روایت تلخ کشته شدن یک محیطبان
احتمالا شماهم این روزها اسم برومند نجفی را شنیدهاید محیطبانی که در مرداد 99 با شکارچیان غیر مجاز درگیر میشود و دراین درگیری با شلیک،جوانی 23ساله به نام یوسف فلاحی کشته میشود قتل یوسف فلاحی برای برومند حکم قصاص را درپی داشت اما با قبول اعاده دادرسی سایه قصاص از سر او کم شد تا شنبه 22 مرداد که اولین جلسه رسیدگی به این پرونده بود که هنگام خروج از دادسرای کرمانشاه متاسفانه پدرمقتول، برومند را با 15 گلوله به قتل رسانید.
خبر آزادی و بخشش برومندنجفی می توانست موج امید و شادی را به خانواده برومند و محیط زیست بدهد اما داستان به شکل دیگری ورق خورد و متاسفانه ایران یک محیطبان را از دست داد.
قتل برومند بهانهای شد تا به یکی از چالشهای اساسی محیطبانان که چگونگی استفاده از سلاح در شرایط مختلف است بپردازیم، طوری که تاکنون 145 نفر از محیطبانان بر اثر درگیری با شکارچیان غیرمجاز شهید شدهاند.
چالش استفاده اسلحه برای محیطبان
طبق صحبت های فرمانده یگان حفاظت از محیط زیست، محیطبان تنها زمانی میتواند از سلاح خود استفاده و به سمت متخلف شلیک کند که جانش در خطرباشد یا زمانی که متخلف بخواهد سلاح محیطبان را از دستش خارج کند.کار محیطبان حفاظت از محیط زیست است اما اگر شکارچی بخواهد گونههای ارزشمند حیاتوحش را به هر تعداد وهرشکل اعم اززنده ولاشه به طورغیرقانونی ازمنطقه خارج کند، محیطبان حق استفاده از سلاح را ندارد و اگر به تیرهوایی و هشدارهایی که داده میشود توجهی نشود بازهم حق شلیک را ندارد تنها کاری که میشود کرد دستگیری شکارچی بدون اسلحه و شلیک است یعنی سلاحی که در دستشان است بیشتر حالت پدافندی دارد.
براساس استاندارد جهانی هر 4 هزارهکتار باید توسط یک محیطبان حفاظت شود در صورتی که در ایران هر محیطبان از 40هزار هکتار حفاظت میکند یعنی 10 برابر بیشتر! که همین کمبود نیرو متاسفانه باعث میشود تعداد محیطبانان کشته شده، از 100 نفر نیز عبور کند
چه کار باید کرد؟
دراین بین کارشناسان پیشنهاداتی برای کاهش جرم و درگیری بین شکارچی و محیطبان مطرح کردهاند،عدهای میگویند اگر محیطبان حق استفاده از اسلحه را ندارد پس لزومی به حمل آن نیست و با لباسهای مجهز به دوربین به شناسایی و برخورد با شکارچی بپردازند که نشدنیست با توجه به فضای سخت و بدون در نظر گرفتن نقشه جغرافیایی آن منطقه، پوشاندن چهره شکارچیان و مخدوش کردن پلاک ماشینشان، شناسایی سخت خواهد بود اصلا اگر شناسایی هم صورت بگیرد محیطبان چطور میتواند بدون درگیری و دستگیری شاهد کشتار متخلف باشد؟
با همه این نظرات، راهکار خوبی که برای کاهش این درگیریها باشد اجرای قانونیست که ضوابط استفاده از سلاح را با وظایف محیطبان تطبیق دهد.
۱۰ برابر اضافه کاری
نکتهای که شاید برای خیلی ها عجیب به نظر برسد این است که براساس استاندارد جهانی هر 4 هزارهکتار باید توسط یک محیطبان حفاظت شود در صورتی که در ایران هر محیطبان از 40هزار هکتار حفاظت میکند یعنی 10 برابر بیشتر! که همین کمبود نیرو متاسفانه باعث میشود تعداد محیطبانان کشته شده، از 100 نفر نیز عبور کند، همه اینها منهای محیطبانانی است که در حین انجام مأموریت از صخره پرتاب شدهاند یا در تعقیب و گریز با متخلفان تصادف کرده و جان باختهاند.
دغدغه های محیطبانی
کار شبانه روزی، مشکلات مالی، کمبود نیرو، مسئله تجهیز محیطبان، مشکلات زمینخواری، حقوق پایین، نبود امکانات رفاهی و خلاءهای حمایتی و قانونی از مشکلاتی است که محیطبانان به آن اشاره میکنند.
آن چه خواهید دید
و اما با وجود مسائل پیش آمده و درگیری ها و مشکلاتی که محیطبانان دارند آیا کسی علاقهای پیدا میکند تا در این شغل فعالیت کند؟ مطالبهای که مردم و محیطبانان از دولت و سازمان های مربوط دارند این است که مسئله محیط زیست را جدی بگیرند و با حمایتهای همه جوره تلاش کنند کمی از سختیهای این شغل کاسته شود تا داوطلبین و علاقهمندان به محیطبانی افزایش پیدا کند چرا که محیط زیست به شدت به وجود افراد دلسوز و حمایتگر محیطبانان نیاز دارد.