مهمترین نقش تروئیکای اروپایی واسطه‌گری بین آمریکا و ایران است/ احیای برجام دیگر اولویت سابق را در سیاست خارجی واشنگتن ندارد/ نقش چین و روسیه در وین، حاشیه‌ای است

نادر انتصار در ارزیابی نقش سه کشور اروپایی در مذاکرات وین و در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود فرانسه نقشی غیرسازنده در مذاکرات دور هفتم داشته و همچنین مشاهده می‌کنیم وزیر امور خارجه انگلیس در آستانه دور هشتم مذاکرات وین، وزرای خارجه شورای همکاری خلیج فارس را برای گفت‌وگوهایی ضدایرانی میزبانی می‌کند، اقدامات تروئیکای اروپایی با چه هدفی صورت می‌گیرد، گفت: تروئیکای اروپایی مدتی است که نقشی غیرسازنده در گفت‌وگوهای وین بازی می‌کند. یک دلیل این کار این است که آمریکا نقش «پلیس بد» در مذاکرات را به تروئیکای اروپایی واگذار کرده است که این یک تاکتیک مذاکراتی است.

وی افزود: دلیل دوم ممکن است این باشد که اروپا مایل است نقش خود را از آنچه وجود دارد، مهم‌تر نشان دهد و نقش یک بازیکن مستقل را بازی کند؛ البته این رفتار اروپا را نباید زیاد جدی گرفت؛ چراکه اروپا بازیکن مستقلی در مذاکرات وین نیست و مهمترین نقش تروئیکای اروپایی پادوگری یا واسطه‌گری بین آمریکا و ایران است.

این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این سوال که در خصوص اقدامات و اظهارات مقامات آمریکایی نیز این سوال مطرح می‌شود که با توجه به مشکلات داخلی ایالات متحده، بازگشت به برجام هنوز هم اولویت سیاست خارجی واشنگتن است یا خیر، گفت: به نظر من آمریکا هنوز مایل است که به برجام بعنوان اولین قدم برای فشار روی ایران بازگردد. از همان روز اولی که اوباما برجام را امضاء کرد هدف دولت آمریکا استفاده از این قرارداد برای وادار کردن ایران به امتیاز دادن در سیاست دفاعی و بازدارندگی کشور بود. برای همین هم بود که وقتی ترامپ رسما برجام را پاره کرد، جو بایدن از این کار انتقاد کرده و گفت که با این کار، ترامپ یک اهرم فشار را از دست آمریکا گرفت.

وی ادامه داد: با این حال اکنون با گذشت زمان و مشکلات گسترده داخلی ایالات متحده و تضعیف پایه داخلی بایدن، برگشت به برجام آن اولویتی را که چند ماه پیش برای آمریکا داشت، ندارد. اگر دولت بایدن به این نتیجه برسد که با تهدید و فشار نمی‌تواند ایران را تسلیم به قبول اکثریت خواسته‌های واشنگتن کند، برگشت به برجام اولویت خود را نخواهد داشت.

انتصار در پاسخ به این سوال که یکی از دلایل کند شدن روند مذاکرت وین درخواست تهران برای اخذ تضمین از ایالات متحده برای حفظ برجام در دولت‌های آینده این کشور است، آیا آمریکا می‌تواند چنین تضمینی بدهد، گفت: خیر، نه قوانین داخلی کشور و نه ساخت قدرت به آمریکا اجازه چنین کاری را می‌دهد. حتی اگر آمریکا چنین تضمینی داد ایران نباید آن را جدی بگیرد. در قوانین آمریکا کلمه «تضمین» در توافق‌های بین‌المللی آنطور که ایران آن را تعبیر می‌کند، وجود ندارد. تنها در زمانی که آمریکا روابط عادی و یا خوب با یک کشور دیگر دارد، می‌توان روی تضمین دادن آمریکا حساب کرد.

این کارشناس روابط بین‌الملل در ارزیابی نقش چین و روسیه در دور جدید مذاکرات و در پاسخ به این سوال که آیا تهران همچنان از حمایت این دو کشور در مذاکرات برخوردار است، گفت: چین و روسیه در اعلامیه‌هایی که صادر می‌کنند و در سخنانی که صاحب منصبان دولت‌های آنها می‌گویند، حمایت خود را از خواسته‌های ایران بخصوص لغو تحریم‌های برجامی اعلام کرده‌اند، ولی در ظاهر به نظر می‌رسد این دو کشور نقش حاشیه‌ای در مذاکرات وین داشته‌اند.

وی افزود: گرچه آمریکا مستقیما در مذاکرات وین شرکت ندارد، ولی این مذاکرات در حقیقت بین ایران و آمریکا است و آمریکا به نقش واسطه‌ای تروئیکای اروپایی اهمیت بیشتری نسبت به نقش چین و روسیه می‌دهد و برای همین است که تاکنون چین و روسیه نقش حاشیه‌ای در مذاکرات وین داشته‌اند.

انتصار همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به سخنان و ابراز امیدواری معاون سیاسی وزیر امور خارجه در کنار عدم خوشبینی طرف‌های اروپایی و آمریکایی، دور هشتم می‌تواند به توافق منتهی شود، گفت: من به رسیدن به توافق نهایی در دور هشتم مذاکرات وین چندان امیدوار نیستم؛ چراکه همانطور که قبلا گفتم ایران و آمریکا از مذاکرات وین چشمداشت مغایری دارند. اگر توافقی انجام شود موقتی و محدود خواهد بود و به حل مسائل اصلی بین ایران و آمریکا منجر نخواهد شد.