عدم تصویب قانون برای محتوای تولید شده توسط اینفلوئنسرها باعث تغییر در فرهنگ و رفتارهای کاربران فضای مجازی شده است.
موضوع حجاب این روزها به دغدغه بسیاری از مردم اصیل کشور تبدیل شده است. دولت نیز در حال نگارش لایحه ای تحت عنوان عفاف و حجاب برای تحویل به مجلس است تا به کمک آن بتوان جلوی بی بندوباری در جامعه را گرفت. اما بی حجابی صرفا به فضای حقیقی خلاصه نمی شود و از آنجایی که در فضای مجازی نظارت بر محتوا و وضعیت ظاهری کاربران بسیار ضعیف تر از فضای حقیقی است، بسیاری از افراد به خود این اجازه را می دهند که تصاویر بدون حجاب خود را با خیال راحت در این فضا منتشر کنند.
از طرفی نباید نقش فعالان مجازی بر روحیات و علایق مخاطبانشان را فراموش کرد، در حال حاضر بسیاری از اینفلوئنسرها در فضای مجازی اقدام به تولید محتوا با مضامین خلاف شرع و خلاف قانون می کنند و متاسفانه بخش عمده ای از مخاطبان آن ها را افراد نوجوان تشکیل می دهند.
افراد در سن نوجوانی تاثیرپذیری بسیار بالایی از محیط خود دارند؛ فرشاد رضایی روانشناس نیز در این رابطه می گوید: رفتار ناهنجاری مثل خط انداختن روی بدن، به دلایل مختلف از جمله شکست عشقی به نوعی در بین دانش‌آموزان مد شده و شاهد عکس‌های گوناگونی در فضای مجازی از تیغ زدن قسمت‌های مختلف بدن¬شان در صفحات اینستاگرام هستیم. این اتفاق قطعاً نشانه‌ای از بروز اختلال روانی و افسردگی است.
در همین راستا کاربران فارس من در پویشی خواستار برخورد با کشف حجاب ایفلوئنسرهای مجازی شده‌اند.
نگرانی در مورد محتوای موجود در فضای مجازی صرفا محدود به کشور ما نبوده و انجمن روانشناسی آمریکا برای اولین بار توصیه‌های سلامت روان کودکان در شبکه‌های اجتماعی را براساس یافته‌های علمی منتشر کرده که در آن لزوم استفاده از یک محیط امن برای کودکان را مهم می داند. علاوه بر این براساس این گزارش کودکان و نوجوان در صورتی که در فضای مجازی آزاد باشند، دچار تغییر در موضوعات فرهنگی خواهند شد.
کشورها برای کنترل اینفلوئنسرها چه برنامه ای دارند؟
بسیاری از کشورها برای کنترل محتوای تولید شده توسط اینفلوئنسرها قانون گذاری کرده اند. برای مثال فروردین ماه بود که فرانسه اعلام کرد کلیه اینفلوئنسرها باید از قوانین حاکم بر رسانه های عمومی پیروی کنند و از انتشار هرگونه محتوای ترویج کننده دخانیات و الکل خودداری کنند. هفته گذشته نیز این کشور اعلام کرد که بر اساس مصوبه مجلس ملی فرانسه اینفلوئنسرها از این پس از نظر قانونی به عنوان افراد یا اشخاص حقوقی تعریف می‌شوند که در ازای دریافت مبلغی، از شهرت خود برای تبلیغ کالاها و خدمات آنلاین نزد مخاطبان استفاده می‌کنند. علاوه بر این بر اساس این قانون ترویج هرگونه عمل جراحی زیبایی و تبلیغ دارو و دستگاه های پزشکی توسط اینفلوئنسرها نیز ممنوع اعلام شد.
در کشور نروژ شرکت های تبلیغاتی و اینفلوئنسرها موظف هستند در صورت ویرایش تصاویر خود حتما باید این موضوع را در متن پست اعلام کنند؛ هدف از اجرای این قانون مقابله با خود بد بینی در مخاطبان اینفلوئنسرها گزارش شده است و نروژ اعلام کرده که با این کار استانداردهای زیبایی افراد به واسطه فضای مجازی تغییر نخواهد کرد. مشابه این قانون در انگلیس نیز در حال اجرا است؛ بر اساس اعلام موسسه Girlguiding انگلستان حدود یک سوم دختران و زنان جوان از فیلترهای نرم افزاری برای تغییر شکل ظاهری خود استفاده می کنند و در پی این گزارش دولت انگلستان اعلام کرد استفاده از فیلتر توسط اینفلوئنسرهای این کشور ممنوع است.
ایران برای کنترل اینفلوئنسرها چه برنامه ای در پیش گرفته است؟
اما در کشور ما هیچ نظارتی بر فعالیت اینفلوئنسرهای مجازی وجود ندارد به طور کلی نزدیک ترین قانونی که به این موضوع مربوط می‌شود ماده 14 قانون جرائم رایانه ای است. بر اساس این ماده هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
این قانون در سال 88 و با توجه به وضعیت دسترسی به اینترنت در آن زمان به تصویب رسیده است و پس از آن هیچگونه بروزرسانی برای این قانون انجام نشده است. در کشور ما شورایعالی فضای مجازی، مسئول نظارت و سیاستگذاری در کلیه موضوعات مرتبط با فضای مجازی است. اما تاکنون از سمت این شورا سیاستگذاری مشخصی در این خصوص صورت نگرفته و شاهد یک خلأ جدی در این خصوص هستیم. موضوعی که اگر به طور جدی در دستور کار نهادهای قانون گذار قرار نگیرد می تواند باعث تغییر در فرهنگ و رفتار نوجوانان و طبیعتا تغییر در فرهنگ آینده کشور شود.
