- پس از حمله محدود اسرائیل به ایران، شورای آتنلاتیک به سراغ تعدادی از کارشناسان رفته و تحلیل آنها از وقایع اخیر منطقه را تجمیع کرده‌است. در ادامه، بخش‌های مهم این تحلیل‌ها را مرور خواهیم کرد.
- یکی از تحلیلگران این اندیشکده آمریکایی حمله محدود اسرائیل را واکنشی در پاسخ به حمله ایران به پایگاه نواتیم تفسیر کرده و معتقد است این اسرائیل با این حرکت سه پیغام به ایرانی‌ها ارسال کرده است؛« پیغام اول: این یک پاسخ متقارن است نه متناسب. اما برای اسرائیل کافی است که این فصل خاص از درگیری مستقیم نظامی با ایران را ببندد. پیام دوم: اسرائیل توانایی هدف قرار دادن برنامه هسته ای ایران را دارد. دقیقاً همان چیزی که اسرائیل به آن حمله نکرده است می توانست باعث تنش بیشتر شود.پیام اسرائیل به طور غیرعادی واضح است:اسرائیل توانایی هدف قرار دادن موفقیت آمیزتاسیسات اصفهان را دارد.پیغام سوم: اسرائیل اجازه نخواهد داد ایران یا نیروهای نیابتی آن بدون مجازات به اسرائیل حمله کنند. اسرائیل در برابر حمله به خاک خود تلافی خواهد کرد.»
- دیگر تحلیلگر شورای آتلانیک با اشاره به اخبار مبنی بر اینکه این حملات از داخل ایران انجام شده است، شرایط را خطرناک‌تر از زمانی که این جمله از خاک اسرائیل انجام می‌شد تفسیر می‌کند و این هشدار را به ایران می‌دهد که؛ «صدای زنگ از داخل خانه می‌آید!» و این نشان از نفوذ عمیق اطلاعاتی اسرائیل‌ها در خاک ایران است.
- تحلیگر دیگر این اندیشکده آمریکایی جمع‌بندی خود در خصوص این حمله را اینطور سامان‌دهی می‌کند: « گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که اسرائیل رویکردی جراحی برای این مشکل در پیش گرفته است، و دامنه اقدامات خود را به یک پایگاه هوایی نظامی خاص در نزدیکی اصفهان محدود می‌کند و تلاش می‌کند تا سایت‌های هسته‌ای را از فهرست هدف خود حذف کند. بدیهی است که اسرائیل بیش از آنکه به دنبال وارد کردن خسارت به ایران باشد، تلاش کرد تا این پیام صریح را ارسال کند که پتانسیل این کار را دارد با توجه به وابستگی فزاینده به اصلی ترین مدافع خود یعنی دولت بایدن، این اقدام، اقدام درستی بود.»
- دیگر تحلیلگر آمریکایی می‌گوید: « نقاب جنگ در سایه بین اسرائیل و ایران برداشته شده است و همراه با آن عواقب احتمالی برای دور دیگری از تشدید تنش بین یکی از نیروهای نیابتی ایران و اسرائیل یا اشتباه محاسباتی در جنگ در سایه که قطعاً ادامه خواهد یافت, به همراه دارد. حمله موشکی و پهپادی حزب‌الله به پایگاه نظامی اسرائیل در روز چهارشنبه چهارده سرباز اسرائیلی را زخمی کرد که حال شش تن از آنها وخیم است و به ما یادآوری می‌کند که این تهدید هنوز حل نشده است. به نظر می رسد توپ در زمین اسرائیل است. ایران به دنبال کم اهمیت جلوه دادن حمله تلافی جویانه اسرائیل است و دومین فرمانده حزب الله اوایل این هفته گفت که این حمله تشدید نخواهد شد مگر اینکه اسرائیل این کار را انجام دهد. دور بعدی تشدید تنش ممکن است فردا نباشد، اما احتمالاً در زمان و مکانی به انتخاب اسرائیل خواهد بود.
- تحلیلگر دیگر شورای آتلانیک در خصوص افکار عمومی رژیم صهیونیستی اظهار داشت: «استقبال مردم اسرائیل از افزایش تنش با ایران متفاوت بوده است: از یک سو، پس از خنثی‌سازی حملات ایران امار حزب لیکود در نظرسنجی‌ها بالا رفته است. اما راست افراطی دائماً دولت را تحت فشار قرار می‌دهد تا کارهای بیشتری انجام دهد.» وی ادامه داد: « در حالی که ایالات متحده بدون شک نقشی کلیدی در مهار اسرائیل در واکنش به حمله ایران ایفا کرد، اسرائیل نیز با واقعیت های فعلی خود محدود شده است. این کشور درگیر یک جنگ چندجانبه علیه حماس و حزب الله است و رهبران اسرائیل تمایل – و احتمالاً توانایی – ندارند که به طور جدی در یک جبهه دیگر شرکت کنند.»
- کاملین آربیت بر این باور است که اسرائیل برای حل بحرانی که توسط ایران و نیروهای نیابتی‌اش به آن گرفتار شده باید انرژی خود را بر سوریه متمرکز کند. وی اضافه کرد: « برای کاهش تهدید ایران بدون وارد شدن به یک جنگ کامل، ایالات متحده و اسرائیل باید سیاست‌های خود در سوریه در قبال مهار تهدید ایران برای از بین بردن تسلط سپاه پاسداران بر سوریه تغییردهند. این امر را می توان از نظر سیاسی از طریق یک تعامل جدی دیپلماتیک برای احیای روند مذاکرات درباره آینده سوریه و از طریق نظامی از طریق حمایت از متحدان آمریکا در شرق سوریه برای قطع کریدور ایران به سوریه در مرز سوریه و عراق و در عین حال تداوم کم کردن دارایی های باقی مانده در سراسر کشور به دست آورد.»
