هر چه پیش میرویم، بیشتر به اهمیت فوق العاده اعتقادات و دینداری پی میبریم. در دنیایی که روز به روز به ابزارها و تکنولوژیهای جدید تجهیز میشود آن چه بیش از پیش جای خالی اش پیداست، اعتقادات و دینداری است.
با این که بسیاری بر این باور بودند که پیشرفت علوم و تکنولوژی میتواند انسان را به آروزهای خود برساند، اما آن چه اکنون پیش رو داریم دنیایی است که ناامیدی ها، اضطرابها، تنهایی، حس بیارزش بودن، افسردگی، خشم و حتی بیماریهای جسمی و روحی آن را به بیراهه کشانده و مستأصل کرده است.
نمونه مشهود آن، مدون شدن قوانینی همچون مرگ آرام (اُتانازی) است. کار به جایی رسیده است که برای خودکشی در جوامع غربی قانونگذاری شده و حتی برخی را بر آن داشته تا ماشین خودکشی آسان بسازند. همه اینها نشان میدهد پیشرفت تکنولوژی نتوانسته بشر را سیراب کند؛ بلکه نیاز و فقر او نسبت به معارف هدایت بخش الهی رو به فزونی است.
وقتی رنج افراد به دلیل یک بیماری لاعلاج یا یک مشکل سخت روانی مانند ناامیدی، اضطراب، تنهایی، حس بیارزش بودن، افسردگی، خشم و حتی بیماریهای جسمی و … به مرز بی طاقتی میرسد، راهکار چیست؟
منطق مادیگرا و سبک زندگی غربی میگوید یکی از راهها این است که برای رهانیدن چنین فردی باید با کمک به او در خودکشی و با استفاده از مرگی بدون درد، بیشترین ترحم و التیام را در حق او و جامعه اطراف او روا داشت. خلاصه این تراژدی، مشروعیت بخشیدن به قتل و البته گویای به بنبست رسیدن ایدئولوژی مادیگرایی و سبک زندگی غربی است.
این در حالی است که دین اسلام نه تنها به صراحت هر چه تمامتر این رویه را حرام و محکوم میداند؛ [۱]بلکه بر این باور است که اگر به کسانی که داوطلب خودکشی اند نشان دهیم که زندگی با همین شرایط موجود نیز ارزش زیستن دارد، نظر آنان تغییر مییابد.
این باور دینی بر این مبناست که دنیایی که در آن زندگی میکنیم پلی است برای رسیدن به دنیایی بزرگتر با آرامش و لذتهای ابدی و بدون عوارض که همه آن ها، با استفاده صحیح از لحظه لحظه این دنیا، قابل دستیابی است؛ و خودکشی، ضمن ویران کردن همه آن چه برای خود پیش فرستاده ایم، عذابی سخت را به دنبال خواهد داشت. [۲]قرآن کریم در مخالفت صریح با فکر خودکشی، سختیها و رنجهای زندگی انسان را توأم با رحمت و مهربانی خداوند دانسته و میفرماید: «وَ لَا تَقْتُلُواْ أَنفُسَکمْ إِنَّ اللَّهَ کاَنَ بِکمْ رَحِیمًا؛ [۳]و خودتان را مکشید، زیرا خدا همواره با شما مهربان است.»
کسانی که به خدا و آن چه وعده داده است ایمان دارند هرگز دست به خودکشی نمیزنند؛ چنان که امام باقر علیه السلام فرمودند: «إنَّ المُؤْمِنَ یُبْتَلی بِکُلِّ بَلِیَّةٍ وَ یَمُوتُ بِکُلِّ میتَةٍ إلاّ أَنَّهُ لایَقْتُلُ نَفْسَهُ؛ [۴]همانا ممکن است مؤمن به هر بلایی مبتلا شود و به هر (نوع) مرگی بمیرد، اما هیچ گاه خود را نمیکشد.»
همچنین از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: «مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ مُتَعَمِّداً فَهُوَ فِی نَارِ جَهَنَّمَ خَالِداً فِیهَا؛ [۵]هر کسی که دانسته خودکشى کند پیوسته در دوزخ خواهد بود.»
بهتر است دنیای پرمدعای غرب به جای تلاش برای شانه خالی کردن از مسئولیت نگهداری از شهروندان آسیبپذیر، کهنسالان و بیماران سخت، برای امیدآفرینی و احیاء روحهای مرده تلاش کند و این کار، جز با پناه بردن به دین خدا و تحقق جامعه دینی، میسر نیست.
نویسنده:محسن رفیعی وردنجانی