مصطفی مطهری: سفر«شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر به تهران و دیدار آن با رهبر معظم انقلاب اسلامی، رئیس جمهور و دیگر مقامات عالیرتبه کشور دارای نکات تحلیلی قابل توجه ای می باشد. در واقع آنچه در ذیل این سفر اتفاق افتاد و باید به طور جدی بدان پرداخت واکاوی دیدارهای امیر قطر و هیات همراه وی با مقامات بلند پایه ایران و اهدافی بود که دنبال شد.
در این راستا با عنایت به این موضوع و با هدف واکاوی این سفر در این یادداشت تلاش می شود تا ابعاد این سفر را که به گفته قطری ها درباره تقویت همکاری دو جانبه در تمامی زمینهها، مسائل منطقهای و بینالمللی مشترک صورت گرفت، مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.
اول اینکه، انجام این سفر در زمان حساس مذکور و با توجه به رسیدن مذاکرات وین به مرحله حساس تصمیم گیری، می تواند گویای نقش میانجی گرایانه دوحه میان تهران و واشنگتن در زمینه تسهیل مسیر اختلافات باشد. پذیرش این نقش از سوی دوحه مبین وزن تحرکات دیپلماتیک قطریها می باشد که هم مورد اعتماد تهران و هم واشنگتن می باشند. به همین دلیل می باشد که عده ای این سفر را سفر برجامی امیر قطر می دانند. واقعیت امر این است که دلیل ادعای مذکور مبنی بر مهم ترین هدف سفر امیر قطر به تهران حل و فصل اختلافات برجامی میان تهران و واشنگتن می باشد، دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
دوم اینکه، دیدار و گفتگو با رهبر معظم انقلاب اسلامی، علاوه بر مورد ذکر شده در سطر بالا، گویای عمق روابط میان ایران و قطر در طی سال های گذشته می باشد. در واقع دوحه پس از ظهور و بروز اختلافات میان عربستان با سه کشور دیگر در سال 2017 و مواجه شدن با تحمیل شرایط تحریم و محاصره از سوی آنها، با انتخاب ایران به عنوان گزینه جایگزین در حل بخشی از شرایط تحمیلی توانست به راحتی از پس بسیاری از مشکلات در عرصه اقتصادی برآید. در حقیقت پذیرش تقاضا و درخواست قطر از سوی ایران موجب شد تا روابط میان تهران و دوحه بیش از پیش عمیق گردد و به سطحی از همکاری ها میان طرفین بازگردد.
سوم اینکه، با توجه به میزبانی قطر در برگزاری مسابقات اخیر جام جهانی فوتبال و آمادگی تهران با دوحه جهت همکاری و ارائه پیشنهادات ایران به قطر در این باره، این سفر در یکی از ابعاد مورد نظر با این هدف رخ داده است. در واقع بدون در نظر گرفتن این مسئله که ایران از لحاظ سخت افزاری آیا می تواند در زمینه توریسم ورزشی در این رویداد بزرگ جهانی به قطر کمک کند از لحاظ سیاسی این سفر نشان داد که بسترهای همکاری میان طرفین وجود دارد و قطر مایل به دریافت کمک هایی از جانب ایران می باشد.
سفر هیات قطری به کیش جهت همکاری با ایران در زمینه برگزاری جام جهانی و تسهیل فرایند صدور ویزا برای تماشاگران ایرانی علاقه مند به حضور در جام جهانی قطر پیامد مثبت سفر مذکور امیر قطر به تهران در رأس یک هیات بلندپایه می باشد.
چهارم اینکه، بعد دیگر این سفر را که باید بدان توجه ویژه ای داشت بررسی زمینه های گسترش همکاری های تجاری – اقتصادی میان طرفین می باشد. بطوریکه در این سفر علاوه بر آنکه توافقات انجام شده از سفر ماه های گذشته رئیس جمهور ایران به قطر مورد پیگیری قرار گرفت بلکه زمینه های همکاری تجاری – اقتصادی میان دو کشور در بخش های دولتی و خصوصی نیز مورد تبادل نظر طرفین قرار گرفت. مجموع آنچه در این باره می توان بدان توجه کرد نوید آینده ای بهتر از فضای مثبت همکاری های اقتصادی و تجاری میان دو طرف می باشد.