- علیا ابراهیمی، تحلیل خود از تنش‌ها میان ایران و اسرائیل را اینگونه صورت‌بندی می‌کند: « بیشتر تفسیرها در مورد حمله تلافی جویانه اسرائیل علیه ایران بر مدیریت تشدید تنش متمرکز شده است که با نگرانی های موجه در مورد خطر وقوع یک جنگ گسترده تر که خاورمیانه را فرا می گیرد. صرف نظر از اینکه آیا ایران اکنون پاسخ می دهد یا نه، اسرائیل در صورتی که می خواهد بازدارندگی خود را علیه ایران و نیروهای نیابتی آن تقویت کند، چاره ای جز انتقام نداشت. هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که این بحران چگونه پیش می‌رود، اما این تبادل مستقیم ضربات بین ایران و اسرائیل تأثیری پایدار نه تنها در خاورمیانه، بلکه بر توازن قدرت منطقه‌ای در دیگر صحنه‌ها نیز خواهد داشت. ما وارد دوره‌ای از بی‌ثباتی طولانی‌مدت در سراسر جهان شده‌ایم، با توانایی خود در حفظ توازن‌های منطقه‌ای که تعیین می‌کند آیا نظام بین‌الملل پابرجاست یا ما در یک جنگ عمومی تمام عیار قرار می‌گیریم. اسرائیل با انتقام‌جویی علیه ایران مجدداً تأکید کرد که در تحلیل نهایی، بازدارندگی به اعتبار است، نه مدیریت تشدید تنش.»
- تحلیلگر دیگر اسرائیل پیش‌بینی می‌کند که این جنگ دوباره وارد همان وضعیت سابق سایه‌ها شده‌است. او می‌گوید: «علیرغم ادعای ایران مبنی بر اینکه قاطعانه به حمله اسرائیل پاسخ خواهد داد، رسانه‌های ایرانی اهمیت حملات اسرائیل را کم‌اهمیت جلوه دادند و نشان دادند که حتی در این مرحله نیز می‌خواهند انتقام‌جویی فوری را نفی کنند. بنابراین، واکنش سریع تشدید کننده از سوی ایران بعید به نظر می رسد. ایالات متحده، در کنار بسیاری از جامعه بین المللی، می تواند با نفس راحتی از حملات روز جمعه کناره گیری کند، زیرا هفته گذشته را صرف ترغیب رهبری اسرائیل به خویشتنداری و جلوگیری از تشدید بیشتر تنش کرده است. در حال حاضر، به نظر می رسد این فصل به پایان رسیده است و نشان دهنده بازگشت به “جنگ سایه” بین دو دشمن منطقه ای است. با این وجود، تا زمانی که جنگ در غزه ادامه دارد، خطر اشتباه محاسباتی و گسترش درگیری که می‌تواند بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی را به خود جلب کند، در سطوح بی‌سابقه‌ای باقی میماند.»
شورای آتلانتیک؛ این یک نمایش قدرت بود. در اوایل روز جمعه ارتش اسرائیل به یک هدف نظامی در نزدیکی شهر اصفهان حمله کرد. جایی که یک تاسیسات هسته‌ای ایران در نزدیکی آن وجود دارد. گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد که این تاسیسات مورد اصابت قرار نگرفته است وبه نظر میرسد که مقامات اسرائیلی و ایرانی می‌خواستند این تاثیر را کمرنگ کنند. چگونه باید سیگنال هایی را که هر دو طرف ارسال می کنند تفسیر کنیم؟ آیا این آخرین حرکت در یک مسابقه شطرنج خطرناک ژئوپلیتیک است؟
رمزگشایی پیام های اعتصابات
به گفته مقامات اسرائیلی و آمریکایی، در ساعات اولیه روز جمعه، اسرائیل یک حمله تلافی جویانه علیه ایران انجام داد و حداقل یک تاسیسات نظامی را در خارج از اصفهان، در حدود 275 مایلی جنوب تهران، هدف قرار داد. هدف این حملات یک پایگاه یا پایگاه‌های نظامی (معلوم است) در ایران بود، همانطور که به نظر می‌رسید یکی از اهداف اصلی ایران در جریان حمله آخر هفته گذشته، پایگاه هوایی نواتیم اسرائیل باشد. به نظر می رسد اسرائیل سه پیام اصلی را با این حمله ارسال کرد.
پیغام اول: این یک پاسخ متقارن است نه متناسب. اما برای اسرائیل کافی است که این فصل خاص از درگیری مستقیم نظامی با ایران را ببندد. بر خلاف تشدید تنش شدید ایران در آخر هفته – که در آن از بیش از سیصد موشک بالستیک و کروز و هواپیماهای بدون سرنشین استفاده کرد – حمله اسرائیل به ایران نشان داد که توانایی حمله موفقیت آمیز و آسیب رساندن به ایران را دارد، اما می تواند این کاررا با توجه به توانایی های فنی برتر خود با سلاح های بسیار کمتر انجام دهد.
