نقش فناوری های جاسوسی در امنیت رژیم صهیونیستی

بررسی صنعت فناوری های جاسوسی اسرائیل و تحلیل تاثیرات، چالش ها و مشروعیت بخشی در دنیای دیجیتال

صنعت فناوری های جاسوسی به عنوان یکی از رازآلودترین و بحث برانگیزترین حوزه های تکنولوژی در دنیای امروز شناخته می شود. این فناوری ها به دلیل قابلیت های گسترده در جمع آوری اطلاعات و نظارت، به ابزاری قدرتمند برای دولت ها و نهادهای امنیتی تبدیل شده اند. گسترش بی رویه این فناوری ها به ویژه در کشورهای سابقه دار در نقض حقوق بشر، نگرانی های جدی را در مورد حریم خصوصی و آزادی های فردی برانگیخته است. در این حوزه، همکاری های بین المللی و بازارهای سیاه، مشکلات پیچیده تری را ایجاد کرده و به درک بهتر تاثیرات آن بر جوامع و روابط بین المللی کمک می کند. در این میان رژیم صهیونیستی به عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان فناوری های جاسوسی شناخته می شود.

ضرورت و اهداف پژوهش
رژیم صهیونیستی امروز به عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان فناوری جاسوسی در جهان شناخته می شود. این صنعت که بیشتر توسط سربازان سابق یگان ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل راه اندازی شده، به یک بازار چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. شرکت هایی مانند Candiru، Cognyte، Cellebrite، NSO Group و Corsight AI ابزارهایی تولید کرده اند که قادر به نفوذ به تلفن های هوشمند، شنود مکالمات، تشخیص چهره، ردیابی مکان و استخراج داده های حذف شده هستند. این فناوری ها ابتدا بر روی مردم فلسطین آزمایش شده و سپس به دولت ها و نهادهای امنیتی در کشورهای غربی فروخته شده است. فروش این ابزارها نه تنها منبع درآمد زیادی برای اسرائیل محسوب می شود، بلکه تاثیر عمیقی بر نقض حقوق بشر و تقویت سیستم های نظارتی جهانی دارد. این گزارش با استفاده از بررسی اسناد آشکار و تحلیل شبکه ای روابط بین شرکت ها، نهادها و مشتریان خارجی به بررسی نظام مند صنعت جاسوس افزار اسرائیل پرداخته و آن را به عنوان یک شبکه سیاسی-نظامی-اقتصادی و ابزاری برای تداوم اشغال بررسی می کند.

تحلیل صنعت جاسوسی رژیم صهیونیستی
شرکت های فعال در این صنعت را می توان در دو گروه دسته بندی کرد؛ شرکت های تحریم شده توسط دولت های غربی و شرکت هایی که به شکل قانونی برای دولت ها و نهادهای امنیتی فعالیت می کنند. در ادامه به بررسی هر یک از این گروه ها می پردازیم.

شرکت های تحریم شده
برخی از این شرکت ها عبارتند از:

پگاسوس: پگاسوس، معروف ترین جاسوس افزار تولیدی شرکت NSO Group، به دلیل نقض قوانین آمریکا در سال ۲۰۱۹ در دادگاه کالیفرنیا محکوم شد. این نرم افزار قادر به اجرا بر روی تلفن همراه قربانی به صورت «بدون کلیک» بود و به طور گسترده توسط دولت های غربی برای جاسوسی از فعالان حقوق بشر و خبرنگاران مورد استفاده قرار می گرفت. به ویژه، تصور می شود که از این ابزار علیه جمال خاشقچی، خبرنگار روزنامه واشنگتن پست، پیش از ترورش استفاده شده باشد. شرکت متا، NSO را به پرداخت ۱۶۷ میلیون دلار خسارت محکوم کرد و این شرکت در زمان بایدن به لیست سیاه تجارت آمریکا اضافه شد. با این حال، وزارت امور خارجه اسرائیل اعلام کرد که آمریکا هیچ اقدامی علیه اسرائیل در این زمینه نخواهد کرد؛
کاندیرو: جاسوس افزار کاندیرو (Candiru)، دیگر محصول شرکت NSO Group است. در حالی که کاندیرو به اندازه پگاسوس در رسانه ها جنجال نداشته، اما این جاسوس افزار نیز به جاسوسی از فعالان حقوق بشر، خبرنگاران، اساتید دانشگاه، کارکنان سفارتخانه ها و فعالان سیاسی مشغول بوده است؛
شرکت های تال دیلیان: در سال ۲۰۲۳، دولت بایدن دو شرکت جاسوس افزاری دیگر اسرائیلی به نام های Cytrox و Intellexa را در لیست سیاه تجارت قرار داد، اما هیچ اقدامی علیه دولت اسرائیل انجام نداد. این دو شرکت توسط تال دیلیان که حدود ۲۴ سال در ارتش اسرائیل خدمت کرده و به فرماندهی یگان ۸۲۰۰ منصوب شده بود، تاسیس شدند. در سال ۲۰۱۹، دیلیان در قبرس به خبرنگار نشریه فوربز نشان داد که چگونه نرم افزارهای او می توانند به راحتی تلفن های همراه را از راه دور هک کنند.

