بازگشت حجت الاسلام علی اکبری از سیستان و بلوچستان مباحث مهمی را پیش روی همه دغدغه‌مندانی که حوادث جنوب شرق را دنبال می‌کنند، قرار داده است.
یک: در گام اول باید این نکته را اصلاح کرد که از اساس سفر نماینده رهبری برای مذاکره به معنای بده و بستان سیاسی و آن چیزی که برخی از این سفر خواستند وانمود کنند، نبوده است. از مهمترین اهداف سفر نماینده رهبری دلجویی از مردم و آسیب دیدگان حوادث اخیر در سیستان و بلوچستان و دیدار با خانواده شهدا و مجروحین بوده است. دومین وظیفه نیز شنیدن سخنان اکثر خواص، نخبگان، اقشار مختلف مردم و علمای شیعه و سنی درباره خواسته‌ها و همچنین دریافت نظراتشان درباره حوادث اخیر بوده است. دیدارها فرآگیر بوده و با همه سلیقه‌ها و گروه‌ها و چهره‌ها صورت گرفته و محدود به یک جریان و یا فرد خاص نبوده است.
دو: اگر بر فرض محال هم قرار بر مذاکره به شکلی که آنطرف می‌خواست باشد، شخصی سیاسی و یا امنیتی به عنوان نماینده رهبری به سیستان و بلوچستان اعزام می شد نه جناب حجت الاسلام علی اکبری که به معنای عرفی چهره‌ای سیاسی و یا امنیتی شناخته نمی‌شود و بیشتر به عنوان یک چهره مذهبی و اخلاقی معروف است. همانطور که اشاره شد اساسا هدف از این سفر امنیتی و سیاسی نبوده و اصل این سفر از یک علقه عاطفی و دغدغه و نگرانی رهبری برای مردم سیستان و بلوچستان سرچشمه گرفته و سیاسی کردن این سفر جفا به اصل و اهداف آن است.
سه: عموما افراد و چهره‌های که از قبل و بعد حوادث سیستان و بلوچستان مشغول اقدامات سیاسی و طراحی و اجرای پروژه های سیاسی بودند، بر همان محاسبات سیاسی خود این سفر را تفسیر کرده و عجیب‌تر اینکه بر اساس همان ذهنیت‌های سیاست‌زده شعارهای همچون اهل معامله نیستیم را بیان کردند و بیشترین چانه‌زنی شان برای تعیین مکان مذاکره صرف شد تا پیگیری مشکلات واقعی آسیب دیدگان. متاسفانه همین جنس نگاه سیاست‌زده هم سبب شده که بیش از آنکه به فکر حل مساله و یا کمک بزرگی به تسریع روند دلجویی به خانواده‌های آسیب دیده باشند، بیشتر به اضافه کردن بندها و خواسته‌های سیاسی غیرمرتبط مشغول هستند.
چهار: روند خطبه‌های مولوی عبدالحمید از زمان حوادث زاهدان و خاش تاکنون نشان داده که این حوادث بستری برای او شده که حرف‌های سیاسی بزند که مدت ها بوده فرصت و زمان مناسب برای آنها پیدا نکرده است. او هر چه مطالبه و حرف سیاسی داشته در این چند هفته زده، از سهم خواهی در تقسیم مدیریت‌ها به اطرافیانش تا تکرار خواسته‌های سیاسی اغتشاشگران و هرآنچه در این مدار قابل گفتن بوده، بیان کرده است. سیاسی کردن خون چند نفر از مردم بی گناه و ساختن ابزار چانه‌زنی از آسیب دیدگان برای گرفتن امتیازات سیاسی خلاصه ظاهر و باطن اقدامات مولوی عبدالحمید در این چند هفته بوده است.
پنج: علاوه بر موارد گفته شده، اساسا در حوادث اخیر سیستان و بلوچستان مولوی عبدالحمید نمی‌تواند یک طرف ثابت میز گفتگو و مذاکره باشد. در اطراف میز بحث و گفتگو درباره حوادث اخیر جنوب شرق هزاران مردم و خانواده‌های تعداد زیادی از شهدا قرار دارند که مواضع و اظهارات مولوی عبدالحمید را زمینه‌ساز شهادت فرزندانشان، تحمیل هزاران میلیارد تومان خسارت مالی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی به خودشان می‌دانند. پرونده‌های باز زیادی در اطراف مولوی عبدالحمید وجود دارد که بسیاری از مردم آن دیار انتظار رسیدگی و تعیین تکلیفش را دارند. از این منظر مولوی عبدالحمید نه تنها طرف مذاکره که اتفاقا بخشی از موضوعات مورد مذاکره باید باشد.
شش: اما با این شرایط پرونده حوادث اخیر سیستان و بلوچستان چه خواهد شد؟ پیش‌بینی رفتار حاکمیت چندان سخت نیست، جمهوری اسلامی تا آخرین مرحله احقاق حق مردم آسیب دیده اقدام خواهد کرد و دلجویی از آسیب دیدگان را نیز با سرعت ادامه خواهد داد و حتی تخریب‌های سیاسی ناجوانمردانه نیز سبب خلل در این تصمیم نخواهد شد و آنچه عدالت و رافت اقتضا کند حتما اتفاق خواهد افتاد. اما جریانی که خود را طرف سیاسی تعریف کرده هیچ بعید نیست که مانع بهره بردن اقشار مختلف اهل سنت از فرصت بوجود آمده شود. ظاهرا طبق معمول این مردم معمولی اهل سنت هستند که باید قربانی یک گروه 43 ساله سیاسی معلوم الحال شوند. گروهی که نه تنها بحران‌ها را سیاسی بلکه ساده‌ترین مسایل را در سیستان و بلوچستان آنقدر سیاسی کرده که هر وقت روزنه‌ای برای اصلاح امور و ارتقا زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم باز شده، با سیاست‌زدگی مسدود کرده است.