پیام دوم: اسرائیل توانایی هدف قرار دادن برنامه هسته ای ایران را دارد. دقیقاً همان چیزی که اسرائیل به آن حمله نکرده است می توانست باعث تنش بیشتر شود. از محل وقوع حملات پندان دور نیست، یک تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) مرکز فناوری هسته‌ای اصفهان (INTC) ، این مکان بخشی از یکی از برجسته‌ترین و مهم‌ترین تأسیسات ایران می باشد که تلاش‌های مداوم این کشور برای تولید سلاح هسته‌ای را در خود جای داده است. پیام اسرائیل به طور غیرعادی واضح است: اما اشتباه نکنید، اسرائیل توانایی هدف قرار دادن موفقیت آمیزتاسیسات اصفهان را دارد.
پیغام سوم: اسرائیل اجازه نخواهد داد ایران یا نیروهای نیابتی آن بدون مجازات به اسرائیل حمله کنند. اسرائیل در برابر حمله به خاک خود تلافی خواهد کرد، صرف نظر از اینکه چقدر در آن حمله خسارت وارد شده است یا نزدیکترین متحدان اسرائیل چقدر از اورشلیم درخواست می کنند که پاسخی ندهد. اسرائیل انجام این کار را الزامی برای ترمیم بازدارندگی می داند که از زمان حمله تروریستی حماس در 7 اکتبر به شدت شکننده شده است. اینکه آیا پاسخ اسرائیل در ترمیم بازدارندگی موفق بوده یا نه، اکنون به ایران بستگی دارد. روز گذشته، ساعاتی پیش از حمله اسرائیل، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت که در صورت انتقام اسرائیل، «پاسخ بعدی ما [ایران] فوری و در سطح حداکثری خواهد بود». و ایران ممکن است در نهایت تصمیم بگیرد که مستقیماً یا از طریق یکی از نمایندگان خود انتقام بگیرد. اما همچنین نسبت به یک جنگ بزرگ با اسرائیل محتاط است و واکنش فوری مقامات ایرانی کم اهمیت جلوه دادن این رویداد بود، به طوری که یکی از آنها مدعی شد که حمله اسرائیل یک حمله پهپادی “شکست خورده و تحقیرآمیز” بود. حرکت بعدی تهران نشان خواهد داد که کدام یک از پیام های اسرائیل به رهبران ایران رسیده است.
جاناتان پانی کوف
ایران، صدای زنگ از داخل خانه می آید
گزارش‌ها از ایران درباره حمله تلافی جویانه احتمالی اسرائیل به یک پایگاه نظامی در نزدیکی اصفهان می‌گویند که این حمله توسط «پهپادهای کوچک» انجام شده است و رادارهای ایران هواپیماهای بدون سرنشین ورودی را در آن سوی مرز شناسایی نکرده‌اند. اگر اینطور باشد، مهم ترین نکته ای که در مورد این حمله باید به آن توجه کرد این است که احتمالاً از داخل ایران انجام شده است. این موضوع بسیار مهمتر از نفوذ اسرائیل به داخل است تا رهبری رژیم را متزلزل کند. پیام اسرائیل به تهران؟ صدا از داخل خانه می آید .
کرستن فونتنرز
ایران و اسرائیل ممکن است اکنون آماده عقب نشینی از پرتگاه باشند
«برگرداندن گونه دیگر» یک دکترین کاملاً نامحبوب در خاورمیانه معاصر است. در حالی که جزئیات انتقام‌جویی اسرائیل علیه ایران همچنان آشکار می‌شود، چیزی که با اطمینان می‌توان ادعا کرد این است که پاسخ اسرائیل به حمله گسترده 13 آوریل به خاک این کشور نتیجه‌ای از پیش بود. حالا توپ به زمین ایران برگشته است. با این اوصاف، نشانه‌ها حاکی از آن است که تهران و اورشلیم ممکن است هر دو آماده باشند تا از پرتگاه تشدید تنش خطرناک فاصله بگیرند.
دولت نتانیاهو نمی‌تواند اجازه دهد پرتاب صدها هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد)، موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک ایران علیه اسرائیل بی‌پاسخ بماند. علیرغم نرخ فوق‌العاده بالای رهگیری مهمات وارده، گستردگی تهاجم ایران – به دنبال خشم حماس در 7 اکتبر – یک تهدید مستقیم برای اعتبار بازدارندگی اسرائیل از دشمنانش بود. خطوط حمله اسراییل منعکس کننده تعادلی بین ضرورت تقویت قدرت و تمایل به حفظ حمایت متحدانش در مقابله با رفتار تهاجمی ایران بود .
گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که اسرائیل رویکردی جراحی برای این مشکل در پیش گرفته است، و دامنه اقدامات خود را به یک پایگاه هوایی نظامی خاص در نزدیکی اصفهان محدود می‌کند و تلاش می‌کند تا سایت‌های هسته‌ای را از فهرست هدف خود حذف کند. بدیهی است که اسرائیل بیش از آنکه به دنبال وارد کردن خسارت به ایران باشد، تلاش کرد تا این پیام صریح را ارسال کند که پتانسیل این کار را دارد با توجه به وابستگی فزاینده اسرائیل به اصلی ترین مدافع خود، حفظ دولت بایدن در حلقه، اقدام درستی بود.
واکنش در ایران بعد از حمله به سفارتش
رسانه‌های ایرانی تأثیر حمله اسرائیل را به حداقل رسانده‌اند و اعتقاد دارند این حمله فقط «پهپادهای کوچک» را شامل می‌شود و هیچ تلفاتی نداشته است. ترافیک هوایی تجاری به سرعت برقرار شد. روایاتهای مختلف هم در ایران و هم در اسرائیل اکنون به هر یک از طرفین این امکان را می دهد که ادعای رضایت از حمله های خود را داشته باشند و مهمتر از آن، گام بعدی خود را کاهش دهند .
