اقدامات چند ماه اخیر نشان می‌دهد بیش از هر زمان دیگری مردم به مطالبه‌ی شفافیت پرداخته‌اند اما تعللات و وعده‌های محقق نشده در تصویب طرح مذکور باعث صدمه به اعتماد مردم می‌شود.

طرح شفافیت آرا پس از عدم تصویب به خاطر ۳ رای، به حالت اغما رفته است و هر از چندگاهی خبر پیگیری آن در “صحن علنی مجلس در هفته ی آتی” مخابره می‌شود.

15 بهمن ماه سال گذشته، طرح شفافیت آرا در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نتوانست دو سوم آرای لازم را به دست آورد و به تصویب نمایندگان نرسید. عدم تصویب چنین طرحی باعث ایجاد تردیدهایی نسبت به مجلس با نمایندگان جدید شد؛ چرا که بسیاری از نمایندگان پیش از انتخابات مجلس، شعار شفافیت را مطرح و تعهدنامه‌هایی مبنی بر لزوم و پایبندی به آن را امضا کرده بودند.

حرکت به سمت شفافیت با سرعت لاک‌پشتی

دو هفته بعد، 50 نفر از نمایندگان خواستار بررسی مجدد طرح در صحن علنی مجلس شدند. احمد امیرآبادی فراهانی در این باره گفت: «طبق ماده 130 آیین‌نامه داخلی مجلس اگر طرحی مورد تصویب مجلس قرار نگیرد، بدون تغییرات اساسی تا 6 ماه نمی‌توان آن را در مجلس پیشنهاده کرد، مگر آنکه 50 نفر از نمایندگان تقاضای طرح مجدد آن را داشته باشند. اکنون 50 نفر از نمایندگان درخواست بررسی مجدد این طرح را در مجلس دارند که باید آن را به رأی بگذاریم و نصف به اضافه یک رأی نیاز دارد تا کمیسیون آیین نامه داخلی بتواند آن را مجدد بررسی کند. نمایندگان نیز می‌توانند نظرات خود را به کمیسیون ارائه دهند تا بعد از عید، طرح شفافیت آرای نمایندگان در دستور صحن علنی قرار گیرد.»

 اما این وعده نیز با تعلل فراوان نمایندگان مجلس مواجه شد و پس از 146 روز از رای‌گیری و در تاریخ 8 تیرماه به کمیسیون مربوطه ارجاع شد. به این ترتیب فرآیند اصلاح طرح شفافیت آرا پس از گذشت 5 ماه سکوت، آغاز شد.

یک ماه بعد و در تاریخ 5 مرداد ماه، کمیسیون آیین‌نامه‌ی داخلی مجلس خبر از تصویب کلیات طرح شفافیت آرا داد. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز در توییتی خبر از اولویت دار بودن طرح شفافیت آرا با توجه به اتمام مراحل کاری داد.

 اما این طرح تا حدود دوماه بعد مورد توجه هیئت رئیسه قرار نگرفته و در سامانه‌ی نمایندگان مجلس بارگذاری نشد. نصرالله پژمانفر در تاریخ 21 شهریور ماه می‌گوید: «کمیسیون آیین‌نامه، طرح شفافیت آرا را تصویب کرد و انتظار داریم هیات رئیسه آن را سریع‌تر در دستور کار قرار دهد.»

شفافیت برای هیچ 50 نفری اولویت نبود

سرانجام در تاریخ 31 شهریورماه، حسینعلی حاجی دلیگانی عضو هیئت رئیسه‌ی مجلس با انتشار تغییرات طرح خبر داد که طرح جدید شفافیت آرا در سامانه‌ی نمایندگان بارگذاری و به زودی در صحن علنی مجلس پیگیری خواهد شد. وی گفت: «این طرح به هیئت رئیسه ارائه شده است تا در سامانه طرح‌ها و لوایح مجلس بارگذاری شود. نمایندگان طبق آیین‌نامه داخلی مجلس 10 روز فرصت دارند تا پیشنهادات خود درباره این طرح را ارائه کنند. احتمالاً نمایندگان درخواستی را داشته باشند که این طرح خارج از دستور و با اولویت بررسی شود. بعد از بازگشت نمایندگان از سرکشی به حوزه‌های انتخابیه خود اگر قرار باشد طرح شفافیت آرای نمایندگان خارج از دستور بررسی شود، پس از طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار این طرح در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد.»

ابتدای مهر نیز رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد تا دو یا سه هفته‌ی دیگر طرح به صحن علنی مجلس می‌آید و به رای گذاشته می‌شود. طرح شفافیت آرا در تاریخ 18 مهر در ردیف 14 دستور کار هفتگی نمایندگان قرار گرفت. قرار گرفتن این طرح در اولویت چهاردهم نشان از آن داشت که تحقق وعده‌ی قالیباف بسیار دور از انتظار است و فاصله‌ی طولانی تا بررسی این طرح وجود دارد.

در آخرین اتفاق نیز، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که این هفته شفافیت آرا به صحن علنی مجلس خواهد رفت و به آرای نمایندگان گذاشته خواهد شد. اتفاقی که با گذشت روزهای پایانی هفته هم شاهد آن نبودیم.

شفافیت داوطلبانه، آب‌باریکه‌ی امید

در زمانی که طرح شفافیت درگیر راهروهای مجلس بود، تعدادی از نمایندگان با انتشار داوطلبانه‌ی آرا خود در تصمیماتی همچون رای اعتماد به کابینه‌ی دولت سیزدهم سعی کردند به تعهدات خود پایبند بمانند. در هفته‌ی گذشته نیز تعدادی از دانشجومعلمان در بیانیه‌ای از نمایندگان درخواست شفافیت آرای خود در رای اعتماد به فیاضی را داشتند. این اقدامات نشان می‌دهد که بیش از هر زمان دیگری مردم به مطالبه‌ی شفافیت پرداخته‌اند اما تعللات و وعده‌های محقق نشده در تصویب طرح مذکور باعث صدمه به اعتماد مردم می‌شود.

محمد حیدررضایی