جاناتان لیس
هاآرتص
یک ماه از زمانی که نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل در میانه مذاکرات ایران و قدرت های جهانی برای احیای برجام، دو موضوع را فاش کرد، می گذرد. موضوع اول درخواست ایران برای حذف نام سپاه پاسداران از لیست سازمان های تروریستی ایالات متحده بود و موضوع دوم بسته شدن پرونده چهار تحقیق آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران.
در حالی که پیش نویس توافق هنوز علنی نشده، اسرائیل تاکنون برای تأثیرگذاری بر متن آن از جمله بند غروب برجام، تلاش کرده است. مقامات اسرائیلی دو خواسته ی مذاکره‌کنندگان ایرانی را فرصتی برای یک کمپین فشار عمومی برای افزایش مخالفت های بین‌المللی با این اقدام می‌دانند و تلاش می کنند به چیزی در مذاکرات وین دست پیدا کنند که به اعتقاد آنها به نفع اسرائیل باشد.
برخی مقامات اسرائیلی این تصور را دارند که هیئت آمریکایی مشتاق دستیابی به یک توافق است و بنابراین ممکن است تقاضای ایران درباره وضعیت سپاه را بپذیرد. اما در واشنگتن، مقامات با توجه به مخالفت ها در کنگره و شورای امنیت ملی، هنوز در حال بررسی این اقدام هستند.
ارزیابی مقامات اسرائیلی این است که مقامات آمریکاییِ حامی خروج نام سپاه از فهرست سازمان های تروریستی، امیدوار بودند که این اقدام چندان جلب توجه نکند، اما اسرائیل با استفاده از نگرانی‌های مشترک سایر کشورهای منطقه از جمله اردن، امارات متحده عربی و حتی عربستان سعودی که تمایل ندارند نیروهای ویژه سپاه در سراسر خاورمیانه فعال شوند و مشروعیت پیدا کنند، تلاش کرد از این فرصت استفاده کند و یک حمله رسانه‌ای پر سر و صدا را آغاز کند.
به زودی مشخص خواهد شد که آیا بازی اسرائیل نتیجه می دهد یا خیر، اما برخی از مقامات سیاسی از همین حالا نیز تبلیغ “دستاورد اسرائیل” در دومین موضوع مطرح شده توسط بنت را آغاز کرده اند. در موضوع تحقیقات، به‌جای بسته شدن پرونده‌های تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران، در اوایل ماه جاری ایران و آژانس به یک “تفاهم” رسیدند که بر اساس آن چهار پرونده مذکور بسته نمی‌شوند، بلکه دوباره مورد بررسی قرار می‌گیرند. رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه ژوئن اعلام خواهد کرد که آیا تحقیقات باید با توجه به تفاهم‌هایی که به دست آمده است متوقف شود یا خیر.
بنت که هفته گذشته در جلسه کابینه صحبت می کرد، موافقت آژانس بین المللی انرژی اتمی با این موضوع را “مهم و مثبت” دانست و گفت این نشان می دهد آژانس در برابر فشار ایران تسلیم نشده است. اما اگر امضاکنندگان توافق احیای برجام از گروسی بخواهند از تحقیقات خودداری کند تا توافقی را که به تازگی امضا کرده‌اند از دست نرود، می‌تواند به بسته شدن تدریجی پرونده‌ها منجر شود.
در هر صورت، دولت بنت همکاری تنگاتنگی با دولت بایدن داشته است و بیانیه آتشین روز جمعه نخست وزیر اسرائیل و یائیر لاپید وزیر خارجه وی علیه حذف احتمالی سپاه از لیست سازمان های تروریستی امریکا، احتمالاً تغییری در این همکاری ایجاد نخواهد کرد.
بنت درست پس از آغاز به کار تصمیم گرفت با تصمیم آمریکا برای امضای توافق با ایران کنار بیاید و از رویارویی با ایالات متحده در این زمینه اجتناب کند و تلاش های دولت خود را بر بحث در مورد «روز بعد» از احیای برجام که به هر حال هشت سال دیگر منقضی می شود، متمرکز کند.
در مقابل جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در عین حال که پیشنهاد اسرائیل برای تهدید به حمله نظامی برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران را رد کرده، در ماه اوت برای اولین بار علناً قول داد که «ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت» و با این وعده، گامی به سوی موضع بنت برداشت.