سوال اصلی مطرح شدن این است که آیا این امر خاص درگیری مستقیم ایران و اسرائیل, فاز جدیدی را دراین مناقشه را آغاز کرده‌است یا خیر.در این راستا, تصمیم ایران برای رهبری – به جای کار از طریق عوامل نیابتی – بدون شک تحت تأثیر چالش روبه رشدی که از جانب همسویی منطقه ای مهندسی شده توسط ایالات متحده با آن روبرو است، خواهد بود، که عملکرد آن در خنثی کردن طرح های ایران برای غلبه بر اسرائیل از رژیم صهیونیستی نقش اساسی داشت .
آنچه هنوز ثابت باقی میماند ترکیبی از نوسانات – که سرآغاز آن پیگیری‌های هسته‌ای مداوم ایران است – و خطر همیشگی محاسبه اشتباه، که به نظر میرسد در مورد ترور یک فرمانده ارشد سپاه پاسداران ایران در دمشق توسط اسرائیل در اول آوریل رخ داده است. کل منطقه را برای آینده ای قابل پیش بینی در حاشیه نگه میدارد.
شالوم لیپنر
ما هنوز به اوج تشدید تهدید درگیری‌ها نرسیده ایم
به نظر می رسد اسرائیل و ایران از تشدید جنگ منطقه ای جلوگیری کرده اند، اما خطر تشدید آن همچنان وجود دارد. خطراتی که پیش از این دور از تنش میان اسرائیل و ایران با محوریت تهدید حزب الله وجود داشت، اما اکنون در شرایطی است که قواعد بازی اساساً تغییر کرده است .
نقاب جنگ در سایه بین اسرائیل و ایران برداشته شده است و همراه با آن عواقب احتمالی برای دور دیگری از تشدید تنش بین یکی از نیروهای نیابتی ایران و اسرائیل یا اشتباه محاسباتی در جنگ در سایه که قطعاً ادامه خواهد یافت, به همراه دارد. حمله موشکی و پهپادی حزب‌الله به پایگاه نظامی اسرائیل در روز چهارشنبه چهارده سرباز اسرائیلی را زخمی کرد که حال شش تن از آنها وخیم است و به ما یادآوری می‌کند که این تهدید هنوز حل نشده است . بیش از شصت هزار اسرائیلی و به دلیل درگیری های مداوم بین دو طرف و ترس ساکنان از اینکه حزب الله بتواند حمله ای مشابه 7 اکتبر 2023 انجام دهد از شمال آواره هستند و قادر به بازگشت به خانه نیستند .
رهبران اسرائیل هشدار داده اند که اسرائیل دیگر نمی تواند با این تهدید زندگی کند. اسرائیلی ها به شدت موافق هستند. رهبری نظامی اسرائیل علناً هشدار داده است که بدون راه حل دیپلماتیک از نیروی نظامی استفاده خواهند کرد و به نظر می رسد مذاکرات به بن بست رسیده است. به نظر می رسد توپ در زمین اسرائیل است. ایران به دنبال کم اهمیت جلوه دادن اهمیت حمله تلافی جویانه اسرائیل است و دومین فرمانده حزب الله اوایل این هفته گفت که این حمله تشدید نخواهد شد مگر اینکه اسرائیل این کار را انجام دهد. دور بعدی تشدید تنش ممکن است فردا نباشد، اما احتمالاً در زمان و مکانی به انتخاب اسرائیل خواهد بود .
بت سانر
حمله محدود نشان می دهد که اسرائیل با جنگ چندجانبه مهار شده است
پس از بررسی سریع در اسرائیل – و وعده کابینه جنگ برای مقابله به مثل علیه ایران – اسرائیل این کار را با خویشتنداری انجام داد. کابینه جنگ با این کار به مردم اسرائیل پیغام داد که در حال اقدام است و به ایران یادآوری کرد که چه توانایی هایی دارد. اپتیک چیزی شبیه به پرواز بود: ایران صدها حمله پهپادی و موشکی به اسرائیل انجام داد که عملاً هیچ تأثیری نداشتند، در حالی که فقط چند هواپیمای بدون سرنشین باعث آسیب هدفمند در ایران شدند.
استقبال مردم اسرائیل از افزایش تنش با ایران متفاوت بوده است: از یک سو، پس از خنثی‌سازی حملات ایران امار حزب لیکود در نظرسنجی‌ها بالا رفته است. اما راست افراطی دائماً دولت را تحت فشار قرار می‌دهد تا کارهای بیشتری انجام دهد و فراتر برود . ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل، درشبکه اجتماعی ایکس نوشت «دردالا!» که عبری به معنای ضعیف است . این گروه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل متهم به سرفرود آوردن در مقابل دولت آمریکا که خواستار سکوت در منطقه شده و به صراحت اعلام کرده است که از هیچ تشدید تنش با ایران حمایت نمی‌کند، می کند .
در حالی که ایالات متحده بدون شک نقشی کلیدی در مهار اسرائیل در واکنش به حمله ایران ایفا کرد، اسرائیل نیز با واقعیت های فعلی خود محدود شده است. این کشور درگیر یک جنگ چندجانبه علیه حماس و حزب الله است و رهبران اسرائیل تمایل – و احتمالاً توانایی – ندارند که به طور جدی در یک جبهه دیگر شرکت کنند.
