سیاست داخلی و خارجی هر کشوری ارکان مکمل در تأمین امنیت ملی به شما می رود. بروز هرگونه خلل در ارکان ذکر شده، میتواند با کاهش وزن ژئوپلیتیکی، ثبات راهبردی در یک واحد سیاسی را دستخوش آسیب کند.
در نگرش سیستمی به حکومتها، عواملی وجود دارند که ثبات و پایداری نظامهای سیاسی را تهدید میکنند. هر یک از عوامل تهدید کننده ثبات میتواند در محیط داخلی یا خارجی کشور به وقوع بپیوندد. عوامل چالش زا که قابلیت تأثیرگذاری بر ثبات و پایداری یک نظام سیاسی را دارند، به طور ذاتی موجب شکلگیری و افزایش آنتروپی در ابعاد داخلی و خارجی میشوند. این روند با افزایش بی نظمی سیستماتیک، قابلیتهای حیاتی حکمرانی را با چالش روبرو ساخته و قدرت ملی را کاهش خواهد داد.
تحولات سالهای اخیر را میتوان از نقطه نظر تأثیر آن بر افزایش آنتروپی در محیط داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه و ارزیابی قرار داد.
بررسی پژوهش های مختلفی که در اندیشکدههای معتبر وابسته به جریان غربی-عبری-عربی انجام و منتشر شده نشان میدهد که مخالفین جمهوری اسلامی ایران با وقوف بر قدرت و قابلیتهای ایران در ابعاد داخلی و خارجی و ارزیابی شیوه مدیریت چالشها و تهدیدات از سوی جمهوری اسلامی به این واقعیت دست یافتهاند که تحت هیچ شرایطی امکان فروپاشی ایران در فرآیندی دفعی و یکباره امکانپذیر نیست.
از این رو زمانی که این مراکز از منتفی بودن اعمال جنگهای کلاسیک بر علیه ایران صحبت میکنند نه به معنی فقدان وجود اراده برای این اقدام است بلکه اساساً مناسب بودن این مکانیزم برای تقابل موثر با ایران را نتیجه بخش نمیدانند.
محوریت یافتن جنگ ترکیبی در فرآیند مقابله فراگیر با جمهوری اسلامی ایران و برنامهریزی چند لایه برای افزایش آنتروپی در محیط داخلی و خارجی ایران با هدف ضربه به ثبات و پایداری کشور، نشأت گرفته از راهبردی است که وارد کردن ضربات مرحلهای و متنوع به ایران برای متزلزل ساختن ساختارهای سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی را تجویز میکند.
ایجاد مسئلههای جدید در ابعاد داخلی و خارجی برای نظام حکمرانی در ایران، میتواند موجب محدودسازی مزیتهای ژئوپلیتیکی شود.
این روند با افزایش آنتروپی موجب شکلگیری بیثباتی و در نتیجه شکلگیری چالشهای جدید در حوزه امنیت ملی خواهد شد. محدودسازی عوامل شتاب دهنده رشد ملی رهیافت قابل انتظار پس از بروز چنین وضعیتی خواهد بود.
مطالعه راهبردها و سیاست های تجویزی که با تنوع کم نظیر برای افزایش آنتروپی در محیط داخلی و خارجی ایران در حال پیگیری است به خوبی از قصد دشمن برای حاکمسازی چنین شرایطی بر معادلات حکمرانی در ایران خبر میدهد.
اقدامات خرابکارانه در اقتصاد کشور، ایجاد بحرانهای اجتماعی تصنعی، تلاش جهت کاهش اثربخشی نظام اداری، تشویق سرمایههای انسانی به مهاجرت، تزریق یأس و ناامیدی به جامعه، بهویژه قشر جوان و نوجوان و پیگیری همهجانبه راهبرد ایران هراسی، نمونههایی ملموس از سیاستهایی است که سوار بر امواج جنگ شناختی همه جانبه، ثبات و پایداری در نظام حکمرانی ایران را هدف گرفته است.
علاوه بر اقدامات هدفمندی که با هدف محدودسازی مزیتهای ژئوپلیتیکی ایران در منطقه غرب آسیا در حال پیگیری است، بهدلیل نقش مکمل نقش آفرینی جمهوری اسلامی در منطقه اوراسیا ،آفریقا و حتی آمریکای جنوبی در افزایش مزیتهای ژئوپلیتیکی ایران، بازیگری کشورمان در حوزههای مذکور نیز با بهرهگیری از مکانیزم «اجماع سازی» مورد هجمه دشمنان قرار دارد.
مقابله با این روند که با برخی اقدامات سیاسی، اقتصادی و امنیتی از سوی همپیمانان غرب در منطقه و همچنین جریانهای واگرا در داخل کشور پشتیبانی میشود، بدون اتخاذ راهبردی همهجانبه در ابعاد داخلی و خارجی بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود.
بازیابی و تقویت مزیتهای ژئوپلیتیک ایران که ارزشهای ذاتی سیاسی، اقتصادی و امنیتی آن قابلیت به اشتراک گذاری هوشمندانه با همسایگان و کشورهای دوست را دارد، میتواند به عنوان اولین گام برای خنثیسازی اقدامات همه جانبه دشمن مدنظر قرار گیرد.
غنی سازی و ارتقاء معنا دار مناسبات همه جانبه با کشورهای آفریقایی، اوراسیا و آمریکای جنوبی از اقدامات موثری دیگری است که باید به آن توجه شود. در این میان نقش آفرینی،توسعه تعاملات و باشتراک گذاری ظرفیتهای سیاسی و اقتصادی با سازمانهای منطقهای که مبنای تشکیل آن چندجانبه گرایی است، تأثیر تعیین کنندهای در بیاثرسازی راهبردهای محدود کننده ایران خواهد داشت.
بدون شک مجموعه ترفندهای دشمن برای افزایش آنتروپی در محیط داخلی و خارجی ایران تنها زمانی میتواند موجب افزایش فشار موثر شود که بر بستر جنگ شناختی اعمال و پیگیری شود.
بر این اساس هرگونه اقدام فعال یا مقابلهای برای بیاثرسازی فرآیند افزایش آنتروپی در محیط داخلی و خارجی ایران، بدون در نظر گرفتن ضرورتهای مبتنی بر خنثیسازی تأثیرات جنگ شناختی نمیتواند نقش تعیین کننده ای در به شکست کشاندن راهبرد دشمن داشته باشد.
بازسازی و تقویت ساختارهای موجود و تمرکز بر نوگرایی در روشهای تصمیم سازی، تصمیم گیری، طراحی و اجرای راهبردهای فعال و مقابلهای، شرط اول برای موثر سازی ظرفیتهای ملی در حوزه مقابله با جنگ شناختی فراگیر دشمن است.