پس از آنکه دور اخیر مذاکرات رفع تحریمها دوشنبه هفته گذشته پس از ۵ روز به پایان رسید، اظهارات مختلفی از سوی رسانهها و مقامات سیاسی کشورهای حاضر در مذاکرات وین طرح شد که در پارهای موارد نیز از وجود تناقضهایی در نوع نگاه طرفین گفتگوها به آخرین ایدههای ارائه شده از سوی هماهنگکننده اتحادیه اروپایی حکایت داشت.
برآیند اظهارات ضلع غربی میز مذاکرات وین این بود که با پایان یافتن گفتگوها، متن نهایی آماده شده و طرفین مذاکرات باید با بیان کلمه بله یا خیر نظر خود را در مورد متن نهایی! اعلام کنند.
ایران اما صراحتاً اعلام کرد که هیچ متن یا پیشنهادی را به عنوان متن نهایی به رسمیت نمیشناسد و ضمن دریافت ایدههای انریکه مورا، معاون هماهنگکننده اتحادیه اروپایی، موارد ارائه شده را در تهران مورد بررسی دقیقتر قرار خواهد داد و نظرات خود را در این رابطه اعلام میکند.
علاوه بر این در حالی که پس از بازگشت هیئتها به پایتختها برای بررسی ایدههای مورا، برخی رسانههای غربی تلاش کردند که بازی نخنما و قدیمی ضربالاجل را مجددا احیاء کنند، ایران اعلام کرد که بر اساس رویه ثابت خود، ایدههای دریافت شده را در جلسات کارشناسی به هر میزان که لازم باشد به دقت بررسی کرده و جمعبندی نهایی را برای اخذ تصمیم به مراجع عالی ارائه میکند.
در این میان برخی رسانههای غربی همزمان با طرح این ادعای که به پیشنویس حاوی ایدههای هماهنگکننده اتحادیه اروپایی دست یافتهاند، مدعی شدند که امتیازات قابل توجهی در دور اخیر مذاکرات به ایران داده شده است.
این رسانهها در ادامه به موضوع ضرورت همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای شفافسازی در خصوص سوالات طرح شده پیرامون فعالیتهای گذشته ایران در حوزه هستهای اشاره کردند!
اگرچه بهدلیل اینکه ایران برخلاف آمریکا هیچگاه بهدنبال زیادهخواهی نبوده که موضوع امتیازگیری برایش مفهوم داشته باشد اما بسیار روشن است که استفاده از این ادبیات برای تحت فشار قرار دادن ایران برای پذیرش بدون قید و شرط ایدههای هماهنگکننده اتحادیه اروپایی مطرح میشود.
در عین حال رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا نیز بلافاصله پس از انتشار این اخبار برای متهم نشدن به امتیازدهی به ایران ضمن بیان حرفهای تکراری در خصوص ضرورت ارائه پاسخهای معتبر از سوی ایران به آژانس، ارائه امتیازات به ایران را تکذیب کرد و گفت: ما در مذاکرات وین بر روی رفع تحریمهای تهران توافقی نکردهایم و در حقیقت تا درباره همه چیز توافق نکنیم، درباره هیچ چیز توافق نشده است.
موضوعی که طرفهای غربی بهویژه آمریکا تعمدا قصد دارند نسبت به آن خود را به تغافل بزنند این است که با توجه به سابقه رفتارهای سیاسی آژانس، طرفی که باید نسبت به آینده نگران باشد ایران است و نه آژانس!
ایران پس از امضای برجام به اذعان گزارشهای متعدد آژانس با صداقت و شفافیت کامل به تعهدات خود عمل کرد اما با خروج غیر قانونی آمریکا از برجام با هدایت واشینگتن و صحنه گردانی رژیم صهیونیستی پروندههایی که بر اساس توافق سال ۲۰۱۵ کاملاً بسته شده بود، بر اساس رویکرد سیاسی و غیر فنی آژانس دوباره در دستور کار قرار گرفت و به عاملی برای فشار به کشورمان تبدیل شد.
بر این اساس مذاکرهکنندگان کشورمان در چارچوب راهبردهای تعیین شده، پایان دادن به ادعاهای سیاسی مرتبط با مسائل پادمانی و ایجاد ضمانتهای لازم برای اطمینانیابی از پایدار بودن انتفاع اقتصادی ایران از توافق را محور اصلی گفتگوهای خود در وین قرار دادند و موضوع ضرورت فاصله گرفتن آژانس از رفتارهای سیاسی را با جدیت پیگیری نمودند.
طرح گزارههایی چون ضرورت تلاش ایران برای رفع نگرانیهای آژانس در حقیقت اتخاذ رویکرد فرار به جلو برای عدم پاسخگویی به نگرانی منطقی ایران است که با توجه به سوابق گذشته نمیتواند بدون اطمینان از عدم تکرار استفاده سیاسی قدرتهای غربی از آژانس برای طرح موضوعات پادمانی بی اساس، وارد هرگونه توافق احتمالی شود.