کاملین آربیت
حمله آشکار اسرائیل به سوریه نشان دهنده احتمال تشدید تنش در آینده است
پیش از آنکه اسرائیل حمله خود را به پایگاه هوایی خارج از اصفهان ایران آغاز کند, هواپیماهای جنگی اسرائیلی بنا بر گزارش‌ها تاسیسات نظامی سوریه را در جنوب سوریه مورد حمله قرار دادند. به نظر می رسد این حملات یک گردان راداری ارتش سوریه، فرودگاه شهری عزرا و فرودگاه نظامی الثلا را هدف قرار داده اند تا سیستم های دفاع هوایی عملیاتی در جنوب سوریه را که ممکن است نیروی هوایی اسرائیل را رهگیری کنند، از کار بیاندازند .
تشدید تنش کنونی در اول آوریل با حمله هوایی اسرائیل به ساختمانی که کنسولگری ایران و اقامتگاه سفیر ایران در دمشق را در خود جای داده است، آغاز شد. در این حمله یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به نام محمدرضا زاهدی و معاون وی محمدهادی حاجی رحیمی کشته شدند.
به نظر می رسد حمله هوایی محدود و نمادین اسرائیل به یک پایگاه هوایی در خارج از اصفهان در روز جمعه پایانی بر این قسمت از تنش میان اسرائیل و ایران باشد، اما نمایش قدرت در سوریه و احتمال تشدید تنش دیگر به پایان نرسیده است.
ایالات متحده و اسرائیل باید به مراکز قدرت سپاه در سوریه رسیدگی کنند. اغلب، سیاست های ایالات متحده و اسرائیل در مورد سوریه بر اساس یک خط فکری خاص شکل گرفته است: بشار اسد، رهبر سوریه، به عنوان شیطانی که ما می شناسیم، بهتر از شیطانی است که ما نمی شناسیم. برخلاف این طرز تفکر، اسد شیطان کوچکتر نیست. او برای باقی ماندن در قدرت، به سپاه ایران اجازه دسترسی کامل به زیرساخت ها و ارتش این کشور را داد.
برای کاهش تهدید ایران بدون وارد شدن به یک جنگ کامل، ایالات متحده و اسرائیل باید سیاست‌های خود در سوریه در قبال مهار تهدید ایران برای از بین بردن تسلط سپاه پاسداران بر سوریه تغییردهند. این امر را می توان از نظر سیاسی از طریق یک تعامل جدی دیپلماتیک برای احیای روند مذاکرات درباره آینده سوریه و از طریق نظامی از طریق حمایت از متحدان آمریکا در شرق سوریه برای قطع کریدور ایران به سوریه در مرز سوریه و عراق و در عین حال تداوم کم کردن دارایی های باقی مانده در سراسر کشور به دست آورد .
قتیبه ادلبی
هم ایران و هم اسراییل در حال نشان دادن آسیبی هستند که دفعه بعد می توانند وارد کنند
در 13 آوریل، جهان حدود سه ساعت نفس خود را حبس کرد در حالی که 330 پهپاد و موشک به سمت اسرائیل در حرکت بودند، با چشم انداز یک جنگ بزرگ در خاورمیانه. نیروهای هوایی اسرائیل، آمریکا و متحدان تقریباً همه آنها را ساقط کردند و تنها چند موشک در نزدیکی پایگاه اسرائیلی در نواتیم فرود آمدند. دیشب، جهان سه ساعت نفس خود را حبس کرد تا اینکه مشخص شود اسرائیل به تأسیسات نظامی ایران در نزدیکی اصفهان حمله کرده است، نه تأسیسات هسته‌ای نزدیک ایران. وقتی ایران در سپیده دم ادعا کرد که انفجارها از پدافند هوایی ایران بوده و هیچ ماده منفجره ای به زمین نرسیده است، احساس آرامش در سراسر خاورمیانه و واشنگتن تقریباً محسوس بود.
هم اسرائیل و هم ایران این بار به یکدیگر گفته اند که دفعه بعد توانایی آسیب جدی را دارند. ایران در مورد حمله 13 آوریل خود به همه هشدار داد، اما گفت دفعه بعد فورا و بدون اخطار وارد عمل خواهد شد.
حدود دوازده متخصص آمریکایی و اسرائیلی و مفسران تلویزیون در ایکس و چندین کانال خبری کابلی بین ساعت 10:43 بعد از ظهر و ساعت 10:53 بعد از ظهر به این نتیجه رسیدند.اسرائیل با حمله شبانه به تاسیسات نظامی در خارج از اصفهان, این بار نشان داد که دفعه بعد, می‌تواند حمله جدی به تاسیسات هسته‌ای ایران و پرتاب موشک انجام دهد.
همانطور که حمله 13 آوریل ایران نمایشی از توانایی های ایران بود، حمله 18 تا 19 آوریل نیز توانایی های اسرائیل را نشان می دهد.
امیدواریم که رهبری رژیم ایران نیز به همین نتیجه رسیده باشد. اگر ایران بخواهد به مردم خود بگوید که هیچ اتفاق مهمی در شب 18-19 آوریل رخ نداده است، شاید پایان این دور باشد.
توماس اس واریک
مقامات ایرانی تمام تلاش خود را می کنند تا حمله اسرائیل را کم اهمیت جلوه دهند
همانطور که خبرنگاران به طور زنده از یک میدان و سپس پل تاریخی خواجو گزارش دادند، «اینجا در اصفهان همیشه آفتابی است» اساساً رسانه های دولتی ایران واکنش اسرائیل را در ساعات اولیه 19 آوریل کم اهمیت جلوه دادند. با این حال، ساعاتی قبل، ویدئوهایی که توسط شهروندخبرنگاران در استان اصفهان، محل استقرار یک تاسیسات هسته ای و یک سایت غنی سازی، منتشر شده بود، خاموش شدن سیستم های پدافند هوایی و به صدا درآمدن آژیرهای حمله هوایی را نشان می داد.
