حسین یاراحمدی ضمن بیان برخی از مهمترین موانع و چالشهای موجود بر سر راه توسعه “گردشگری سلامت” بر عدم استفاده کامل از تمامی ظرفیتهای این حوزه مهم گردشگری تأکید کرد و با توجه به قابلیتهای گسترده کشورهای رقیب، خواستار توجه جدی به این حوزه در سایه اقدامات یکپارچه و هماهنگ حاکمیتی شد.
وی با بیان اینکه طی سالیان گذشته و خصوصاً در دهه اخیر، ایران به یکی از مقاصد اصلی و مهم گردشگری سلامت در منطقه خاورمیانه تبدیل شده است، گفت: این موضوع محدود و محصور به پذیرش گردشگران سلامت از کشورهای همسایه و منطقه نیست؛ به گونهای که تنها در مجموعه تحت نظارت و فعالیت ما از صد کشور مختلف درخواست پذیرش ثبت شده است.
این فعال حوزه گردشگری سلامت با اشاره به اینکه همواره تعداد قابل توجهی از بیماران از کشورهای مختلف اروپا، آمریکا و کانادا خواستار مراجعت به ایران و انجام مراحل درمانی خود هستند، بیان کرد: طی سالهای اخیر تنها درصدی کمی از ظرفیتهای موجود در این حوزه را به کار گرفتهایم؛ در حالی که بخش اعظمی از پتانسیلهای موجود اساساً به دلایل مختلف، مورد غفلت واقع شده است.
حمایت حاکمیت ترکیه از گردشگری سلامت و محجور ماندن بیشتر ایران در این زمینه
بنیانگذار شرکت آریا مدتور با تأکید بر این موضوع که صنعت گردشگری سلامت همواره یک صنعت رقابتپذیر محسوب میشود، تصریح کرد: امروز کشورهایی مانند ترکیه، هند و عمان به عنوان رقبایی قدرتمند در این حوزه توانستهاند گوی رقابت را از کشور ایران بربایند و تا حدود زیادی گردشگران سلامت منطقه را نیز به خود جذب کنند.
یاراحمدی با بیان اینکه تهدید کاهش ارزش ریالی و اختلاف نرخ ارز در ایران به نوعی به فرصتی جهت رونق نسبی این صنعت تبدیل شده و باعث ورود بیماران بیشتری از کشورهای مختلف به ایران میشود، اظهار کرد: اما در عین حال توجه به این نکته نیز ضروری است که تجهیزات و سایر خدمات پزشکی نیز متعاقب افزایش نرخ ارز رشد داشته است.
این فعال حوزه گردشگری سلامت ادامه داد: کشورهایی مانند ترکیه با ریلگذاری صحیح و در پرتو سیاستگذاریهای اصولی از طریق اعطای یارانه به خدمات و تجهیزات پزشکی مانع از افزایش قیمت خدمات برای مسافران شدهاند؛ تا جاییکه که به عنوان نمونه عمل جراحی معده در کشور ترکیه با صرف هزینهای در حدود 1100 تا 1200 دلار قابل انجام است، در حالی است که گردشگران سلامت برای انجام همین عمل در ایران باید هزینه ای بالغ بر 3 تا 4 هزار دلار پرداخت کنند.
وی با بیان این موضوع که امروزه کشورهای رقیب در منطقه مورد حمایت و پشتیبانی کامل حاکمیت قرار دارند و این موضوع کاملاً در ایران برعکس است، عنوان کرد: این موضوع به نحوی ملموس و مشهود است که در هنگام ارائه مشاوره و مذاکره با متقاضیان ورود به ایران، متوجه میشویم که تمامی این افراد کشور ترکیه را به عنوان اولویت نخست خود قبل از ایران برای انجام مراحل درمانی خود انتخاب کردهاند.
بنیانگذار شرکت آریا مدتور با بیان اینکه امروزه یکی از انسدادهای اصلی توسعه گردشگری سلامت در کشور، چگونگی رفتار و اعمال سفارتخانههای ایران در سایر کشورها است، یادآور شد: شرکتهای تسهیلگر گردشگری سلامت که اقدام به ورود بیماران میکنند، در یک بستر مجازی و آنلاین با انجام مذاکرات و رایزنیهایی طولانیمدت و بعضاً با صرف زمانی در حدود بیشتر از یک سال نسبت به اقناع و تفهیم گردشگر برای سفر به ایران، تلاش میکنند.
