– این گزارش درصدد است تا چارچوبی را که نظام های سیاسی در تدوین سیاست های حزبی در پیش می گیرند و رویکردهای متفاوت احتمالی و نحوه ترسیم این رویکردها را تبیین نماید. بنابراین پاسخ به چند سؤال مهم در این گزارش مورد نظر است: نظام های سیاسی چه رویکردهایی را به منظور تنظیم و ساماندهی احزاب سیاسی اتخاذ می کنند؟ سیاست های حزبی در چارچوب چه قوانینی اتخاذ می شوند؟ و سیاست های حزبی چه مسائلی را مورد توجه قرار می دهند؟
– اندیشمندان نهادگرا معتقدند سیاست های اتخاذ شده از سوی نظام های سیاسی تأثیر مستقیمی در حیات احزاب سیاسی دارند. دولت ها بسته به رویکرد سیاست های حزبی خود می توانند احزاب سیاسی را بهموجب قوانین و مقرراتی منع و محدود و یا آنها را تشویق و تقویت کنند.
– در کل سیاست هایی که نظام های سیاسی درباره احزاب سیاسی اتخاذ می کنند یا در جهت کنترل و درنتیجه تضعیف آنهاست و یا در جهت تشویق و تقویت آنها.
– سیاست های حزبی کشورها از طریق مجموعه قوانین و مقرراتی اتخاذ و اعمال می شوند. این قوانین و مقررات عمدتاً شامل اصولی از قانون اساسی، قانون خاص احزاب سیاسی، مواد و فصولی از قانون انتخابات، مواد و فصولی از قانون تأمین مالی احزاب سیاسی، مقررات اداری، آرای دادگاه ها، رویه های قضایی، رویه های اداری پارلمان ها (آیین نامه های داخلی مجالس قانونگذاری) و سایر قوانین می شود.
– در کل، هر ماده یا مقرره قانونی و یا حکم قضایی و دولتی که بهنوعی به سامان دهی و تنظیم روابط فیمابین احزاب سیاسی، یا روابط بین احزاب و جامعه مدنی، نظام سیاسی و اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر بپردازد، جزئی از مجموعه قوانین حزبی یک کشور است.
– بررسی مطالعات انجام شده در حوزه قانونگذاری احزاب سیاسی و قوانین حزبی کشورها نشان می دهد که سیاستگذاری درخصوص احزاب سیاسی عمدتاً موضوعاتی مانند شناسایی و جایگاه احزاب، تأسیس و ثبت احزاب، عضویت در حزب، سازمان و تشکیلات داخلی، مسائل مالی، دامنه و محدودیت فعالیت ها و مجازات احزاب، نحوه شرکت در انتخابات، و نحوه حضور در پارلمان را شامل می شود.
– نظام های سیاسی، بسته به شرایط تاریخی، سیاسی و اجتماعی خود و نوع دریافتی که از کارکردهای مثبت و منفی حزب برای جامعه و نظام سیاسی دارند اقدام به سیاستگذاری درخصوص موضوعات مذکور می کنند و هر رویکردی که آنها برای تنظیم و ساماندهی چنین اموری در پیش بگیرند بر کارآمدی یا ناکارآمدی احزاب سیاسی تأثیر مستقیم می گذارد.