گزارش‌هایی از ایران در مورد استفاده احتمالی اسرائیل از کوادکوپترها افزایش یافته است. مشخص نیست که آیا هدف از این کار کوچک شمردن حمله و مسخره کردن آن چیزی بود که واکنش ضعیف اسرائیل تلقی می شد – در مقایسه با شلیک بیش از سیصد پهپاد و موشک توسط تهران – یا اینکه در واقع کوادکوپترها واقعاً مورد استفاده قرار گرفته بودند. اگر درست باشد، این پهپادهای کوچک احتمالاً از داخل ایران پرتاب شده اند، که به طور بالقوه نمونه دیگری را نشان می دهد که در آن آژانس اطلاعاتی اسرائیل موساد در زمین حضور دارد و اینکه ایران چگونه زمین بازی آن است.
شایان ذکر است که وقتی موساد در سال 2020 محسن فخری زاده دانشمند ارشد هسته ای ایران را ترور کرد، مقامات از استفاده از یک وسیله نقلیه روباتیک صحبت کردند که منجر به شوخی ها و میم های بی شماری در شبکه های اجتماعی فارسی زبان شد. با این حال، مدتی بعد مشخص شد که موساد از یک تیرانداز کامپیوتری با هوش مصنوعی استفاده کرده و آن را از راه دور از طریق ماهواره به کار گرفته است.
مقامات ایرانی گفتند که پدافند هوایی از یک پایگاه هوایی در اصفهان محافظت می کند که محل استقرار هواپیماهای اف-14 ایران است، ناوگانی قدیمی که در زمان شاه خریداری شده بود. هنگامی که ایران در 13 آوریل مستقیماً علیه اسرائیل تلافی کرد، هدف تهران پایگاه هوایی نواتیم در جنوب اسرائیل بود، جایی که اسرائیل جت های جنگنده رادارگریز F-35 خود را در آنجا نگهداری می کند. به نظر میرسد که این یک تلالو از سوی اسرائیلی‌ها بوده است، و کم‌اهمیت‌شدن علنی وقایع نشان می‌دهد که تهران نمی‌خواهد مستقیماً علیه اسرائیل انتقام بگیرد و بازدارندگی در حال حاضر احیا شده است.
هالی داگرس
انتظار ابهام تمرین شده بیشتر از هر دو طرف را داشته باشید
از زمان حمله گسترده موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل در 13 آوریل، فشار دیپلماتیک شدیدی بر رهبری اسرائیل برای عدم پاسخ تحریک آمیز – به قول جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، “برنده شدن” وجود داشته است. بریتانیا از جمله کسانی بوده است که خواستار خویشتنداری بوده و همچنین از جمله کسانی بود که به خنثی کردن حمله ایران کمک کرد. در واقع، عدم پاسخ اسرائیل هرگز مشخص نبود. اما اگر حملاتی که اکنون گزارش می شود (که گفته می شود به اهدافی در اصفهان، با کم اهمیت جلوه دادن ایران) مجموع پاسخ اسرائیل باشد، ممکن است از تشدید بیشتر جلوگیری شود. این بدان معنا نیست که حملات هر دو طرف ادامه نخواهد یافت. اما ممکن است با ترکیبی از اقدامات کالیبره شده به جایی که در ماه های اخیر بوده اند بازگردند.
حمله موشکی/پهپادی ایران به این منظور طراحی شد که نشان دهد اسرائیل نمی تواند بدون مجازات اقداماتی مانند کشتن ژنرال های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ساختمان کنسولگری دمشق را انجام دهد. احتمالاً هدف از حملات یک شبه اسرائیل برای نشان دادن این است که آنها می توانند به حمله در داخل ایران ادامه دهند، حتی اگر در گذشته اغلب به این کار اذعان نکرده باشند. اگر همانطور که به نظر می رسد، معلوم شود که حملات علیه پهپادها و عملیات ساخت موشک ایران در اصفهان بوده است، سیگنال ارتباط مستقیم با حمله ایران خواهد بود و ممکن است خط و نشانی کشیده شود. اگر این حملات علیه تأسیسات تحقیق و توسعه هسته‌ای بود، می‌توان انتظار داشت که ایران با افزایش برنامه هسته‌ای خود واکنش نشان دهد. (هر گام مهمی در این برنامه در پی اقدامات علیه آن بوده است، خواه تحریم یا خرابکاری)
هدف اساسی ایران در این شرایط یکسان باقی می ماند – دامن زدن به بی ثباتی. اگر هدف اصلی اسرائیل بازدارندگی ایران و ایجاد ائتلافی برای کنترل موثرتر آن باشد، انگیزه ای برای مهار ایران در این مرحله وجود دارد. با این حال، اگر اسرائیل نفعی در تسریع درگیری با ایران و به طور بالقوه کشش در ایالات متحده ببیند، منطقاً به حملات تحریک آمیزتر ادامه خواهد داد. هر دو کشور در عمل با ابهام خوب تمرین می کنند. بنابراین اسرائیل ممکن است نخواهد به وضوح نشان دهد که آیا حملات یک شبه پاسخ خود را به حملات هفته گذشته ایران کامل کرده است یا خیر.
راب مکایر
حتی اگر درگیری اکنون عقب نشینی کند، سه نگرانی فوری باقی می ماند
خبر بد این است که این اولین تبادل حملات مستقیم ایران و اسرائیل است. خبر خوب این است که به نظر میرسد هر دو طرف استفاده از زور را برای ارسال پیام‌های سیاسی و نه برای وارد کردن حداکثر خسارت تنظیم می‌کنند.
