یک کارشناس ارشد مسائل هستهای میگوید بعید است چنین توافقی که عنوان شده در دور آخر مذاکرات وین در دولت قبل، خروج سپاه از لیست قرمز محقق شده و کار تمام شده بود، صحت داشته باشد، چون متنی مکتوب نشده بود. ممکن است شفافی وعدهای داده باشند اما قرائن و شواهد نشان میدهد همان موقع هم آمریکاییها حاضر نبودند تحریمها را لغو کنند.
بیش از یکماه است که مذاکرات وین در پایتختهای تیمهای مذاکرهکننده دنبال میشود. در این وقفه پیشآمده، علاوهبر رسانههای غربی و آمریکایی، برخی از سیاسیون با فضاسازی داخلی سعی در تضعیف عملکرد تیم مذاکرهکننده فعلی در دولت سیزدهم دارند. اخیرا ادعا شده که در زمان دولت روحانی، تیم مذاکرهکننده ظریف در پایان دور ششم مذاکرات وین توانسته بود سپاه را از لیست قرمز خارج کند! در حالیکه هنوز توافقی انجام نشده بود. حسن بهشتیپور در گفتوگو با پانا درباره این ادعا و موضوعات باقی مانده بین دو طرف برای توافق، اظهار داشت: «محتوای مذاکرات ایران و آمریکا محرمانه است نه خود مذاکرات که علنی و به شکل غیرمستقیم انجام میشود. اگر این مذاکرات به شکل مستقیم انجام میشد شاید خیلی نتایج بهتری میداشتیم. اما طرف ایرانی چون معتقد است که طرف آمریکایی هنوز به برجام برنگشته است نباید به صورت مستقیم با آمریکا مذاکره کرد اما واقعیت این است که طرف اصلی ماجرا، آمریکاست.»
وی ادامه داد: «محتوای مذاکرات هم منتشر نمیشود چون میخواهند تحت تأثیر فضاسازیهای رسانهای در ایران یا در غرب قرار نگیرد. دو طرف میخواهند اول به توافق برسند و وقتی هم به توافق رسیدند محتوای مذاکرات قاعدتاً محرمانه نخواهد بود، مانند برجام که منتشر شد. در روند مذاکرات اما نمیتوانند محتوا را منتشر کنند چون نباید مذاکرات تحت تاثیر فضاسازیهای رسانهای قرار بگیرد. بنابراین چون این شرایط وجود دارد عملا دسترسی به اطلاعات سخت است و باید به منابع نزدیک به هیاتهای مذاکرهکننده اعتماد کرد. وقتی ما میخواهیم بفهمیم دلیل اصلی اینکه مذاکرات متوقف شده است چیست باید اطلاعات داشته باشیم و اطلاعاتی که تاکنون منتشر شده حاکی از این است که آمریکا هنوز حاضر نیست که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از لیست قرمز، لیست نهادهای تروریستی ادعایی آمریکا(FTO) خارج کند.»
این کارشناس ارشد مسائل هستهای تصریح کرد: «فرق است بین اینکه سپاه در این لیست قرار بگیرد با اینکه سپاه تحریم شود. الان مساله اصلی لغو تحریم علیه سپاه نیست بلکه خارج کردن نام سپاه از این لیست است که آمریکا به ناحق و ناجوانمردانه این کار را کرده است. یعنی جمهوری اسلامی ایران حاضر نیست که بپذیرد بخشی از نیروهای مسلح کشورمان به عنوان نیروی تروریستی به دنیا معرفی شود. درست است که جمهوری اسلامی ایران هم متقابلاً برای پاسخ به این اقدام ترامپ در آن دوران، نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه خلیج فارس را به عنوان نیروهای تروریستی معرفی کرد، اما باید دقت کنیم که این کار آمریکا بیسابقه بوده است. بنابراین اصلیترین بحث ایران خروج سپاه از این لیست است. چون این اتفاق ابعاد حقوقی بسیار بسیار مهمی دارد.»