شرکت های قانونی
شرکت های رازآمیز در صنعت جاسوسی اسرائیل که با سرویس های امنیتی غربی قرارداد دارند، تجهیزات دیجیتال را شنود می کنند. این شرکت ها ادعا می کنند که محصولاتشان با ابزارهای NSO و Candiru که متمرکز بر هک غیرقانونی هستند، تفاوت دارد. با این حال، در بسیاری موارد، نرم افزارهای آن ها نه تنها مشابهت بسیار زیادی با جاسوس افزارهای بدنام دارند، بلکه ممکن است به طور کلی یکسان نیز باشند. حیطه کامل فعالیت های آن ها هنوز به طور کامل شناخته نشده است.

سلبرایت: شرکت «سلبرایت» (Cellebrite) که مدیریت آن به عهده یک سرباز سابق ارتش اسرائیل به نام یوسی کارمیل است، پیشگام در صنعت جاسوسی دیجیتال محسوب می شود. این شرکت دستگاه استخراج جرم شناسی دیجیتال تولید می کند که می تواند داده های مختلفی از جمله مخاطبان، موقعیت های مکانی و پیام های حذف شده را از دستگاه های گوناگون استخراج کند. سلبرایت با دولت های آمریکا و انگلستان همکاری های زیادی دارد و قراردادهایی به ارزش میلیون ها دلار با اداره های امنیتی مختلف، از جمله ICE و FBI منعقد کرده است. این شرکت همچنین با پلیس متروپولیتن لندن، پلیس اسکاتلند و دیگر نهادهای پلیس در انگلستان قرارداد امضا کرده و خدمات خود را به آن ها ارائه می دهد. در سال های اخیر، از سوی آژانس های فدرال آمریکا و دیگر نهادهای وابسته به دولت های مختلف، درخواست های افزون تری برای استفاده از ابزارهای جاسوسی سلبرایت در راستای امنیت ملی مطرح شده است. سلبرایت همچنین به نقش خود در جنگ ها افتخار کرده و اعلام کرده که در حوادث اخیر در غزه نیز به سرویس های اطلاعاتی اسرائیل کمک کرده است؛
کابوب: شرکت «کابوب» (Cobweb Technologies) که توسط اعضای سابق واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل تاسیس شده، به ارائه ابزارهای جاسوسی و فناوری های پیشرفته مثل سامانه های تشخیص چهره و نظارت بر شبکه های اجتماعی می پردازد. یکی از محصولات اصلی کابوب، ابزار «WebLoc» است که امکان پیگیری جابجایی های تلفن های همراه را در مناطق مشخص ارائه می دهد. کابوب قراردادهای زیادی با نهادهای امنیتی و دولتی آمریکا داشته است، از جمله قراردادی به ارزش ۲.۷ میلیون دلار با اداره مهاجران غیرقانونی آمریکا و ۵.۳ میلیون دلار با اداره ایمنی عمومی تگزاس. همچنین، نیروی پلیس لس آنجلس (LAPD) از ابزارهای این شرکت برای نظارت و موقعیت یابی استفاده کرده است. کابوب در سال ۲۰۲۰ دفتر جدیدی در لندن تاسیس کرده تا فناوری های خود را به نیروهای پلیس و امنیتی انگلیس بفروشد، هرچند اطلاعاتی از همکاری های این نهادها با کابوب به طور علنی در دسترس نیست؛
شرکت ورینت: شرکت «ورینت» (Verint) در حوزه جاسوسی فعال است و محصولات خود را به سرویس های امنیتی غربی عرضه می کند. این شرکت در سال ۲۰۱۴ مسئول ساخت ساختار شنود و نظارتی سوئیس شد و در سال ۲۰۱۷ مبلغ ۳۵ میلیون دلار از وزارت جنگ آمریکا برای انجام پروژه های محرمانه دریافت کرد. همچنین در سال ۲۰۱۸، ورینت قراردادی به ارزش ۵۰ میلیون دلار با پلیس انگلستان امضا کرد تا ظرفیت های سایبری جدیدی ایجاد کند.
شرکت کاگنایت: شرکت «کاگنایت» (Cognyte) که از شاخه های جداشده شرکت جاسوسی اسرائیلی «ورینت» (Verint) است، به مدیریت افراد سابق ارتش اسرائیل و واحد ۸۲۰۰ اداره می شود. این شرکت عمدتا به ارائه ابزارهای اطلاعات شبکه می پردازد و قابلیت پردازش حجم زیادی از اطلاعات از جمله متادیتاهای مخابراتی و سیگنال های شبکه را دارد. محصولات کاگنایت می توانند الگوها و روندهای غیرمعمول در ارتباطات را شناسایی کنند، هرچند که جزئیات دقیق از نحوه عملکرد آن ها منتشر نشده است. این شرکت تاکنون نام مشتریان خود را فاش نکرده و تنها به جوایز دریافتی اشاره کرده است. طبق اطلاعات موجود، نهادهای امنیتی و نظامی مختلف قراردادهایی به ارزش ۶۰ میلیون دلار با کاگنایت امضا کرده اند، از جمله یک قرارداد ۲۰ میلیون دلاری با یک آژانس امنیت ملی اروپایی و قراردادهای دیگر با نهادهای امنیتی آمریکا. بر اساس اسناد منتشر شده، مشتریانی چون سرویس مخفی آمریکا و سفارت آمریکا در السالوادور نیز از خدمات این شرکت بهره می برند؛