با این حال، حتی اگر جنگ بین دو کشور اکنون در سایه عقب نشینی کند، سه منبع نگرانی فوری وجود دارد.
اولین مورد این است که رهبری اسراییل پس از آن که بایدن به نتانیاهو توصیه کرد که بر این ماجرا خط بکشد، پیش رفت و گفت که (اسرائیل) مصمم است به تکان دادن دم برای (ایالات‌متحده) ادامه دهد.
دوم این که آخرین مرحله از درگیری، هر چند طراحی شده، ضربه دیگری به اعتبار سیستم بین المللی مبتنی بر قوانین وارد کرده است. حمله اول آوریل اسرائیل به اماکن دیپلماتیک ایران در سوریه با یک اصل مهم حقوق بین‌الملل مربوط به مصونیت سفارت‌خانه‌ها و فضاهای کنسولی مواجه شد. در همین حال، اتحادیه اروپا تصمیم گرفته است که تحریم‌های ایران را برای تلافی آن گسترش دهد.
سوم، این محرک و توطئه‌های فرعی آن – شاید طراحی شده باشد – به‌عنوان انحراف افکار عمومی از لشکرکشی اسرائیل به غزه و سطوح ناگفته‌ای از رنج بشر که در آنجا اتفاق افتاده است . بنابراین، تمرکز مجدد بر وضعیت اضطراری اخلاقی در غزه بسیار مهم است، به طوری که تحریکات مخاطره آمیز سهوا برانگیخته نشوند.
علیا ابراهیمی
اسرائیل نشان داد که بازدارندگی به اعتبار است، نه مدیریت تشدید تنش
بیشتر تفسیرها در مورد حمله تلافی جویانه اسرائیل علیه ایران بر مدیریت تشدید تنش متمرکز شده است که با نگرانی های موجه در مورد خطر وقوع یک جنگ گسترده تر که خاورمیانه را فرا می گیرد. صرف نظر از اینکه آیا ایران اکنون پاسخ می دهد یا نه، اسرائیل در صورتی که می خواهد بازدارندگی خود را علیه ایران و نیروهای نیابتی آن تقویت کند، چاره ای جز انتقام نداشت. در سه سال گذشته شاهد بازگشایی پیشرونده بازدارندگی در مناطق کلیدی، از جمله حمله روسیه به اوکراین، حمله حماس به اسرائیل، و اخیراً حمله ایران به اسرائیل برای تلافی حمله اسرائیل که منجر به کشته شدن چندین ژنرال ایرانی در سوریه شد، بوده است.
هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که این بحران چگونه پیش می‌رود، اما این تبادل مستقیم ضربات بین ایران و اسرائیل – و هر آنچه که بعداً بیاید – تأثیری پایدار نه تنها در خاورمیانه، بلکه بر توازن قدرت منطقه‌ای در دیگر صحنه‌ها نیز خواهد داشت. ما وارد دوره‌ای از بی‌ثباتی طولانی‌مدت در سراسر جهان شده‌ایم، با توانایی خود در حفظ توازن‌های منطقه‌ای که تعیین می‌کند آیا نظام بین‌الملل پابرجاست یا ما در یک جنگ عمومی تمام عیار قرار می‌گیریم. اسرائیل با انتقام‌جویی علیه ایران مجدداً تأکید کرد که در تحلیل نهایی، بازدارندگی به اعتبار است، نه مدیریت تشدید تنش .
اندروآ میشتا
تشدید بیشتر بعید است، اما درگیری اکنون به سایه ها بازمی گردد
پس از حمله درجه بندی شده جمهوری اسلامی ایران در آخر هفته، وعده انتقام اسرائیل به این معنا بود که به سادگی مایل نبود ضعیف به نظر برسد. با این حال، پاسخ روز جمعه نیز به همین ترتیب سنجیده شد. به گفته مقامات ایرانی، در این واکنش تنها از چند پهپاد استفاده شد که به راحتی توسط پدافند هوایی ایران رهگیری شدند، همانطور که صدها پهپاد و موشک ایرانی به راحتی توسط پدافند هوایی اسرائیل و متحدان رهگیری شدند.
طبق گزارش ها، اسرائیل قبلاً از پهپادهای مشابه بدون برانگیختن واکنش شدید ایران استفاده کرده است. بنابراین، اسرائیلی‌ها ظاهراً این رویکرد را راهی برای قوی جلوه دادن و عدم تشدید درگیری می‌دانستند. با این حال، همچنین به عنوان یک هشدار ظریف عمل کرد که در صورت پایان تنش، اسرائیل در هدف قرار دادن خاک ایران دریغ نخواهد کرد.
علیرغم ادعای ایران مبنی بر اینکه قاطعانه به حمله اسرائیل پاسخ خواهد داد، رسانه‌های ایرانی اهمیت حملات اسرائیل را کم‌اهمیت جلوه دادند و نشان دادند که حتی در این مرحله نیز می‌خواهند انتقام‌جویی فوری را نفی کنند. بنابراین، واکنش سریع تشدید کننده از سوی ایران بعید به نظر می رسد.
ایالات متحده، در کنار بسیاری از جامعه بین المللی، می تواند با نفس راحتی از حملات روز جمعه کناره گیری کند، زیرا هفته گذشته را صرف ترغیب رهبری اسرائیل به خویشتنداری و جلوگیری از تشدید بیشتر تنش کرده است.
