جنگ آمریکا علیه عراق که در سال ۲۰۰۳ به ادعای جنگ افروزان با پیروزی آغاز شد با رقم زدن فجایعی حقوق بشری برای مردم عراق پایان یافت.
اگرچه «ژرژ کلمانسو»، سیاستمدار فرانسوی بر این باور بود که جنگ، مجموعه‌ای از فجایع است که به پیروزی منجر می‌شود، اما واقعیت در مورد تهاجم ۲۰۰۳ آمریکا و متحدانش به عراق با وجود کسب پیروزی اولیه به سلسله فجایعی ختم شد که آثار و پیامدهایش با وجود گذشت دو دهه همچنان مردم عراق را آزار می‌دهد.
تهاجم درازمدت آمریکا و متحدانش به عراق به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فجایع انسانی در دوران پس از جنگ جهانی دوم، گذشته از آسیب زدن به اعتبار عاملان آغازگران جنگ، نظم بین المللی را نیز به دلیل سیاسی کاری با چالشی جدی مواجه کرد.
اکنون که ۲۰ سال از تهاجم به عراق می‌گذرد، شاید کم اهمیت‌ترین موضوع، دروغگویی، فریبکاری، سوءتفاهم عمدی، پیش فرض نادرست و غیرصادقانه غرب برای آغاز این نبرد باشد؛ موضوع مهم درباره این جنگ همان نقض حقوق بشری مردم عراق و تدام این روند غیرانسانی است.
عراق را باید گورستان ادعا‌های حقوق بشری آمریکا و متحدانش به عنوان مدعیان پیشگامی و حفظ حقوق بشر توصیف کرد؛ دلایل و اسناد متعددی برای اثبات این ادعا وجود دارند.
یکی از این دلایل، بی توجهی آمریکا به ادعا‌های مستند مربوط به استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی و مبنا قرار دادن اسناد دروغین وجود سلاح‌های بیولوژیک در عراق برای حمله به این کشور در سال ۲۰۰۳ است.
از سوی دیگر آمریکا در جنگ علیه عراق از سلاح‌های ممنوعه بین المللی استفاده کرد و مرگ ۴۰۰ هزار عراقی عمدتا غیرنظامی را رقم زد؛ ضمن آنکه زیرساخت‌های مختلف عراق به ویژه در بخش بهداشت و درمان را نابود کرد.
استفاده آمریکا از سلاح‌های ممنوعه در جنگ علیه عراق، سبب تولد نوزادان با نقص و معلولیت‌های ژنتیکی و افزایش شمار موارد ابتلا به سرطان در میان عراقی‌ها شد؛ تردیدی نیست که آثار تسلیحات مذکور تا صد‌ها سال باقی خواهند ماند.
قتل عام‌های صورت گرفته در شهر‌های مختلف عراق توسط آمریکا و متحدانش بدون مجازات ماند؛ از جمله آن‌ها می‌توان به قتل عام «حدیثه» و بمباران «فلوجه» با سلاح‌های ممنوعه بین المللی اشاره کرد.
مهاجمان در سال ۲۰۱۱ در حالی نظامیان خود را از عراق جنگ زده خارج کردند که موفق به کشف هیچ سلاح کشتار جمعی نشده بودند، اما عراق تبدیل به سرزمینی مملو از قربانیان، کودکان یتیم و بقایای مواد منفجره تبدیل شده بود؛ بسیاری از عراقی‌ها همچنان در وحشت جنگ و پیامد‌های نقض حقوق بشر توسط واشنگتن به سر می‌برند.
پیامد‌ها و پس لرزه‌های جنگ آمریکا و متحدانش علیه عراق به قدری فراگیر هستند که باید در قالب فهرستی طولانی مورد بحث و بررسی قرار بگیرند.
نخستین و شوم‌ترین میراث جنگ مذکور، تجدید حیات خشونت‌های فرقه‌ای و سر برآوردن گروه‌های تروریستی مانند داعش بود که سوریه و عراق را به شکلی قابل توجه با بحران مواجه و امنیت مردمان این دو کشور را نابود کرد.
خشونت بی پایان در عراق میراث اصلی جنگی بود که بر پایه‌های دروغین مبارزه با تروریسم استوار شده بود.
سومین پیامد غیرانسانی جنگ علیه عراق که به رویه‌ای بین المللی تبدیل شد، الگوگیری از زندان «ابوغریب» و «بوکا» بود؛ اخبار و گزارش‌های متعددی که از جنایت‌های غیرانسانی در «ابوغریب» منتشر شد، فضا را برای عادی سازی جنایت‌ها در سایت‌های مخفی سیا و دیگر زندان‌های مخوف آمریکا فراهم کرد.
روش‌های مختلف آمریکا برای تخریب روحیه شهروندان عراقی اکنون به شیوه معمول برخورد با مردم کشور‌های تحت اشغال کشور‌های غرب شده که به بهانه برقراری دموکراسی این کشور‌ها را هدف قرار می‌دهند.
مبارزه با تروریسم در پی اقدام آمریکا برای دستاویز قرار دادن آن جهت توجیه حمله به عراق به شعاری تو خالی تبدیل شد و بی اعتمادی‌ها در این زمینه را گسترش داد؛ در عین حال، مبارزه واقعی با تروریسم را بر گردن کشور‌هایی انداخته شد که به عنوان قربانیان تروریسم ضمن مواجهه با این گروه‌ها، باید با اتهام زنی‌های آمریکا نیز مقابله کنند.
در پایان توجه به یک نکته بسیار ضروری است؛ آمریکا و متحدان غربیاش که برای تهاجم به عراق دست به دروغگویی و بی توجهی به قوانین بین المللی زدند، جنگ اوکراین را با استناد به نقض اصولی مانند حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و منشور سازمان ملل محکوم کردند.
رویکرد این کشور‌ها در موضوع جنگ اوکراین هرچند براساس اصول و قوانین بین المللی و انسانی درست و پسندیده است، اما دستکم برای ساکنان نیمکره جنوبی نمونه عراق و استاندارد‌های دوگانه را تداعی می‌کند.