بهشتیپور گفت: «اگر سپاه فقط تحریم بود، کشورهایی که میآمدند و با شرکتهای وابسته به سپاه همکاری میکردند فقط مشمول جریمه میشدند اما وقتی که سپاه را در این لیست قرار میدهند، مفهموم این کار از نظر حقوقی این است که نه تنها آن شرکت جریمه و تحریم میشود بلکه خود آن شرکت به عنوان حامی، شناخته خواهد شد و یک بار حقوقی بسیار بالایی برای آن شرکت دارد. ما شاهدیم خواننده ایرانی که ویزای آمریکا را هم در کانادا دریافت کرده و میخواسته وارد آمریکا شود نیروهای مرزداری آمریکا جلوی او را میگیرند و ویزایش را باطل میکنند به جرم اینکه ۳۰ سال پیش سربازی خود را در سپاه گذرانده است!. بنابراین این یک موضوع مهم است که موضع ایران فقط لغو تحریمهای سپاه نیست بلکه تاکید ایران روی این است که سپاه از لیست قرمز خارج شود و این موضوع بسیار مهمی است.»
وی درباره طولانیشدن مذاکرات هم اضافه کرد: «کسی نمیتواند پیشبینی کند که این دوره توقف فعلی مذاکرات تا چه زمانی به درازا خواهد کشید اما میتوانیم بگوییم که طولانی شدن این توقف به ضرر هم آمریکا و هم ایران است. مادامی که تحریمها اثر دارد توقف مذاکرات و طولانی شدن مذاکرات به زیان است. بنابراین هرچه زودتر باید مذاکرات از سر گرفته شود.»
بهشتیپور همچنین تاکید کرد: «بعید است چنین توافقی که عنوان شده در دور آخر مذاکرات وین در دولت قبل خروج سپاه از لیست قرمز محقق شده و کار تمام شده بود، صحت داشته باشد، چون متنی مکتوب نشده بود. ممکن است شفافی وعدهای داده باشند اما قرائن و شواهد نشان میدهد همان موقع هم آمریکاییها حاضر نبودند تحریمها را لغو کنند یا اگر هم میخواستند لغو کنند شرایطی را قرار داده بودند، مثل الان که میگویند ایران باید از پیگیری مجازات مسببین ترور شهید سلیمانی خودداری کند و دیگر پرونده را ببندد. شرایط کنونی به نقل از روزنامهها و تحلیلگرانشان مشخص است و نشان میدهد که اماواگرهایی را گذاشتهاند که اصلا قابل پذیرش نبوده است.»
این کارشناس ارشد مسائل هستهای عنوان کرد: «درباره اموال بلوکه شده ایران هم باید گفت که آمریکا آمده است و معامله با دلار را ممنوع کرده است و دخایر ما هم به دلار بوده است. اینکه یک کشور ثالث مثل چین که الان اموال ایران را بلوکه کرده است یا عراق یا کره جنوبی بخواهند این اموال را بدون هماهنگی آمریکا از بلوکه شدن دربیاورند خودشان دچار تحریم میشوند و اموالشان توسط آمریکا بلوکه خواهد شد. بنابراین باور این ادعا که آزادسازی اموال میتواند بدون هماهنگی آمریکا صورت بگیرد سخت است. آزادسازی اموال به مذاکرات و مجوز طرف آمریکایی ارتباط دارد و بعید است طرف آمریکایی بدون مذاکرات چنین مجوزی صادر کند.»
وی در واکنش به گزارشهای اخیر رسانههای صهیونیستی مبنی بر اینکه رییسجمهور آمریکا تا یکشنبه آینده تصمیم سیاسی خود را درباره مذاکرات خواهد گرفت، افزود: «رژیم صهیونیستی مخالف جدی هر نوع توافقی با ایران هستند. این رژیم تمام امکانات خود را بسیج میکند از لحاظ دیپلماسی و هم رسانهای که بین ایران و آمریکا هیچ توافقی به دست نیاید اما تاکنون هم موفق نبودهاند. در دوره اوباما هم شاهد بودیم که علی رغم همه مخالفتهای رژیم صهیونیستی، توافق حاصل شد. در زمان امضای برجام هم خیلی تلاش کردند و الان هم همین راهبرد رژیم صهیونیستی دنبال میشود؛ یعنی با همه امکانات رسانهای و دیپلماتیک سعی میکنند توافق به دست نیاید و اگر حاصل هم شود اجرا نشود. این تحلیل هاآرتص هم مثل همان خبرهایی چند ماه پیششان است که میگفتند توافق باید تا ماه مارس به دست بیاید و اگر به دست نیاید ذخایر ایران به حدی میرسد که برجام برای آمریکا بیخاصیت میشود. بعد به آوریل تغییر دادند و همینطور ماههای مختلف اما هنوز خبری نیست.»