در حال حاضر، به نظر می رسد این فصل به پایان رسیده است و نشان دهنده بازگشت به “جنگ سایه” بین دو دشمن منطقه ای است. با این وجود، تا زمانی که جنگ در غزه ادامه دارد، خطر اشتباه محاسباتی و گسترش درگیری که می‌تواند بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی را به خود جلب کند، در سطوح بی‌سابقه‌ای باقی میماند.
مسعود مستجابی
حمله اسراییل بیشتر برای علامت دادن بود تا مجازات
علیرغم این امید که مارپیچ تنش‌آمیز بین اسرائیل و ایران حل شده باشد، حمله صبح جمعه در نزدیکی اصفهان به نظر میرسد دور جدیدی را باز کرده است. تهران با «پایان‌یافته» خواندن این موضوع، امیدوار بود با وادار کردن اسرائیل به انتخاب بین تشدید تنش و وضعیت موجود، اسراییل را بر صدر یک معضل بیاندازد. تشدید تنش نه تنها خطر یک درگیری گسترده تر را در زمانی که نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) در غزه درگیر هستند، به خطر می اندازد، بلکه خطر تضعیف حمایت شرکا را نیز در پی خواهد داشت، که اکثر آنها خواستار خویشتن داری شده اند.
با این حال، پذیرش وضعیت موجود، مزیتی را برای تهران به ارمغان آورد که نادیده گرفتن آن برای اسرائیلی ها دشوار بود. تهران با ایجاد هرگونه حمله علیه تأسیسات و پرسنل ایرانی درگیر در حمایت نیابتی، به عنوان محرک بالقوه تشدید تنش، توانست آنچه را که در غیر این صورت یک اقدام دفاعی مشروع به‌عنوان یک اقدام تهاجمی به تصویر بکشد. این استراتژی به این دلیل کار می‌کند که همانطور که در جای دیگر نوشته‌ام، بر اساس قوانین بین‌الملل سخت است که حامیان مالی در قبال اقدامات نیابتی‌شان پاسخگو باشند. این «شکاف» پاسخگویی به طور موثر به ایران اجازه می‌دهد تا از نیروهای نیابتی‌اش حمایت کند، در حالی که حملاتی را انجام می‌دهد که هدفشان برهم زدن این حمایت است، نه فقط تشدیدکننده، بلکه بالقوه غیرقانونی بر اساس قوانین بین‌المللی. حتی اگر اسرائیل هرگز با تحریم های قانونی مواجه نشود، این پتانسیل این روایت را تقویت می کند که اسرائیل – و احتمالاً شرکای آن – به طور انتخابی به نظم جهانی که پیشنهاد دفاع از آن را دارند پایبند هستند.
اینکه آیا این مارپیچ ادامه دارد یا خیر، باید دید. حمله اسرائیل نسبت به آنچه برخی از آن می ترسیدند مهار شد و رسانه های ایرانی آن را بی اثر معرفی می کنند. بنابراین، ظاهراً مانند رگبار پهپادها و موشک‌های ایران در چند روز قبل، این حمله بیشتر برای علامت دادن بود تا مجازات. چیزی که مشخص نیست این است که آیا هر یک از طرفین در حال ارتباط هستند که سیگنال را دریافت کرده اند یا خیر. با این حال، این امکان وجود دارد که درگیری بین ایران و اسرائیل به همان نوع مبادله کت و شلواری تبدیل شود که در حال حاضر مشخصه تعامل ایالات متحده با ایران است.
سی انتونی فاف
هدف حمله اسرائیل برای برقراری مجدد بازدارندگی بود، نه تشدید
اسرائیل در پاسخ به حمله ناموفق ایران در 13 آوریل، یک حمله موشکی محدود علیه ایران انجام داد. به نظر میرسد که واکنش اسرائیل برای ارسال پیامی به رژیم ایران بیشتر از ایجاد خسارت طراحی شده است.
این حمله از نظر دامنه بسیار محدود بود و ظاهراً یک مکان را در اصفهان، که در مرکز ایران قرار دارد، هدف قرار داد. همانطور که آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کرد، اسرائیل نزدیک تاسیسات هسته ای در اصفهان حمله کرد اما به خود تاسیسات حمله نکرد.
با این حمله، اسرائیل پیام‌های زیادی به ایران داد: اسرائیل می‌تواند در صورت و زمانی که بخواهد به داخل ایران حمله کند، به تاسیسات هسته‌ای ایران ضربه بزند، حملات ایران به اسرائیل پاسخ مستقیمی علیه اهداف داخل ایران خواهد داشت.
در نهایت، دامنه محدود این حمله همچنین سیگنال روشنی بود که اسرائیل به دنبال تشدید درگیری منطقه‌ای نیست. حمله اسرائیل که تنها یک سایت را در ایران هدف قرار داد با یک مشت موشک بیشتر نبود، با حمله ایران که شامل ترکیبی از سیصد پهپاد و موشک های بالستیک و کروز بود، تناسبی نداشت.
رسانه دولتی ایران این حمله را کم اهمیت جلوه داده و اعلام کرده است که انفجارها از سامانه های پدافند هوایی بوده است. به نظر می رسد این سیگنالی از سوی تهران باشد که به جای پاسخگویی، حمله را بی اهمیت تلقی خواهد کرد.
اوضاع همچنان متشنج است، اما به نظر میرسد که حملات بی‌سابقه ایران و اسرائیل در حال حاضر انجام شده است و دو دشمن حالت بازدارندگی خود را از سر خواهند گرفت.
منبع: شورای آتلانیک
ترجمه و تلخیص: دنیای تحلیل
