسانها عامل تغییرات آب و هوایی
پیتر گلیک، عضو آکادمی ملی علوم آمریکا، نویسنده و پژوهشگر در زمینه محیط زیست به ویژه تغییرات آب و هوا، میگوید قطعا انسانها باعث تغییرات آب و هوایی شدهاند. او میگوید: «از نظر علمی کاملا مشهود است که اقلیم در حال عوض شدن است و انسانها مسئول این تغییر هستند. همین طور خیلی واضح است که بعضی از اثرهای اصلی این تغییر اقلیم روی منابع آبی ما خواهد بود».
* هشدار کارشناسان بر اثر منفی تغییرات اقلیمی بر سلامتی و ایمنی/ ۲۰۲۰ گرمترین سال زمین
آتش سوزی در جنوب کالیفرنیا، ۲۰۱۳ ؛ سیل کارولینای جنوبی ناشی از طوفان فلورانس در سال ۲۰۱۸ ؛ طوفان کاترینا در می سی سی پی، ۲۰۰۵ ؛ و یخ و برف در تگزاس، ۲۰۲۱ تنها بخش کوچکی از تبعات تغییرات اقلیمی هستند؛ کارشناسان تأکید میکنند تغییرات اقلیمی امور مالی، خانه، سلامتی، ایمنی و سبک زندگی افراد را تحتالشعاع قرار میدهند؛ اینها رویدادهای شدید آب و هوایی هستند که حتی در زندگی روزمره نیز شدیدتر شده است.دانشمندان از دهه ۱۸۸۰ درجه حرارت هوا را اندازه گیری کردهاند و طبق اعلام اداره ملی اقیانوسی و جوی سال ۲۰۲۰ گرمترین سال زمین در ۱۴۰ سال گذشته بوده است. علاوه بر این، ۱۹ سال از گرمترین سالهای ثبت شده از سال ۲۰۰۰ تاکنون رخ داده است. کارشناسان و محققان میگویند: «مهم نیست که شما در مورد علل چه فکر میکنید، آب و هوا در حال تغییر است و عواقب این امر دیگر نگرانی دور از دسترس نیست. با افزایش دما و گرمی هوا، مسایل زیادی بر چگونگی زندگی افراد تأثیر میگذارد؛ از جایی که ما برای اقامت انتخاب میکنیم و خطرات بهداشتی جدیدی را که با آن روبرو هستیم گرفته تا اینکه آیا هنوز میتوانیم سبکهای زندگی مورد نظر خود را دنبال کنیم یا خیر.
طبق اعلام اداره ملی اقیانوسی و جوی سال ۲۰۲۰ گرمترین سال زمین در ۱۴۰ سال گذشته بوده است. علاوه بر این، ۱۹ سال از گرمترین سالهای ثبت شده از سال ۲۰۰۰ تاکنون رخ داده است.
* برخی از نشانههای تغییر اقلیم
• خشکسالیها در سراسر جهان طولانیتر و شدیدتر میشوند.
• طوفانهای گرمسیری به دلیل گرم شدن دمای آب اقیانوس شدیدتر میشوند.
• با افزایش دما، در رشته کوهها و مناطق قطبی برف کمتری دیده میشود و برفها سریعتر ذوب میشوند.
• به طور کلی، یخچالهای طبیعی با سرعت بیشتری در حال ذوب شدن هستند.
• یخهای دریایی در اقیانوس منجمد شمالی اطراف قطب شمال با افزایش دمای هوا سریعتر از هر زمان دیگری در حال ذوب شدن است.
• خاک منجمد، سریعتر از آنچه که انتظار میرفت در حال ذوب شدن است. این پدیده، در حال تغییر شکل مناظر است و گازهای کربنی آزاد میکند که روند گرم شدن زمین را سریعتر میکند.
• آب سطح دریا در حال افزایش است که جوامع ساحلی و اکوسیستمهای رودخانهای را تهدید میکند.
* گرمایش جهانی آخرین توده یخی کانادا را ذوب کرد
آخرین توده یخی دست نخورده کانادا واقع در نواحی نزدیک به قطب شمال سال گذشته ذوب شد؛دانشمندان میگویند، بخش اعظم قفسه یخی دست نخورده کانادا به لطف گرمای تابستان و گرم شدن کره زمین، جزایر کوه یخی را متلاشی کرده است. به گفته محققان، تودههای یخی ذوب شده ۴۰۰۰ سال قدمت داشتهاند و با حرکت در آبهای اقیانوس ممکن است به قطعات بیشتری تقسیم شوند. عکسهای ماهوارهای نیز نشان میدهد که حدود ۴۳ درصد از این جدایی در گذشته رخ داده بود؛ آخرین توده یخی کانادا پس از ذوب شدن به دو کوه یخ غول پیکر تبدیل شده و بزرگترین آن تقریبا به اندازه منهتن است.
کارشناسان تأکید میکنند، این فروپاشی در حالی رخ داده که تابستان گرمتر از حد متوسط است که به گفته دانشمندان نتیجه تغییرات آب و هوایی است؛ لوک کپلند، استاد دانشگاه اوتاوا در همین زمینه به آسوشیتدپرس گفت: در تابستان ۲۰۲۰، دمای منطقه ۹ درجه فارنهایت گرمتر از متوسط ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ بود.