یاراحمدی توضیح داد: در نهایت این شرکتها با صرف وقت و هزینه کثیری موفق به جذب بیمار به ایران به جهت دریافت خدمات پزشکی میشوند که در نهایت بعد از طی شدن مرحله اخذ تأییدات مربوطه و انجام سازوکارهای مقتضی به منظور دریافت ویزا ایران که خود امری بسیار زمانبر و گران است، گردشکر باید جهت وصول ویزای خود به سفارتخانه ایران در کشور متبوع مراجعه کند.
مطابق با گفتههای این فعال حوزه گردشگری سلامت، متأسفانه در این مرحله در سایه نبود یک ساختار نظامند و کارا، در برخی موارد شاهد اهمال کاری هستیم که همین امر موجب دلزدگی و در مواردی حتی انصراف بسیاری از بیمارانی میشود که شرکتهای تسهیلگر ماهها برای جذب این افراد تلاش کردهاند.
وی این موضوع را در حالی دانست که کشورهای پیشرو مانند ترکیه در این زمینه با انجام امور تسهیلگری و با حذف ویزای گردشگری سلامت زمینه رونق هرچه بیشتر این صنعت را در کشور خود فراهم کردهاند و یا در کشور هند علیرغم اینکه دریافت ویزا برای شقوق مختلف گردشگری دارای فرآیندی دشورا و هزینهبر است اما با انجام اقدامات مقتضی به نحوی برنامهریزی شده است که ویزا درمانی ظرف مدت کمتر از چند روز صادر میشود که همین موضوع موجب جذب درآمدی چند میلیاردی از قبل ورود گردشگران سلامت از کشورهای مختلف از جمله افغانستان به این کشور شده است و این امر درحالی است که یقیناً ایران نسبت به هند خدماتی به مراتب ارزانتر و با کیفیتتر ارایه میدهد.
بنیانگذار شرکت آریا مدتور یکی دیگر از چالش های موجود بر سر راه توسعه و رونق گردشگری سلامت را وجود چندین نهاد متولی دولتی مختلف از جمله وزارت میراث فرهنگی، بهداشت، امور خارجه و حتی وزارت اقتصاد و صمت دانست که هر کدام با اعمال مدیریتهای جزیرهای و مجزا و بدون هیچگونه تشریک مساعی در راستای حمایت از شرکتهای خصوصی، نهایت سنگاندازی و خلل در اجرای فرآیند ورود گردشگران سلامت به ایران را به عمل میآورند.
قوانین لازمالاجرایی که در زمینه صدور مجوزهای گردشگری سلامت نادیده گرفته شده است
یاراحمدی افزود: به عنوان نمونه در زمینه صدور مجوزهای مربوط برای ایجاد شرکتهای تسهیلگر گردشگری سلامت، وزارتخانه و نهادهای ذیمدخل در این خصوص ماهها با پاسکاری و محول کردن امور مربوطه به وزارت خانه دیگر، عملاً موجب سردرگمی و تشویش شرکتهای خصوصی میشوند که متأسفانه همین امر و رویه در خصوص فرآیند تمدید مجوزها نیز صادق و جاری است.
این فعال حوزه گردشگری سلامت با اشاره به سنگ اندازیها و اعمال رفتارهای سلیقهای در نهادهای ذیمدخل علیرغم وجود قانون و مصوبههای لازمالجرا در زمینه چگونگی صدور مجوزها گفت: به عنوان نمونه به موجب تفاهمنامه منعقد شده بین شهرداری و وزارت علوم و فناوری شرکتهای دانشبنیان میتوانند در واحدهای مسکونی مستقر و به فعالیت خود ادامه دهند؛ در حالی که این مهم در هنگام تمدید و یا درخواست مجوزها با وجود مستند قانونی از سمت سازمان شهرداری نقض شده و استقرار شرکتهای گردشگری سلامت در واحدهای مسکونی را مانع از تمدید و صدور مجوز تلقی میکند.
وی با استناد به آمار جذب 600 هزار گردشگر سلامت که قبل از شیوع ویروس کرونا وارد ایران شدند و حدوداً 15 درصد از کل گردشگران خارجی به ایران را تشکیل دادهاند، خاطرنشان کرد: از رهگذر ورود این گردشگران به ایران رقمی بالغ بر 1/2 میلیارد دلار ارز وارد کشور شده است و این موضوع بیانگر ظرفیت گسترده و عظیم اقتصادی گردشگر سلامت است که متأسفانه در سایه نبود نگاه حاکمیتی و عدم دغدغهمندی دولتمردان به جهت توسعه این حوزه، امروز شاهد از دست رفتن منابع مالی و اعطای سخاومتمندانه آن به کشورهای رقیب نظیر ترکیه هستیم.