عدم واریز سود سهامداران از طریق سامانه سجام و ارجاع آن‌ها به بانک‌ها برای دریافت سود‌هایی با مبالغ اندک، باعث شده تا بسیاری از سهامداران خرد قید گرفتن سود را بزنند. این ترفند برخی از شرکت‌های بورسی، منجر به رسوب مبالغ هنگفت در حساب‌های مربوط به این شرکت‌ها شده است.

در این روزها سخن از بازار سرمایه گفتن برای خیلی از شهروندان یادآور زیان‌‌های هنگفت و از بین رفتن بخش قابل توجهی از سرمایه‌ی آنهاست. سهامداران خردی که با امید به کسب سود وارد این بازار شدند اما به طرق مختلف حقوق آنها نادیده گرفته شد. یکی از مصادیق تضییع حقوق سهامداران در خصوص چگونگی واریز سود توزیعی برای آنها است که در هفته‌های اخیر مورد توجه مسئولین نیز بوده و منجر به ورود کمیسیون اصل ۹۰ به این مسئله نیز شده است.

این پیگیری کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در نهایت با وعده‌ی دو ماهه رئيس سازمان بورس همراه شد. عشقی، رئيس سازمان بورس پس از جلسه با حجت‌الاسلام شجاعی، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، وعده داد تا تمهیداتی را بیاندیشد که بعد از دو ماه، تمامی شرکت‌های بورسی سود سهامداران را از طریق سامانه سجام واریز کنند. وعده‌ای که چیزی تا پایان مهلت اجرایی شدن آن باقی نمانده اما همچنان بسیار از هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ بورسی تغییری در رویه‌ی خود جهت واریز سود سهامداران نداد‌ه‌اند.

در ادامه به بیان ابعاد مختلف این موضوع و چگونگی گریز شرکت‌ها از پرداخت راحت و بدون مشقت سود سهامداران از طریق سامانه سجام پرداخته خواهد شد.

 پرداخت سود با اعمال شاقه

شرکت‌های بورسی پس از برگزاری مجمع سالانه خود و تصویب پرداخت سود توزیعی به سهامداران، ۸ ماه فرصت دارند که این سود را به حساب سهامداران واریز کنند. این واریز سود به سه روش ارجاع به شعب یک بانک مشخص، تکمیل فرم اطلاعات و ارسال به شرکت و همچنین واریز متمرکز سود از طریق سامانه سجام انجام می‌شود. البته طبق قوانین موجود تنها روش سوم دارای وجاهت قانونی است اما دو روش دیگر به دلیل منافعی که برای شرکت‌های بورسی دارد همچنان توسط برخی از شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حال شرایطی را در نظر  بگیرید که یک سهامدار حقیقی در پرتفوی خود سهام مربوط به ۴ شرکت را دارد که تمامی آنها قصد دارند سود سالانه بین سهامداران خود توزیع کنند. این شرکت‌ها هر یک بانکی را برای دریافت سود معرفی می‌کند. در این شرایط سهام‌دار باید به چهار شعبه در چهار زمان متفاوت مراجعه کند. این مسئله‌ زمانی جدی‌تر می‌شود که بدانیم در بسیاری از مواقع سود سهامداران خرد مبلغ ناچیزی است که ارزش صرف وقت اینچنینی را نیز ندارد. لذا بسیاری از سهامداران عطای این سود را به لقایش بخشیده و ا دریافت آن صرف نظر می‌کند. این مبالغ اگر چه برای هر کدام از سهامداران ارزش زیادی ندارد اما مجموع آنها مبالغ هنگفتی می‌شود که رسوب آنها در حساب‌ شرکت‌ها منافع زیادی را به همراه خواهد داشت.

همچنین در روش دوم دریافت سود مجمع یعنی تکمیل فرم اطلاعات سهامداران و ارسال آن به شرکت، ممکن است اطلاعات به دلیل مشکلات سامانه‌ای به شرکت نرسد و اگر هم ارسال کامل شود، اکثر شرکت‌های بزرگ، پاسخگوی سهامداران‌های خرد نیستند. بنابراین بهترین راه دریافت سود مجمع استفاده از سامانه سجام است که در سایه‌ی غفلت مسئولین سازمان بورس توسط شرکت‌های بورسی نادیده گرفته می‌شود.