نفت و اقتصاد ناشی از نفت دهه‌ها حرف اول در اقتصاد را می‌زد و هر کشور که از نفت برخودار بود، یا سلطه‌گری را پیشه می‌کرد یا سلطه پذیر می‌شد؛ از این رو دیگر در عمده کشور‌های نفتی مردم حرف اول را نمی‌زدند؛ چون دولت درآمد پایدار داشت و به رای و نظر مردم اهمیت چندانی قائل نبود.
اقتصاد نفتی بلا یا برکت؛ در کشور ما نیز هر زمان تولید و فروش نفت بالا می‌رفت، بودجه انبساطی توسط دولت‌ها بسته می‌شد و با کاهش تولید و فروش دولت‌ها به ناچار بودجه را انقباضی می‌بستند.
بالا و پایین شدن قیمت نفت یعنی افزایش و کاهش تورم، نتیجه آن مستقیما در سفره مردم دیده می‌شود. از این رو دولت‌های که اقتصاد پویا و فعال دارند، پول نفت را مستقیما وارد اقتصاد نمی‌کنند، چون از نتیجه آن مطلع هستند.
اگر نگاهی به شرکت‌های باارزش جهان بیندازیم میبنیم که رتبه اول را صنعت توسعه نرم‌افزار به خود اختصاص داده است. شرکت دوم مربوط به تولید محصولات تلفن همراه است. از حدود ۱۳ شرکت ارزنده و باارزش فقط یک شرکت در حوزه نفت و مشتقات آن فعالیت می‌کند. با ارزش‌ترین شرکت‌های دنیا نقش مهمی در تعریف آینده ما دارند. از تولید کنندگان خودرو‌های الکتریکی گرفته تا پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، این شرکت‌ها در حال شکل‌دهی به جهانی هستند که در آن فناوری و نوآوری در هر جنبه از زندگی ما نقش دارد.
اگر به داخل کشور با نگاه جامع نگاه کنیم، می‌بینیم که هنوز آنگونه که باید شرایط اقتصاد آینده جهان را در نکرده‌ایم. برای مثال انرژی‌ها پاک صرفا برای محیط زیست مفید نیستند بلکه برای رشد و پویایی اقتصاد اهمیت زیادی دارند. منابع نفتی روزی به پایان می‌رسند و از همین الان باید به فکر باشیم؛ از سویی برداشت از میدان‌های نفتی هم در عمق هزینه‌های زیادی دارد و در بلند مدت خیلی به صرفه نیست.
از طرفی بهره‌گیری از سوخت‌های فسیلی در کارخانجات و نیروگاه‌ها باعث شده هوای شهر‌ها به خصوص هفت کلانشهر ما آلوده شود. حدود ۲۵ میلیون بخاری غیراستاندارد در کشور وجود دارد که حجم زیادی از گاز کشور را مصرف و گاز co تولید می‌کنند. باید تلاش کنیم با سرمایه گذاری بیشتر و بهتر نسبت به بهینه سازی سیستم‌ها کمک کنیم. برقی سازی خودروها، خصوصا ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس‌ها تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.
مصطفی محمدزاده