تحلیل مشروعیت بخشی و نفوذ صنعت جاسوسی رژیم صهیونیستی در عصر دیجیتال
رژیم صهیونیستی با استفاده از گفتمان های مختلف، صادرات فناوری جاسوسی را مشروعیت می بخشد. در سطح بین المللی، خود را به عنوان یک «ملت استارتاپ» نوآور و دموکرات معرفی کرده و در زمینه امنیت، از گفتمان «مبارزه با تروریسم» بهره می برد. این گفتمان ها قربانیان جاسوسی را تهدید بالقوه معرفی کرده و اقدام ها را قانونی و متناسب می نامند.

صنعت جاسوس افزار اسرائیل نشان دهنده تغییر پارادایم از اشغال فیزیکی به اشغال دیجیتال است که در آن، کنترل از طریق فناوری و داده انجام می شود. این فناوری ها ابتدا بر روی فلسطینی ها آزمایش شده و سپس به بازار جهانی صادر می شوند. صنعت جاسوس افزار یک هیبرید نظامی-تجاری-سیاسی است که به اسرائیل اجازه می دهد در سطح جهانی نفوذ پیدا کند.

مبارزه با این جاسوس افزارها ضرورت اخلاقی-سیاسی است و به بازتعریف رابطه بین فناوری و قدرت نیاز دارد. مصادیق افشاشده، تنها بخشی از یک صنعت وسیع و پنهان هستند که با همکاری نهادهای امنیتی غربی فعالیت دارند و احتمالا ابعاد واقعی آن بسیار بزرگ تر و خطرناک تر است.

جمع بندی
صنعت جاسوسی اسرائیل به عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان فناوری جاسوسی در جهان، تحت تاثیر سربازان سابق یگان ۸۲۰۰ شکل گرفته و به یک بازار چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. این صنعت ابزاری مانند جاسوس افزار پگاسوس و کاندیرو را تولید کرده که نه تنها به جاسوسی از فعالان حقوق بشر و خبرنگاران پرداخته، بلکه تاثیرات عمیقی بر نقض حقوق بشر و تقویت سیستم های نظارتی جهانی دارد. در این میان، شرکت هایی مانند سلبرایت و ورینت، با سرویس های امنیتی غربی همکاری می کنند و به جنگ های سیاسی و نظامی کمک می کنند. رژیم صهیونیستی با استفاده از گفتمان های مشروعیت بخش، صادرات این فناوری ها را توجیه می کند و آن را به عنوان یک راهکار برای امنیت و مبارزه با تروریسم معرفی می کند. این وضعیت، نیاز به بازتعریف رابطه بین فناوری و قدرت و ضرورت مبارزه با این صنعت جاسوسی را اجتناب ناپذیر می سازد.

این مطالعه در اندیشکده قرار با همکاری سید حسین فتحی و آرمان شاه چراغی در سال ۱۴۰۴ انجام شده است.