یک کارشناس اقتصاد انرژی با بیان اینکه روابط گازی ایران و ترکمنستان پیشران مطلوبی برای گسترش روابط دو کشور در زمینه‌های مختلف خواهد بود، گفت: همکاری‌های گازی دو کشور مقدمه آغاز تجارت منطقه‌ای گاز با حضور غول‌های بزرگ گازی (ایران، ترکمنستان، روسیه و قطر) و همچنین غول‌های مصرفی (اروپا و آسیا) است.
علیرضا سلطانی : با روی کار آمدن دولت سیزدهم و در اولویت قرار گرفتن گسترش مناسبات سیاسی، اقتصادی و امنیتی با کشورهای همسایه، توسعه روابط با ترکمنستان نیز در اولویت قرار گرفت، هرچند که موانع جدی بر سر گسترش این مناسبات وجود داشت، اما با تدابیری که در طول دو سال گذشته اتخاذ شد و بازپرداخت بدهی گازی ایران به ترکمنستان، راه برای توسعه مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هموار شده است و ما باید سفر رئیس شورای مصلحت ترکمنستان به تهران و امضا چند قرارداد اقتصادی و تجاری را نتیجه رفع اختلافات گذشته بین دو کشور بدانیم. ایران و ترکمنستان ظرفیت‌های بسیار بالای اقتصادی دارند و می‌توانند در چارچوب مناسبات همسایگی، منافع مشترک بسیاری را تعریف کنند.
وی با اشاره به رفع اختلاف‌های دو کشور و امضای چند قرارداد اقتصادی در دو سال اخیر، تأکید کرد: این اتفاق را سرآغازی مهم برای گسترش روابط دو کشور و بهره‌مندی دو ملت ایران و ترکمنستان به‌ویژه ساکنان و مرزنشینان دو کشور که اشتراک‌های قومی بسیاری دارند قلمداد می‌کنیم و این روابط می‌تواند راه فعال شدن بازارچه‌های مرزی و مبادلات اقتصادی و تجاری مرزی را فراهم کند.
این کارشناس اقتصاد انرژی ادامه داد: ایران و ترکمنستان می‌توانند مناسبات گازی مهمی در صنعت و تجارت گاز داشته باشند، گام نخست می‌تواند با هدف رفع نیازهای دوجانبه تعریف شود که در طول دو دهه گذشته این مناسبات به‌صورت دوجانبه تعریف شده، اما با نوسان‌های زیادی نیز روبه‌رو بوده است، مناسبات گازی ایران و ترکمنستان بر این مبنا بود که ایران به‌منظور پایداری و تأمین گاز مصرفی شمال و شمال شرق از ترکمنستان گاز وارد می‌کرد و برای سال‌های پیاپی این روند ادامه داشت که به‌دلیل اختلاف‌هایی که بر سر قیمت گاز وارداتی وجود داشت، این مناسبات دچار نوسان شد و این نوسان در سال‌های اخیر شدت گرفت و منجر به قطع گاز از ترکمنستان شد.
سلطانی اظهار کرد: گام نخست احیای روابط تهران و عشق‌آباد با سواپ روزانه ۴ تا ۵ میلیون مترمکعب گاز در ابتدای دولت سیزدهم آغاز شد و برنامه‌ریزی‌ها برای واردات گاز در حال انجام است و این مسئله مسیر تجارت دوجانبه گاز بین دو کشور را هموار می‌کند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه آغاز تجارت گاز بین ایران و ترکمنستان در واقع زمینه‌ای برای ایجاد مبادلات ارزی میان دو کشور خواهد بود، افزود: این تجارت گازی راه را برای گسترش مناسبات اقتصادی در حوزه‌های دیگر مانند بازارچه‌های مرزی، تجارت مواد غذایی، صادرات خدمات فنی و مهندسی و همکاری در حوزه‌های آبی و مرزی فراهم می‌کند.
این کارشناس اقتصاد انرژی تصریح کرد: ایران و ترکمنستان به ترتیب دارای رتبه نخست و چهارم کشورهای دارنده ذخایر گازی در دنیا هستند، همچنین در این میان روسیه نخستین و قطر نیز به‌عنوان سومین کشور دارنده ذخایر گازی به شمار می‌آید و چهار کشور برتر در حوزه ذخایر منابع گاز در یک حوزه جغرافیای در ارتباط هستند و این فرصتی را فراهم می‌کند تا این کشورها به‌تدریج وارد سازوکاری مشخص برای مدیریت منطقه‌ای تجارت گاز شوند که پیامدهای این امر تنها محدود به کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی و جنوب غربی نخواهد بود، بلکه کل تجارت جهانی گاز را در برمی‌گیرد.
سلطانی یادآور شد: لازمه شکل‌گیری چنین نهادی نیاز به همکاری عملیاتی و داشتن خطوط مشترک گاز است که متأسفانه هنوز میان کشورها شکل نگرفته است، در این فرآیند ایران و ترکمنستان می‌توانند نقش اصلی و مهمی را ایفا کنند، زیرا این دو کشور با توجه به مجاورت جغرافیایی می‌توانند با ایجاد خطوط مشترک گازی و اتصال آن به روسیه، زمینه تجارت منطقه‌ای گاز را با اتصال به بازارهای مصرف که در غرب، کشورهای اروپایی و در شرق کشورهای نوظهور اقتصادی مانند هند و چین است، گسترش دهند.
وی گفت: به نظر می‌رسد ایران و ترکمنستان در صورت ایجاد منافع مشترک گازی از طریق تدوین سازوکار دو جانبه بتوانند زمینه ایجاد تجارت منطقه‌ای گاز را فراهم کنند، معتقدم همکاری‌های گازی دو کشور پیشران خوبی برای توسعه تجارت منطقه‌ای گاز با حضور غول‌های بزرگ گازی (ایران، ترکمنستان، روسیه و قطر) و غول‌های مصرفی (اروپا وآسیا) باشد.
